Od nowego roku rewolucja w podatkach dochodowych

Jedną z głównych zmian, jaka została przewidziana jest wprowadzenie opodatkowania dochodów z zysków niezrealizowanych. Jest to nowa instytucja w polskim prawie podatkowym, która jednak od jakiegoś czasu jest stosowana w krajach Europy Zachodniej. Polega ona na tym, że w sytuacji, gdy podatnik zmienia swoją rezydencję podatkową bądź przenosi składnik majątkowy do innego kraju w wyniku czego Polska traci prawo opodatkowania zysku z ewentualnej sprzedaży takiego składnika, to ma prawo naliczyć podatek zwany podatkiem od wyjścia (exit tax). Składnikami majątkowymi są składniki  w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

Więcej na ten temat:

Od 2019 roku nowa danina. Kto zapłaci podatek od wyjścia?

Chociaż w projekcie nie wskazano bezpośrednio na moment powstania przychodu, to można przyjąć, iż jest to dzień przeniesienia składnika majątkowego poza Polskę. Podstawą opodatkowania jest dochód, który stanowi różnica między wartością rynkową a wartością podatkową.

Wartość rynkową ustala się w dwojaki sposób, tj. na podstawie cen rynkowych (składniki majątkowe należące do majątku osobistego oraz papierów wartościowych i składników majątku, z których przeniesieniem nie wiąże się zmiana istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów, lub ryzyk), a także przy zastosowaniu metod stosowanych przy określeniu podstawy opodatkowania w transakcjach między podmiotami powiązanymi w pozostałych przypadkach.

Z kolei wartość podatkowa, to niezaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty.

Polecamy w Portalu FK:

21 zmian w podatkach dochodowych od 2019 roku – mamy praktyczne zestawienie

Stawka podatku wynosi 19%, gdy ustalana jest wartość podatkowa oraz 3%, gdy jej się nie ustala, co ma miejsce w sytuacji, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami, dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym, nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tego składnika majątku.

W projekcie przewidziano sytuacje, gdy nie będzie trzeba płacić podatku od wyjścia. Nastąpi to, gdy:

1)      przeniesienie składnika majątkowego poza Polskę następuję na czas określony do 12 miesięcy;

2)      wartość rynkowa środka trwałego, dla którego ustala się wartość podatkową nie przekracza 2 mln zł;

3)      wartość rynkowa wartości niematerialnych i prawnych, dla których ustala się wartość podatkową nie przekracza 2 mln zł;

4)      wartość rynkowa składników majątkowych, dla którego nie ustala się wartości podatkowej nie przekracza 2 mln zł;

5)      wartość rynkowa składników majątku osobistego nie przekracza 2 mln zł.

Podatnicy będą mogli składać wnioski o rozłożenie podatku na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat licząc od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek jego zapłaty.

W celu rozliczenia podatku dochodowego trzeba będzie składać deklaracje za okresy miesięczne w terminie do 7. dnia następnego miesiąca.

Projekt zakłada opodatkowanie podatkiem dochodowym przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej, czyli kryptowalut. Przychody tego typu zostały zaliczone w projekcie do przychodów z kapitałów pieniężnych. Podstawą opodatkowania według stawki 19% jest dochód, czyli przychód ze sprzedaży kryptowalut, a kosztami uzyskania przychodów, do których zalicza się w szczególności wydatki poniesione na ich nabycie. Kosztami podatkowymi nie są natomiast wydatki związane z zamianą waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną. Dochody ze zbycia kryptowalut nie są łączone z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, a także podatkiem liniowym.

Również za przychody z kapitałów pieniężnych uważane będą przychody z tytułu pożyczki papierów wartościowych. Wysokość przychodu obliczana jest jako różnica między wartością zwróconych a wartością przekazanych papierów wartościowych. Jeśli papiery wartościowe są nominowane w walucie obcej, to przychodem jest różnica pomiędzy wartością udzielonej pożyczki określoną według umownego kursu sprzedaży waluty obcej, a wartością tej pożyczki określoną według umownego kursu odkupu tej waluty.

W projekcie przewidziano zwiększenie wysokości odpisów amortyzacyjnych mogących być zaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów w przypadku amortyzacji samochodów osobowych. W tej chwili podatnik ma prawo zaliczenia odpisów amortyzacyjnych naliczonych od wartości samochodu nie przewyższającej 20 tys. albo 30 tys. euro. W projekcie wartość tą zwiększono do 150.000 zł. Ten sam limit będzie obowiązywał w przypadku zaliczania składki AC do kosztów podatkowych.

Sprawdź więcej na ten temat:

Poznaj nowe zasady rozliczania leasingu samochodów osobowych już od 2019 roku

W projekcie zrezygnowano z rozliczania wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego stanowiącego własność podatnika nie będącego jego środkiem trwałym poprzez prowadzenie tzw. kilometrówki.

Będzie to trzeba potwierdzić tą samą ewidencją przebiegu, która jest prowadzona jako warunek pełnego odliczenia VAT naliczonego. Jeśli natomiast samochody te są również wykorzystywane do innych celów niż działalność gospodarcza, to podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych 20% wydatków na używanie oraz ubezpieczenie samochodu, który stanowi jego własność, zaś 50% wydatków na używanie, gdy nie jest on jego własnością. Wydatki obejmują również VAT naliczony nawet w sytuacji, gdy podatnik nie będzie mógł go odliczyć, np. z uwagi na fakt, iż jest podatnikiem VAT zwolnionym.

Jeśli sprzedawana nieruchomość została nabyta w drodze spadku, to upływ 5-letniego terminu rozpoczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym to spadkodawca ją wybudował bądź nabył.

W sytuacji, gdy zbywana nieruchomość stanowiła wcześniej przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej, to termin rozpoczyna bieg od końca roku, w którym małżonkowie wybudowali bądź zakupili nieruchomość, a nie od końca roku, w którym przestała ona stanowić majątek wspólny małżonków. Projektowana zmiana potwierdza obecnie dominującą linię orzeczniczą sądów administracyjnych.

W obecnym stanie prawnym warunkiem skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego przez osoby fizyczne przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości jest wydatkowanie ich na własne cele mieszkaniowe w terminie dwóch lat licząc od końca roku podatkowego, w którym miała miejsce sprzedaż. W projekcie okres ten został wydłużony do trzech lat. Jednak wprowadzono wymóg, by podatnik nie tylko dokonał wydatku na cele mieszkaniowe, ale by dokonał nabycia nieruchomości im służącym. Jeśli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość nabyta wcześniej w drodze spadku, to podatnik ma wyliczając podstawę opodatkowania ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione przez spadkodawcę na nabycie lub wybudowanie nieruchomości.

Projektodawca przewidział opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, którymi są m.in. prawa wymienione w ustawie Prawo własności przemysłowej, a także prawa z rejestracji leków, nowych odmian roślin lub zwierząt, a także prawa do programów komputerowych. Warunkiem opodatkowania tych praw jest okoliczność, aby były one wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez niego. Wysokość podstawy opodatkowania stanowi dochód przemnożony przez specjalny wskaźnik. Z kolei dochodem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej jest dochód z tytułu opłat licencyjnych, z ich zbycia, a także odszkodowań z tytułu ich naruszenia. Stawka podatku wynosić będzie 5%.

Obowiązek ustalania przez organy podatkowe dodatkowego zobowiązania podatkowego, co następuje m.in. w decyzji:

• stwierdzającej uzyskania korzyści podatkowej przez podatnika,
• z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści,
• szacującej podstawę opodatkowania w transakcjach między podmiotami powiązanymi.

Wysokość dodatkowego podatku wynosi co do zasady 40% korzyści podatkowej. Ponadto przewidziano sytuacje, w których stawki będą podlegać podwyższeniui obniżeniu. Dodatkowe zobowiązanie nie będzie ustalane wobec osób fizycznych ponoszących za ten sam czyn odpowiedzialność karną skarbową. Jeśli decyzja ustalająca dodatkowo zobowiązanie podatkowe zostania doręczona po upływie określonych terminów, to nie trzeba będzie płacić dodatkowego podatku.

Inne zmiany

1. Możliwość wspólnego rozliczenia małżonków oraz możliwość preferencyjnego rozliczenia rodzica samotnie wychowującego dzieci w sytuacji, gdy zeznanie jest złożone po terminie
2. Nie trzeba będzie  składać oświadczenia do urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Przyjmuje się, że podatnik dokonuje wyboru formy zryczałtowanej, gdy wpłaci ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
3. Zwolnienie od podatku dochodowego odsetek i dyskonta od obligacji o terminie wykupu nieprzekraczającym jednego roku dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym.
4. Brak możliwości obniżania stawek amortyzacyjnych w leasingu operacyjnym.
5. Zwiększenia wysokości składki członkowskiej jaka może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów odprowadzana przez podatników będących członkami organizacji przedsiębiorców i pracodawców.
6. Wprowadzenie zasad rozliczania w kosztach uzyskania przychodów wydatków poniesionych na nabycie wierzytelności.
7. Rozszerzenie pojęcia spółki zagranicznej poprzez uznania za nią fundację, trust lub inny podmiot albo stosunek prawny o charakterze powierniczym, a także wydzielone organizacyjnie lub prawnie części zagranicznych spółek lub innych podmiotów mających lub niemających osobowości prawnej.
8. Możliwość posługiwania się kopią certyfikatu rezydencji  przypadku dokonywania płatności z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze w sytuacji, gdy roczna kwota należności dla tego samego podmiotu nie przekracza 10 tys. zł.
9. Wprowadzenie obowiązku pobierania podatku u źródła według stawki podstawowej od nadwyżki powyżej kwoty 2 mln zł należności. Jeśli płatnik złoży do urzędu skarbowego oświadczenie, że posiada wymagane dokumenty dla zastosowania niższej stawki, zwolnienia od podatku bądź niepobrania podatku, to nie stosuje się stawki podstawowej. W razie pobrania podatku w wyższej wysokości organ podatkowy zwróci na wniosek płatnika albo podatnika różnicę między kwotą podatku wpłaconego a należnego.
10. Wydawanie opinii przez organ podatkowy o stosowaniu przez płatnika zwolnienia z poboru zryczałtowanego CIT od odsetek, należności licencyjnych, a także z tytułu wypłaty z tytułu udziału w zysku osób prawnych.
11. Możliwość uznawania za koszty uzyskania przychodów dopłat wnoszonych przez wspólnikach w spółkach handlowych, a także zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy. Dopłaty i zysk są limitowane. Wartość, którą można zaliczyć do kosztów podatkowych wylicza się mnożąc je przez stopę referencyjną NBP powiększoną o 1 punkt procentowy. W danym roku podatkowym koszty z tego tytułu mogą być maksymalnie zwiększone do kwoty 250.000 zł.
12. Zmniejszenie stawki obniżonej CIT z 15% na 9% dla małych podatników.
13. Brak możliwości wydawania interpretacji w zakresie przepisów mające na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania, odnosząc się do transakcji lub innej czynności poprzez ocenę jej uzasadnienia ekonomicznego, lub dokonania jej w warunkach sztuczności lub w celu nadużycia prawa.
14. Ponoszenie odpowiedzialności za niedobrany podatek przez płatnika w sytuacji, gdy nastąpiło to z winy podatnika, jeśli m.in. podatnik i płatnik są podmiotami powiązanymi, płatnik lub podatnik był podmiotem kontrolowanym lub kontrolującym, płatnik lub podatnik jest rezydentem raju podatkowego bądź rezydentem kraju, z którym Polska nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Projektodawcy chcą, aby zmiany weszły w życie 1 stycznia 2019 r.

Sprawdź też:

Od 2019 roku 9% CIT. Kto skorzysta z preferencji?

Źródło: projekt z 24 sierpnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku  dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw – przekazany do opiniowania.