Dowiedz się, czy rekompensata dla pracownika za wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy to koszt

Przedsiębiorstwo może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na odszkodowanie przyznane byłemu pracownikowi na mocy ugody sądowej za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygn. akt II FSK 2565/13 orzekł, że wydatek poniesiony na pokrycie odszkodowania na rzecz byłego pracownika należy traktować podobnie, jak wypłatę wynagrodzenia i innych należności wynikających z umowy o pracę.

Sprawa dotyczyła spółki, która zawarła z pracownikiem ugodę sądową. Musiała zapłacić odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy. Przedsiębiorstwo było zdania, że wypłata odszkodowania jest przychodem pracownika ze stosunku pracy, co powoduje jednocześnie, że jest to koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Organ podatkowy uznał jednak, że kwota odszkodowania, choć wynika z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, nie jest wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą sankcją za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami którego nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Sprawa trafiła do NSA.

KOMENTARZ EKSPERTA

Jakub Rychlik
doradca podatkowy

Uznanie odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę za koszt uzyskania przychodów nie jest traktowane jednolicie przez sądy administracyjne. Istnieje grupa orzeczeń, zgodnie z którymi jest ono kosztem podatkowym, gdyż stanowi dla byłego pracownika przychód ze stosunku pracy, a który zgodnie z art. 15 ust. 4g stawy o CIT jest potrącalny w okresie, za który jest należne, albo w okresie, w którym nastąpiła jego zapłata.

Niestety w uzasadnieniach podjętych rozstrzygnięć sądy administracyjne nie wskazały, jakiego rodzaju kosztem jest odszkodowanie, tzn. czy jest kosztem bezpośrednim powiązanym z konkretnym przychodem, czy kosztem pośrednim ponoszonym w celu zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów, którym w tym przypadku jest działalność gospodarcza.

Uznanie odszkodowania za koszt podatkowy pozostanie zatem kontrowersyjne do czasu podjęcia przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały rozstrzygającej powstałe sprzeczności albo gdy sąd administracyjny orzekający w konkretnej sprawie w wystarczający sposób zbada możliwość potraktowania go za koszt pośredni.

Niezależnie od tego odszkodowanie można potraktować jako koszt pośredni, gdyż poniesienie go w niższej wysokości od należnego wynagrodzenia dla niesłusznie zwolnionego pracownika przyczynia się do zachowania źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. W szczególności sytuacja taka zaistniałaby, gdyby zapłata zaległego wynagrodzenia negatywnie odbiłaby się na kondycji przedsiębiorstwa. W takim przypadku zapłata odszkodowania następowałaby w celu zachowania prowadzenia działalności gospodarczej na niezmienionym poziomie.

Polecamy porady ekspertów dotyczące kosztów uzyskania przychodów:

• Po spełnieniu warunków zapłacone odsetki mogą być kosztem
• Wyjazdy właściciela firmy muszą mieć związek z prowadzonym biznesem
• Ujęcie kosztów wynagrodzenia
• Brak podpisu na poleceniu wyjazdu służbowego nie pozbawi prawa do zaliczenia wydatku do kosztów

Wyrok NSA z 17 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2565/13