Jak wprowadzenie Nowego Ładu wpływa na pracę księgowości?

Księgowość zawsze była dużym wyzwaniem zawodowym. Tu trzeba myśleć wielotorowo, pamiętać o terminach poszczególnych płatności i deklaracji, być na bieżąco z przepisami i stale się doszkalać. Nawet coraz lepsze programy komputerowe dla księgowych nie są w stanie zastąpić wiedzy i umiejętności człowieka.

Księgowa to nie tylko osoba, która rozlicza osobę prywatną lub firmę. Często to właśnie od niej oczekuje się wiedzy i porady finansowej. Przeciętnemu klientowi biura księgowego wydaje się, że księgowa odpowie na każde pytanie, zna niuanse i kruczki prawne, umie sprawić, by podatek w magiczny sposób zmalał lub całkiem znikł. Celują w tym zwłaszcza właściciele małych firm, dla których Nowy Ład może okazać się prawdziwą rewolucją i przyczynkiem do zmiany formy opodatkowania. Fachowej porady oczekują właśnie od pracowników księgowości.

Nowy Ład to prawdziwe wyzwanie dla księgowych. Przepisy są na tyle niejasne i niejednoznaczne, że konia z rzędem temu, kto umie wyjaśnić powód pomniejszenia pensji, która miała wzrosnąć. Wypełnianie kolejnych deklaracji i podejmowanie decyzji o korzystaniu z ulg staje się problematyczne, a księgowe mają pełne ręce roboty.

Z jednej strony może się wydawać, że oferowana praca dla księgowej na GoWork nie będzie cieszyła się dużym powodzeniem, z drugiej – dobra księgowa, która jest w stanie zagłębić się i rozwikłać niuanse przepisów, będzie naprawdę dobrze zarabiała. Niemniej trzeba liczyć się z tym, że początki w zawodzie będą trudniejsze niż kiedykolwiek.

Brak odpowiedniej wiedzy lub wiedza przekazywana w mało profesjonalny sposób jest największą bolączką księgowych. Oczekują one szkoleń utrzymanych na wysokim poziomie, a w zamian dostają propozycję obejrzenia „filmiku na YouTube” i „wzięcia się do roboty”.

Tymczasem księgowe zatrudnione na umowę o pracę słusznie wskazują, że to w gestii pracodawców leży obowiązek zapewnienia odpowiedniego przeszkolenia załodze, w tym wypadku księgowym oraz kadrowym. Brak takich działań rodzi całkiem słuszne frustracje, praca na etacie często powiązana jest z odpowiedzialnością finansową za popełnione błędy. Nie dziwi więc obserwowana duża rotacja w tym zawodzie. Od początku roku jest ona znacznie większa niż wcześniej.

Osobną kwestię stanowi dostęp do oprogramowania księgowego. Na dostosowanie go do szybko zmieniających się przepisów było bardzo mało czasu, a przetestowanie go odbywało się właściwie w czasie pracy, co też nie ułatwiło księgowym funkcjonowania.

Jest i coś, co można uznać za pozytyw na rynku usług księgowych. Wielu mikro przedsiębiorców, którzy dotychczas stawiali na samodzielne rozliczanie się z fiskusem, zaczęło szukać pomocy u profesjonalistów. Duże zamieszanie i niejasne wytyczne co do nowych przepisów stały się na tyle problematyczne, że dalsze samodzielne prowadzenie firmowej księgowości coraz częściej jest uznawane za zbyt ryzykowne. Niestety kary za niedopełnienie lub błędne dopełnienie formalności skarbowych są dość wysokie.

Czy w takim razie biura zarobią na Nowym Ładzie? Trudno jednoznacznie szacować, czy faktycznie dochody netto biur księgowych urosną w znaczący sposób. Jest natomiast wielce prawdopodobne, że będą one zmuszone zatrudnić dodatkowych pracowników, choćby tych niższego szczebla. Z drugiej strony księgowi, którzy przyswoją niuanse Nowego Ładu, z pewnością będą oczekiwali podwyżki swojego wynagrodzenia. Jako poparcie mogą przytoczyć dwa argumenty: wysoką inflację oraz równie wysokie umiejętności. Można śmiało założyć, że Nowy Ład okaże się początkiem złotej ery dla księgowych, przynajmniej niektórych. Prawdopodobnie finansowo skorzystają też twórcy oprogramowania dla biur księgowych.

Co prawda praca w księgowości chyba nigdy nie była tak stresująca, jak ostatnio, mimo to raczej nie należy oczekiwać masowego odchodzenia od zawodu księgowej, zwłaszcza osób o ugruntowanej pozycji. Księgowe z dużym doświadczeniem i wyrobioną intuicją zawodową powinny sobie poradzić z Nowym Ładem. Nie oznacza to, że nie przytrafią się pojedyncze przypadki rezygnacji z pracy związane np. z wcześniejszym odejściem na emeryturę.

Natomiast można spodziewać się odpływu z zawodu osób zajmujących stanowiska niskiego i średniego szczebla. Najczęściej są to młodzi pracownicy, którym decyzja o zmianie sytuacji zawodowej przychodzi dużo łatwiej. Im perspektywa pracy w stale zmieniających się warunkach prawnych może być nie w smak.

Teoretycznie mogłoby się wydawać, że założenia reformy podatkowej są proste i wprowadzenie ich w życie nie powinno być kontrowersyjne. Główne założenia to:

– zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł,

– podniesienie tzw. drugiego progu podatkowego do 120 000 zł,

– zerowa stawka podatku dochodowego dla pracowników, którzy mimo osiągnięcia wieku emerytalnego pozostaną aktywni na rynku pracy,

– brak możliwości odpisania części składki zdrowotnej od podatku,

– uzależnienie wysokości składki zdrowotnej od wysokości przychodów.

Tyle teorii. Pozostały jeszcze obietnice, że poszczególne grupy zawodowe nie stracą na Nowym Ładzie, jednak szybko okazało się, że nowe wyliczenia nie są tak korzystne, jak obiecywał ustawodawca. Problematyczne stało się naprawienie błędnych rozporządzeń, kolejne wytyczne wykluczały się wzajemnie, tempo zmian sprawiło, że trudno było nadążyć za wprowadzaniem aktualizacji oprogramowania. Spowodowało to duży chaos w pracy księgowych, dodatkowo nakręcany presją ze strony niezadowolonych pracowników oraz pracodawców dążących do jak najszybszego uregulowania sytuacji kadrowo-płacowych. Wytyczne nakazujące liczyć wynagrodzenia według starych i nowych zasad w praktyce okazały się trudne do zrealizowania. Programy księgowe nie były do tego przystosowane. Na księgowe spadła duża presja połączona z jeszcze większą odpowiedzialnością.

Obecnie, dwa miesiące po wprowadzeniu reformy, sytuacja wydaje się opanowana, chociaż na ostateczne jej skutki trzeba będzie poczekać do rozliczeń PIT za 2022 rok. Najpewniej i w tym wypadku pomoc księgowych okaże się nieoceniona.