Czy prezes firmy może być jednocześnie kierowcą

Powołanie osoby fizycznej w skład zarządu spółki z o.o. powoduje powstanie stosunku członkostwa w Zarządzie oraz nadanie tej osobie uprawnień w zakresie zarządzania spółką.

Wskazać należy, iż jednym z niezbędnych elementów stosunku pracy jest element podporządkowania - w sensie formalnym, ale również faktycznym. W sensie formalnym, gdzie spółką jest odrębny podmiot, który zawiera umowę o pracę z osobą fizyczną taki element podporządkowania występuje, natomiast w sensie faktycznym nie występuje, gdyż decyzje za tą spółkę podejmuje ta sama osoba fizyczna. Powyższe oznacza, że jedna i ta sama osoba jest jednocześnie pracodawcą i pracownikiem.

Nie można zatem mówić o występowania elementu podporządkowania. Prezes zarządu byłby bowiem podporządkowany samemu sobie. 

Z jednolitego orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych wynika, że o zakwalifikowaniu zatrudnienia jako czynności pracowniczych nie rozstrzygają przepisy prawa handlowego, lecz przepisy charakteryzujące stosunek pracy (II UKN 37/96, II UKN).

W ich świetle wymagane jest stwierdzenie, czy praca wykonywana przez członka zarządu na rzecz spółki była dostosowana do charakteru stosunku pracy, czyli polegała na wykonywaniu pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. W analizowanej sytuacji istnieje rozbieżność między regulacjami prawa pracy, a prawem spółek handlowych, jednakże regulacje prawa pracy są w tej sytuacji nadrzędne nad kodeksem spółek handlowych, gdyż to kodeks pracy reguluje stosunek pracy oraz prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców (art. 1 kP). 

Powyższe oznacza, że choć na gruncie przepisów kodeksu spółek handlowych zawarcie umowy o pracę spółki z o.o. z prezesem jednoosobowego zarządu jest możliwe, to taką możliwość wykluczają przepisy prawa pracy, albowiem stosunek jaki powstanie na mocy takiej umowy nie będzie posiadał wszystkich niezbędnych cech stosunku pracy, a prezes spółki z o.o. nie może być traktowany jak pracownik. Biorąc pod uwagę, iż zarząd jest sferą menedżerską, jego członkowie powinni być zatrudniani na podstawie umowy cywilnoprawnej. Obowiązkiem każdego członka zarządu spółki z o.o. zgodnie z art. 208 § 2 ksh. jest wykonywania czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki, nie zaś wykonywanie pracy na rzecz spółki w charakterze pracownika podporządkowanego samemu sobie i wykonującemu czynności na rzecz spółki.

Powyższe oznacza, iż prezes zarządu spółki z o.o., czy tez spółki komandytowej powinien wykonywać czynności związane z zarządzaniem spółką i jej reprezentacją, nie zaś czynności pracownicze, gdzie wymagane jest kierownictwo i podporządkowanie pod pracodawcę.