Czy wyjazd z kraju i zawarcie związku małżeńskiego z obcokrajowcem może mieć wpływ na pobieranie emerytury po zmarłym mężu?

Pytanie: Czy osoba pobierająca emeryturę po zmarłym mężu zachowa do niej prawo po wyjeździe z kraju, gdzie ma zamiar ponownie zawrzeć związek małżeński? Chodzi o wyjazd stały do Australii na wizę partnersko-sponsorowaną.

Odpowiedź: Fakt zawarcia związku małżeńskiego przez wdowę lub wdowca nie będzie powodował ani ograniczenia wysokości renty, ani wstrzymania jej wypłaty. Renta rodzinna będzie nadal przysługiwała także po zawarciu związku małżeńskiego, bez względu na status majątkowy współmałżonka.

Prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku przysługuje po osobie, która w chwili śmierci:

- miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,

- spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń,

- pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Proszę zauważyć, że przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm., dalej: ustawa emerytalna) nie przewidują ograniczeń w wypłacaniu renty rodzinnej ani też wstrzymania wypłaty tej renty ze względu na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę, która ma przyznane prawo do takiej renty.

Przepisy powołanej ustawy stanowią, że osobom, które zamieszkują za granicą w państwie, z którym nie łączy Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, świadczenia emerytalno-rentowe wypłacają organy rentowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania w Polsce osoby zainteresowanej. Polska dotychczas nie zawarła umowy z Australią w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowując, wobec powyższego w razie wyjazdu do Australii renta rodzinna po zmarłym współmałżonku może nadal być wypłacana w Polsce na rachunek osoby uprawnionej do renty rodzinnej otwarty w banku albo może być przekazywana osobie upoważnionej do jej odbioru zamieszkałej w Polsce. Renta będzie nadal wypłacana przez ten sam ZUS, który wypłaca rentę dotychczas.

Proszę tylko pamiętać, aby w przypadku wyjazdu do Australii przekazać do ZUS (który dotychczas wypłaca rentę rodzinną) adres do korespondencji; adres ten będzie wykorzystany m.in. w przypadku przekazywania decyzji o waloryzacji renty.

Po zawarciu związku małżeńskiego – gdyby kobieta przyjęła nazwisko męża – ze względów m.in. porządkowych, ewidencyjnych, do celów podatkowych oraz ubezpieczenia „zdrowotnego” o zmianie nazwiska powinna powiadomić oddział ZUS, który wypłaca rentę.