Jakie zmiany przewiduje projektowana nowelizacja Kodeksu spółek handlowych

W dniu 5 sierpnia br. w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji został zamieszczony projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt”).

Projekt został opracowany przez Ministra Aktywów Państwowych. Jego zasadnicza część została poświęcona zmianom ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej: „KSH”).

Projekt wprowadza między innymi, nieznane dotąd polskiemu prawu handlowemu, rozwiązania dotyczące tzw. grupy spółek. Projekt definiuje „grupę spółek” jako spółkę dominującą i spółkę lub spółki od niej zależne, kierujące się – zgodnie z umową albo statutem każdej spółki zależnej – wspólną strategią gospodarczą (interes grupy spółek), umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi.

W świetle projektowanych rozwiązań, grupa spółek może być zatem współtworzona przez co najmniej 2 spółki, z których jedna będzie miała pozycję dominującą w stosunku do drugiej, spełniające wskazane wyżej kryteria (kwestia interesu grupy spółek i jednolitego kierownictwa).

Jak wynika z Projektu, realizowanie przez grupę spółek wspólnej strategii gospodarczej ma się odbywać poprzez instytucję poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki, które spółka dominująca będzie mogła wydawać – należącym do grupy spółek – spółkom zależnym. Rozwiązanie takie stanowi novum w polskim prawie spółek. Może ono oznaczać, że zarząd spółki dominującej lub inne osoby taką spółką kierujące uzyskają możliwość wywierania realnego wpływu na działania spółek zależnych, i to w szerokim zakresie (Projekt nie ogranicza w żaden sposób kategorii spraw, których mogą dotyczyć ww. polecenia).

Z Projektu wynika ponadto, że dla ukonstytuowania się grupy spółek – konieczne jest wprowadzenie odpowiednich postanowień do umowy lub statutu spółki zależnej mającej być uczestnikiem takiej grupy. Projekt nie wprowadza analogicznych wymogów dla spółki dominującej. Praktyka pokaże jednak, czy i jakie działania korporacyjne będą podejmowane w tym zakresie przez organy spółek dominujących.

Projektowane przepisy wprowadzają ponadto obowiązek ujawnienia w rejestrze, zarówno przez spółkę dominującą, jak i spółkę zależną, swojego uczestnictwa w grupie spółek. Ujawnienie uczestnictwa ma nastąpić poprzez wpisanie wzmianki do rejestru. Z projektowanymi zmianami KSH skorelowana została, przewidziana w Projekcie, zmiana ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ww. projektowanym przepisom dotyczącym grupy spółek towarzyszy wiele dodatkowych rozwiązań, obejmujących m.in.: kwestię odpowiedzialności spółki dominującej wobec spółki zależnej za wyrządzoną spółce zależnej szkodę, jak również kwestię ochrony wspólników/akcjonariuszy spółki zależnej i jej wierzycieli. Warto w końcu wspomnieć, że – jak stanowią projektowane przepisy – przynależność do grupy spółek będzie musiała być uwidaczniana w pismach i zamówieniach handlowych składanych przez spółkę, a także w informacjach zamieszczanych na stronie internetowej spółki.

Niezależnie od powyższego, Projekt przewiduje wiele zmian w korporacyjnej sferze funkcjonowania spółek kapitałowych.

Wprowadza on m. in. instytucję doradcy rady nadzorczej, statuuje zmiany w zakresie kadencji członków organów spółek kapitałowych (kwestia jej obliczania w latach obrotowych) oraz rozbudowuje i doprecyzowuje zakres kompetencji i sposób organizowania prac rady nadzorczej.

Projekt jest obecnie na etapie konsultacji publicznych, a przed nim jeszcze – jak można przypuszczać – dość długa ścieżka legislacyjna.

Ewentualne wejście omawianej nowelizacji będzie skutkować koniecznością dokonania przez spółki kapitałowe wnikliwej analizy treści ich dokumentacji korporacyjnej (umów spółek/statutów, regulaminów wewnętrznych itp.) w celu ustalenia, czy i w jakim zakresie dokumentacja ta powinna zostać zmieniona, aby zapewnić jej zgodność z nowymi przepisami. Taki wymóg będzie z kolei stanowił niemałe wyzwanie organizacyjno-prawne dla zarządów tych spółek.

Na realizację ww. działań dostosowawczych spółki będą miały, co do zasady (i o ile w trakcie dalszych prac nad Projektem nie zostaną do niego wprowadzone odpowiednie zmiany), 3 miesiące od ogłoszenia przedmiotowej ustawy. Taki okres vacatio legis przewiduje bowiem Projekt.

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw – przekazany do konsultacji publicznych.

Autorzy:

Krzysztof Wojciechowski, radca prawny w kancelarii prawnej D.Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce

dr Anna Jóźwicka, radca prawny w kancelarii prawnej D.Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce