Pytanie: Prowadzę działalność gospodarczą i jestem emerytką (mam ukończone 65 lat). Podjęłam niedawno pracę na umowę zlecenie. Opłacam składki zdrowotne od umowy zlecenie, emerytury oraz z działalności gospodarczej. Czy muszę opłacać składki ZUS od umowy zlecenia?

Odpowiedź:

Tak, zleceniodawca ma obowiązek opłacać składki na ubezpieczenia społeczne za Panią.

Od umowy zlecenia obowiązkowe są składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe wypadkowe i zdrowotne, o ile czynności wykonywane w ramach tej umowy nie są tożsame z przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej.

Pamiętajmy, że emeryci prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tej działalności na zasadach dobrowolności. Jednak obowiązkowe jest dla nich ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie bowiem z art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Przeczytaj także:

Kontrakt z osobą prowadzącą swoją firmę i pobierającą emeryturę. Kto opłaca składki

Z kolei kwalifikacja przychodu uzyskanego przez przedsiębiorcę, z umowy zlecenia zależy od rodzaju świadczonych przez niego usług. W przypadku bowiem, gdy w ramach takiej umowy wykonywane są te same czynności, które wchodzą w zakres prowadzonej pozarolniczej działalności, przychód z umowy zlecenia zalicza się do przychodów z tej działalności.

W konsekwencji, z uwagi na fakt, że osoba uprawniona do emerytury nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z działalności, umowa zlecenia na czynności tożsame z realizowanymi w ramach działalności nie stanowi dla niej tytułu do ubezpieczeń ani obowiązkowych ani dobrowolnych.

Jeśli natomiast przedsiębiorca mający ustalone prawo do emerytury podejmuje się wykonywania umowy zlecenia na czynności inne, niż przypisane do prowadzonej działalności, wówczas z racji zawarcia tej umowy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, a w konsekwencji także wypadkowemu.

Może również na swój wniosek przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Obowiązkowo – stosownie do powołanego wcześniej art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej – musi jednak uiszczać składkę zdrowotną.

Warto dodać, że niektórzy przedsiębiorcy uprawnieni do emerytury lub renty mogą skorzystać ze zwolnienia w opłacaniu składki zdrowotnej z prowadzonej pozarolniczej działalności.

Ulgą tą zostanie objęta osoba otrzymująca świadczenie emerytalne lub rentowe nieprzekraczające miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. – 2.100 zł), w przypadku gdy:

uzyskuje dodatkowe przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie połowy najniższej emerytury 514,90 zł (od 1 marca 2018 r. najniższa emerytura wynosi 1.029,80 zł x 50%),

2. opłaca podatek dochodowy z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w formie karty podatkowej.

Dodatkowo, składki zdrowotnej nie musi odprowadzać osoba legitymująca się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, po spełnieniu warunków wymienionych w pkt 1 lub 2, bez ograniczenia dotyczącego wysokości przysługującego świadczenia.

Reasumując, prowadzenie działalności gospodarczej stanowi tytuł jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, o ile przedsiębiorca nie spełnia ww. warunków do zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej. Z kolei, jeżeli czynności wykonywane w ramach umowy zlecenia są w jakimkolwiek stopniu tożsame z przedmiotem prowadzonej działalności, to od umowy tej nie odprowadza się żadnych składek do ZUS. Jeśli natomiast zlecenie dotyczy innego zakresu zadań niż pozarolnicza działalność, uzyskany z niego przychód będzie stanowił podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (opcjonalnie – chorobowe) oraz obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

Autor: Magdalena Z Skalska

Specjalista z zakresu kadr, płac i ubezpieczeń społecznych, autorka książek i licznych publikacji w tej dziedzinie. Współpracuje z różnymi branżowymi serwisami i czasopismami. Prowadzi szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce