Świadczenia dla zwalnianych pracowników z programu outplacement

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Dodano: 2 maja 2016

Wynagrodzenia tego typu związane z przystosowywaniem zwalnianych pracowników do nowej sytuacji na rynku pracy po utracie zatrudnienia nie są zwolnione ze składek jako świadczenia z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Nie są one bowiem przyznawane na podstawie odrębnych przepisów, którymi są przepisy Kodeksu pracy.

Tak zwane zwolnienia monitorowane

Pracodawca występując do ZUS o wydanie indywidualnej interpretacji przedstawił stan faktyczny, według którego w ramach zmiany strategii działalności firma będzie przeprowadzać sukcesywną redukcję zatrudnienia.

W przeciągu kilku lat zamierza zwalniać pracowników, ale nie będą to zwolnienia grupowe. W związku z taką procedurą podyktowaną wygaszaniem pewnych obszarów działania pracodawca zamierza dobrowolnie zaoferować pracownikom udział w programie outplacement.

W tym celu zawarł z firmą zewnętrzną umowę na usługi doradczo-szkoleniowe, które będą skierowane do odchodzących pracowników.

Usługi będą polegały na wsparciu pracowników w podwyższaniu ich kompetencji zawodowych oraz poszukiwaniu pracy. Na program składa się szereg działań, których celem jest pomoc w podjęciu nowej pracy lub innej aktywności zawodowej m.im. sesje indywidualne, dostęp do warsztatów i pracy zespołowej, dostęp do grup projektowych, doraźne konsultacje meilowe i telefoniczne, w tym prawne, a także zapewnienie materiałów pomocniczych jak podręczniki o tematyce dotyczącej rozwijania kariery zawodowej. Udział w programie jest dobrowolny i nieodpłatny. Program będzie realizowany zarówno w okresach wypowiedzeń przysługujących pracownikom zgodnie z kodeksem pracy jak i już po rozwiązaniu stosunku pracy.

Wnioskodawca miał wątpliwości czy świadczenia przyznane w ramach programu outplacement stanowią podstawę wymiaru składek. Formułując własne stanowisko w sprawie powołał § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015 r. poz. 2236).

Przeczytaj także:

Przepis wyłącza z podstawy wymiaru składek   wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Pracodawca wyjaśnił, że outplacement to system łagodnych zwolnień powiązanych z programem wsparcia dla pracowników poprzez poradnictwo zawodowe i psychologiczne, a także szkolenia. Jest on często utożsamiany ze zwolnieniami monitorowanymi, o których mówi art. 70 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, z tym że tam mowa jest o przypadkach kiedy pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia usług rynku pracy. Jednak zakres usług składających się na outplacement jest zbieżny z usługami rynku pracy, które wymienia powyższa ustawa.

Oznacza to, że skutki tego programu – obojętnie czy realizowanego fakultatywnie czy obowiązkowo, w ramach zwolnień grupowych czy też nie – dla pracownika są takie same jak te wynikające z ustawy (łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa).

Reasumując, z punktu widzenia charakteru przysporzenia po stronie pracowników istotne jest, że świadczenia outplacement są zbieżne z tymi, które otrzymują pracownicy w przypadku zwolnień monitorowanych.

Wnioskodawca zaznaczył, że świadczenia te jako przysługujące zgodnie z odrębnymi przepisami tj. powołanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego) lub art. 118 (wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych, z tytułu m.in. szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych, otrzymanych na podstawie ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – w przypadku byłych pracowników).

Ostateczne stanowisko wnioskodawcy było takie, iż świadczenia z programu outplacement stanowią przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, ale ich wartość jest zwolniona ze składek jako przyznanych na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na podstawie odrębnych przepisów tj. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a nie art. 1031–1036 Kodeksu pracy.

ZUS twierdzi inaczej

Organ rentowy zauważył, że powołane wyłączenie, wymienione w § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia składkowego dotyczy świadczeń przyznanych na podnoszenie kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia ogólnego tj. na zasadach określonych w art. 1031–1036 Kodeksu pracy. Natomiast świadczenia outplacement są realizowane na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Ustawa ta dotyczy zadań państwa w zakresie promocji zatrudnienia i łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej. Określa ponadto zasady udzielania pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w znalezieniu pracy i pracodawcom w pozyskaniu pracowników o oczekiwanych kwalifikacjach.

Czym innym jest zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności, które wpłyną na podniesienie kwalifikacji zawodowych do wykonywania obowiąków w pracy, a czym innym np. organizowane szkoleń dla bezrobotnych.

Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie, przy czym podnoszenie kwalifikacji zawodowych to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Zatem, skoro świadczenia z programu outplacement zostaną przyznane na podstawie innych przepisów niż kodeks pracy, omawiane wyłączenie z podstawy wymiaru składek nie ma zastosowania. Tym samym stanowisko wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

ZUS też dodał, że nie odnosi się do problematyki podatkowej, w tym powołanych zwolnień, gdyż te rozstrzygnięcia leżą w kompetencji organów podatkowych. 

Interpretacja ZUS oddział w Gdańsku z 14 marca 2016 r. (DI/100000/43/103/2016)

 

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym. Autorka licznych publikacji z zakresu rozliczania wynagrodzeń, współpracuje z wieloma wydawnictwami, jest autorką publikacji m.in. w Rzeczpospolitej, Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Monitorze rachunkowości budżetowej
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz
Poradnia 48h

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.