Kiedy zachodzi konieczność opłacania składek na FEP za pracownika

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Dodano: 7 czerwca 2018
Pytanie:  Firma zatrudnia kierowców ciągników siodłowych na umowę o pracę, na pełen etat. Niektórzy kierowcy posiadają uprawnienia do przewozu towarów niebezpiecznych, wymagających oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej – ADR. Takie ładunki przewożą sporadycznie. Bywa, że raz, dwa razy w miesiącu lub w ogóle. Czy należy opłacać za kierowców składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych? Jeżeli tak to czy tą składkę należy odprowadzać również za te miesiące kiedy dany kierowca nie przewozi materiałów niebezpiecznych? Czy aby opłacać składkę na FEP pracownik musi codziennie wykonywać pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze? Bardzo proszę o pomoc.
Odpowiedź: 

Jeżeli praca o szczególnym charakterze jest przez pracownika wykonywana sporadycznie, a stanowisko, na którym został zatrudniony nie figuruje w wykazie ani w ewidencji prowadzonej przez pracodawcę, nie ma obowiązku odprowadzania za niego składki na FEP.

Zgodnie z art. 35 ustawy o emeryturach pomostowych – dalej ustawa, składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:

  • urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
  • wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3.

Obowiązek opłacania składek na FEP powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez zatrudnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac.

W wykazie prac o szczególnym charakterze stanowiącym załącznik Nr 2 do ustawy, w poz. 10 zostały wymienione prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r.

W przeszłości istniały wątpliwości w kwestii obowiązku opłacania składki na fundusz emerytur pomostowych za zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. ZUS stał bowiem na stanowisku, że składkę na FEP należy opłacać za każdego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, niezależnie od obowiązującego go wymiaru czasu pracy i bez względu na to, że nie będą oni mieli szans na nabycie prawa do emerytury pomostowej. Z kolei wyroki sądów w tej sprawie były rozbieżne, co nie pomagało w rozwianiu wątpliwości dotyczących stanowiska organu rentowego.

Jednoznaczną wykładnię obowiązujących przepisów przyniosła dopiero uchwała Sądu Najwyższego z 28 września 2016 r. (III UZP 10/16). I tak, zdaniem sądu „Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych opłaca się także za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych”. Pozostał jeszcze do rozstrzygnięcia problem, o którym mowa w pytaniu, czyli wykonywania przedmiotowych prac sporadycznie. Zgodnie zatem ze stanowiskiem MRPiPS, nie ma obowiązku opłacania składki na FEP za pracownika, który incydentalnie wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i nie należą one do jego podstawowego zakresu obowiązków. W przypadku powierzenia pracownikowi różnych obowiązków istotne znaczenie ma podstawowy rodzaj pracy, do jakiej został zatrudniony. Dla rozstrzygnięcia, czy konieczne jest uiszczanie za podwładnego składki na FEP należy także brać pod uwagę dodatkowe kryterium, mianowicie, czy został on umieszczony w prowadzonej przez pracodawcę ewidencji. Stosownie bowiem do art. 41 ust. 4 ustawy, płatnik składek jest obowiązany prowadzić:

  • wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
  • ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP, zawierającą dane, o których mowa w ust. 3 pkt 2.


W interpretacji indywidualnej ZUS z 31 lipca 2014 r. (DI/200000/43/899/2014) czytamy „[...]Obowiązek dokonania kwalifikacji pracy danego pracownika jako pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze spoczywa na pracodawcy, gdyż to on – zgodnie z art. 41 ust. 4 wskazanej ustawy zobowiązany jest prowadzić ewidencję pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest obowiązek opłacania składek na FEP [...]”.

W praktyce oznacza to, że umieszczenie danego stanowiska w wykazie, a zatrudnionego na nim pracownika w ewidencji, jest równoznaczne z koniecznością opłacania za niego składek na FEP.

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Specjalista z zakresu kadr, płac i ubezpieczeń społecznych, autorka książek i licznych publikacji w tej dziedzinie. Współpracuje z różnymi branżowymi serwisami i czasopismami. Prowadzi szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz
Poradnia 48h

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.