MF o podwojeniu kwoty wolnej od podatku w PIT

Z interpelacją do premiera rządu wystąpił jeden z posłów opozycji. W jej treści wystosował do adresata (który następnie został zmieniony) pytanie, czy Rada Ministrów planuje złożyć projekt ustawy dotyczący podwyższenia kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych do 60.000 zł w ciągu 100 dni od zaprzysiężenia rządu. Jeśli tak, to czy będzie ona obowiązywać (zgodnie z deklaracjami z kampanii wyborczej) od 1 stycznia 2024 r. Pytający zwrócił się również z prośbą o podanie, jaki jest szacunkowy roczny koszt podniesienia wspomnianej kwoty z 30.000 zł do podanego limitu, a także o wyjaśnienie, w jaki sposób rząd planuje zrekompensować wpływy z tytułu podatku PIT dla jednostek samorządu terytorialnego.

Do pytań zawartych w interpelacji ustosunkował się Jarosław Neneman, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów. Zrobił to w piśmie z 4 stycznia 2024 r. (nr DD3.054.21.2023), będącym oficjalną odpowiedzią resortu finansów na wspomnianą interpelację.

Odnosząc się do pytania dotyczącego zamierzeń w zakresie podniesienia kwoty wolnej od podatku do 60.000 zł, przedstawiciel MF poinformował we wspomnianym piśmie, że postulat ten pozostaje aktualny. Zastrzegł jednak, jego realizacja będzie poprzedzona stosownymi analizami. W konsekwencji będzie korespondować z wynikami audytu stanu finansów publicznych. Propozycja ta będzie również uwzględniała wyniki analizy dotyczącej wpływu zmiany ten zmiany na systemy IT płatników, w tym w zakresie czasu niezbędnego na ich implementację w systemach informatycznych oraz przetestowanie projektowanych rozwiązań.

W odpowiedzi na interpelację wyjaśniono też, że podwyższenie kwoty wolnej od podatku z 30.000 zł do 60.000 zł mogłoby w warunkach 2024 roku spowodować zmniejszenie obciążeń podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych o około 48 mld zł.

W piśmie podkreślono, że stosowna nowelizacja przepisów zostanie przekazana do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Padła bowiem sugestia, że projektowane rozwiązania powinny zostać przyjęte w konsensusie ze stroną samorządową. Zwrócono przy tym uwagę na regułę zawartą w art. 9b ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2267 ze zm.). Wynika z niej, że w przypadku gdy łączna kwota rocznych dochodów gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych, prognozowanych na rok budżetowy jest niższa od ustawowo określonej referencyjnej łącznej kwoty rocznych dochodów z tych tytułów oraz różnica między tymi łącznymi kwotami jest większa od wysokości części rozwojowej subwencji ogólnej obliczonej – to wysokość kwoty podstawowej części rozwojowej subwencji ogólnej podlega zwiększeniu.

W związku z tym podwyższenie kwoty wolnej od podatku może zmniejszyć dochody własne jednostek samorządu terytorialnego, ale jednocześnie wpłynąć na zwiększenie części rozwojowej subwencji ogólnej (czyli na zwiększenie wydatków z budżetu państwa).