Sprawdź, jakie kary grożą Ci za nieprzesłanie JPK

Podatnicy składają JPK w dwóch trybach, tj. albo na żądanie organu podatkowego albo są do tego zobowiązani z mocy prawa.

Na żądanie organu podatkowego trzeba złożyć następujące struktury: księgi rachunkowe (JPK_KR), wyciągi bankowe (JPK_WB), magazyn (JPK_MAG), faktury VAT(JPK_FA), podatkowa księga przychodów i rozchodów (JPK_PKPIR) oraz ewidencja przychodów (JPK_EWP).

Żądanie przesłania tych plików może zostać skierowane w sytuacji, gdy organ podatkowy prowadzi:

• postępowanie podatkowe, którego stroną jest podatnik,
• kontrolę podatkową wobec podatnika,
• postępowanie podatkowe lub kontrolę podatkową wobec kontrahenta podatnika (żądanie w ramach tzw. kontroli krzyżowej).

Wobec podatnika, który nie zastosuje się do żądania mogą zostać zastosowane dwa rodzaje sankcji, tj. kara porządkowa oraz kary przewidziane w Kodeksie karnym skarbowym (dalej: kks).

Natomiast zastosowanie przepisów kks jest możliwe jedynie na etapie kontroli podatkowej oraz kontroli krzyżowej, gdyż w art. 83 kks czynem zabronionym jest m.in. utrudnianie kontroli podatkowej, czynności sprawdzających podlegające na zaniechaniu okazania księgi lub dokumentów księgowych.

Nie jest natomiast czynem zabronionym odmowa okazania bądź zaniechanie okazania ksiąg bądź dowodu księgowego w toku postępowania podatkowego. Organ podatkowy może w tej sytuacji, co najwyżej nałożyć na podatnika karę porządkową.

Jedynymi plikami JPK, które są przesyłane za okresy rozliczeniowe z mocy prawa są pliki dotyczące ewidencji VAT, czyli JPK_VAT. W chwili obecnej obowiązek ten ciąży na wszystkich przedsiębiorcach z wyjątkiem mikroprzedsiędbiorców, którzy pierwszy JPK_VAT złożą za styczeń przyszłego roku.  Z tego obowiązku będą musieli się wywiązać  do 27 lutego 2018 r.

Natomiast w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego skarbowego niezłożenie w terminie JPK_VAT stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do wysokości 120 stawek dziennych (art. 80 § 1 kks). Jeśli przesłany plik jest informacją nieprawdziwą, to zagrożenie jest wyższe, gdyż kara grzywny może być wymierzona do wysokości 240 stawek dziennych (art. 80 § 3 kks).

W przypadkach mniejszej wagi niezłożenie w terminie JPK_VAT stanowić będzie wypadek mniejszej wagi i jednocześnie wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny (art. 80 § 4 kks).

W przypadku złożenia nieprawdziwej informacji JPK_VAT przypadek mniejszej wagi będzie miał miejsce wtedy, gdy dane zawarte w przesłanym pliku, które nie są zgodne z rzeczywistością, nie będą zbyt istotne.

O ile w przypadku złożenia nieprawdziwego JPK_VAT można wyobrazić sobie przypadek mniejszej wagi, o tyle nie jest już to możliwe w odniesieniu do czynu polegającego na zaniechaniu złożenia tej informacji w terminie. Nie można bowiem bardziej lub mniej zaniechać temu obowiązkowi. Jeśli podatnik nie złoży czegoś w terminie, to nie może zrobić tego bardziej lub mniej łamiąc prawo.

Dla oceny tego zachowania nie ma znaczenia późniejsze złożenie JPK_VAT po terminie, gdyż czynem zabronionym nie jest złożenie informacji po terminie, tylko jej niezłożeni w terminie. Z tego też powodu nie jest możliwe uznanie niezłożenia w terminie JPK_VAT w pewnych sytuacji za przestępstwo skarbowe, a w innych za wykroczenie skarbowe.

Biorąc pod uwagę treść kks będzie to zawsze przestępstwo skarbowe, co oznacza, że sprawa w urzędzie skarbowym nie będzie mogła zakończyć się nałożeniem kary grzywny w formie mandatu, tylko co najwyżej kończyć się powinna wnioskiem o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności kierowanym przez urząd skarbowy do sądu albo sprawą w sądzie. To oczywiście wygląda absurdalnie, bo procedura i kary są niewspółmierne do wagi naruszonego obowiązku polegającego na składaniu JPK_VAT w terminie.

Warto zauważyć, że ministerstwo finansów na swojej stronie internetowej podaje błędne informacje, jeśli chodzi o konsekwencje niezłożenia w terminie JPK_VAT. Utrzymuje bowiem, że wskutek niezłożenia w terminie JPK_VAT może dojść do uszczuplenia należności publicznoprawnej, czyli podatku od towarów i usług, co jest oczywiście nieprawdą.

Jeśli jednak urzędy skarbowe mimo daleko niedoskonałych przepisów określających sankcje za niezłożenie JPK_VAT w terminie będą traktowały te czyny jako wykroczenie skarbowe, to zapewne będą starały się skończyć sprawę nałożeniem kary grzywny w formie mandatu.

W takiej sytuacji wysokość kary grzywny mieści się w granicach od 1/10 do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, w którym jest nakładana kara. Jeśli zatem w przyszłym roku minimalne wynagrodzenie wyniesie 2.100 zł, to najniższy mandat wyniesie 210 zł zaś najwyższy 4.200 zł.

Polecamy w Portalu FK:

• Czy JPK zastąpi deklarację VAT-7

• Przygotuj się na zmiany dotyczące struktur JPK planowane na rok 2018