Pytanie: Czy mogę wyksięgować niepodjęte pobory osoby, która u nas pracowała, lecz zmarła, a nie ma rodziny. Nie znamy spadkobierców. Jest to około 1.500 zł netto. Jeśli tak, to po jakim czasie i przez jakie konto księgowe oraz jakie dokumenty musimy posiadać?

W przypadku przedawnienia jednostka powinna wyksięgować wartość zobowiązań w ciężar pozostałych przychodów operacyjnych. Poznaj szczegóły!

Odpowiedź:

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Wówczas prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób, prawa te wchodzą do spadku (art. 63¹ kp).

W przypadku zobowiązań ze stosunku pracy kp wprowadził własną regulację. Zgodnie z art. 291 § 1 kp roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jednocześnie ustawodawca stwierdza, że terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Należy przyjąć, że wymagalność roszczenia nastąpiła w dniu, w którym pracodawca winien był wypłacić wynagrodzenie.

Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów lub egzekwowania roszczeń przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia, albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, lub przez uznanie roszczenia. Co do zasady, po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie na nowo.

Termin przedawnienia odnosi się nie tylko do pracowników, lecz także do uprawnionych członków rodziny pracownika, jak i pracodawców.

Uwzględniając art. 3 ust. 1 pkt 32 lit d uor, w przypadku przedawnienia jednostka powinna wyksięgować wartość zobowiązań w ciężar pozostałych przychodów operacyjnych. Zgodnie bowiem z jego treścią przez pozostałe przychody operacyjne rozumie się przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności przychody związane z odpisaniem zobowiązań przedawnionych. W omawianym przypadku właściwym dowodem będzie dokument wewnętrzny w postaci polecenia księgowania (PK).

Sposób ewidencji przedstawiam na schemacie:

Odpisanie przedawnionego zobowiązania z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia
- 231 Wn „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” 1.500 zł
- 760 Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 1.500 zł

Podsumowując, warto dodać, że przedawnione zobowiązania w świetle art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a updop podatnik powinien zaliczyć do przychodów podatkowych.

- art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. d ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.) - uor,
- art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397) - updop,
- art. 63¹,art. 291 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94) - kp.

Autor: Paweł Sałdyka

Praktyk, wspólnik i założyciel Biura Rachunkowego Avimar Audyt Sp. z o.o., autor i konsultant publikacji poświęconych tematyce prawa bilansowego i podatkowego, specjalista w dziedzinie przepływów pieniężnych i leasingu. Jako wykładowca dotychczas prowadził szkolenia w ramach współpracy z Polską Akademią Rachunkowości SA, ROKK przy Izbie Skarbowej w Krakowie, Dolnośląskim Oddziałem Krajowej Izby doradców Podatkowych, SEKA SA, Lukas Bankiem SA i Europejskim Funduszem Leasingowym SA. Doświadczenie zdobył m.in. jako księgowy w międzynarodowym koncernie, działającym na rynku elektroniki użytkowej, jako główny księgowy w spółce zajmującej się produkcją ekskluzywnej odzieży damskiej, oraz w trakcie rewizji sprawozdań finansowych i bieżących konsultacji w zakresie prawa bilansowego i podatkowego.