Odsetki ustawowe - kalkulator

Obecnie funkcjonują  3 rodzaje odsetek ustawowych, tj. odsetki:
•    od czynności prawnych (kapitałowe),
•    za opóźnienie,
•    za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Odsetki od czynności prawnych (kapitałowe) są klasycznymi odsetkami ustawowymi, stosowanymi np. przy pożyczkach i kredytach. Wierzyciel może się ich domagać na podstawie art. 359 Kodeksu cywilnego. Nie przysługują one za opóźnienie dłużnika w spełnieniu świadczeń, lecz za to, że dłużnik korzystał z cudzego kapitału. Ich wysokość może być ustalona przez strony umowy. Jeśli strony nie dokonały takich ustaleń (a więc wysokość odsetek nie została określona), to należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych, zaś maksymalne odsetki nie mogą przekraczać w stosunku rocznym dwukrotności odsetek ustawowych.

Odsetki za opóźnienie są naliczane wówczas, gdy dłużnik spóźnia się z zapłatą należności. Wierzyciel może się ich domagać nawet jeśli nie poniósł żadnej szkody, a opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Nalicza się je na podstawie art. 481 Kodeksu cywilnego za czas opóźnienia. Jeśli strony nie oznaczyły wysokości tych odsetek (np. w umowie), to należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów. Przy czym maksymalne odsetki za opóźnienie nie mogą przekraczać w stosunku rocznym dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie.

Odsetki ustawowe za opóźnienia w transakcjach handlowych stosowane są w przypadkach, gdy obie strony są przedsiębiorcami (z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny). Oznacza to, że gdy jedną ze stron jest osoba fizyczna nieprowadząca takiej działalności, to wspomnianych odsetek nie stosuje się. Są to odsetki należne za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty. Zasady ich naliczania zostały uregulowane w ustawie z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Z art. 7 tej ustawy wynika, że przysługują one (o ile strony nie uzgodniły wyższych odsetek), jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie, ale nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W skalkulowaniu ich w tej wysokości chodziło o to, aby kredytowanie się kosztem kontrahentów przez opóźnianie uiszczenia należnego im wynagrodzenia było droższe niż uzyskanie pieniędzy np. z kredytu komercyjnego. Natomiast w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki  te wynoszą 8,1%.