Państwowa Inspekcja Pracy oceniła rynek usług pracy tymczasowej

Z informacji wynika, że w latach 2019-2021 inspektorzy pracy przeprowadzili 1491 kontroli agencji zatrudnienia. W zakresie przestrzegania przez agencje zatrudnienia przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy skontrolowali łącznie 1433 podmioty. Kontrole prowadzone przez inspektorów pracy obejmowały głównie dwa rodzaje działalności agencji zatrudnienia, tj. świadczenie usług w zakresie pracy tymczasowej oraz pośrednictwa pracy, w tym polegającego na kierowaniu osób do pracy u pracodawców zagranicznych.

W latach 2019-2021 największą liczbę kontroli zrealizowano na terenie województwa śląskiego (215), wielkopolskiego (161) i dolnośląskiego (139).

W porównaniu do roku 2019, w latach 2020-2021 ujawniono niższą liczbę podmiotów świadczących usługi agencji zatrudnienia bez wymaganego wpisu do rejestru, na co niewątpliwie wpływ miały ograniczenia związane z prowadzeniem kontroli w okresie epidemii, szczególnie w odniesieniu do roku 2020.

Nielegalne świadczenie usług agencji zatrudnienia, tj. bez wymaganego certyfikatu marszałka województwa, potwierdzającego dokonanie wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w tym przypadki kontynuowania działalności pomimo wykreślenia z rejestru lub prowadzenia działalności innej niż potwierdzona certyfikatem – ujawniono w toku 179 kontroli, w tym w:

• 2019 r. –  63 podmiotów (11,5% skontrolowanych),
• 2020 r. –  35 podmiotów (8,7%),
• 2021 r. –  49 podmiotów (10,2%).

Wśród nielegalnych usług agencji zatrudnienia od kilku lat zdecydowanie przeważają usługi pracy tymczasowej wykonywane bez wymaganego wpisu do rejestru. Tendencja ta odzwierciedla rosnące zainteresowanie przedsiębiorców poszukiwaniem zewnętrznej obsady kadrowej dla ograniczania kosztów zatrudnienia pracowników w tradycyjnej formie. W efekcie dochodzi do zastępowania pracy tymczasowej usługami outsourcingu, które są oferowane obok pracy tymczasowej, także przez legalnie działające agencje zatrudnienia.

W zakresie przestrzegania zasad prowadzenia agencji zatrudnienia najczęściej stwierdzanym uchybieniem w latach 2019-2020 było niezamieszczanie w dokumentach, ogłoszeniach i ofertach numeru wpisu do rejestru oraz nieoznaczanie ofert pracy do wykonywania pracy tymczasowej jako „oferty pracy tymczasowej”. Wspomniane nieprawidłowości wykazano w 198 agencjach. Natomiast w 2021 r. najczęściej stwierdzano nieprzestrzeganie przez agencje zatrudnienia obowiązku przedstawienia marszałkowi województwa corocznej informacji o działalności agencji zatrudnienia – 91 podmiotów nie przedstawiło w terminie corocznej informacji o działalności lub informacja ta była nierzetelna (w 2019 r. –  69 podmiotów, w 2020 r. –  51).

O zmianie danych agencji lub zawieszeniu albo wznowieniu działalności gospodarczej nie poinformowało marszałka województwa 156 agencji.

Poza tym w 18 podmiotach inspektorzy pracy stwierdzili nieprzestrzeganie zasady równego traktowania i niedyskryminowania osób, dla których agencje poszukiwały zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Naruszenie zakazu dyskryminacji dotyczyło ofert pracy zawierających głównie kryteria dyskryminujące kandydatów ze względu na płeć, wiek. W 13 agencjach wykazano pobieranie niezgodnych z prawem opłat od osób, którym oferowały one poszukiwanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

W toku kontroli szczególną uwagę zwracano na egzekwowanie przepisów dotyczących kierowania osób do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych. W analizowanym okresie naruszenia stwierdzono w 133 podmiotach: 2019 r. – w 55 agencjach, w 2020 r. – 26, w 2021 r. – 52. W tym:

• w 88 agencjach ujawniono uchybienia w zakresie zawierania pisemnych umów z osobami kierowanymi do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych;
• w 66 agencjach zostało stwierdzone nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zawierania pisemnych umów z pracodawcami zagranicznymi, do których kierowano osoby do pracy za granicą;
• 45 agencji nie prowadziło wykazów osób kierowanych do pracy za granicą lub prowadziły je nierzetelnie;
• 35 agencji dopuściło się analogicznych uchybień w kwestii wykazów podmiotów, do których były kierowane osoby do pracy za granicą.

Podsumowując prezentowane wyniki działań inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy, Dariusz Górski Dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia podkreślił, że na polskim rynku pracy tymczasowej istnieje zapotrzebowanie na elastyczne formy zatrudnienia, którego nie jest w stanie zaspokoić aktualna formuła pracy tymczasowej, również w kształcie nadanym przez nowelizację ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z czerwca 2017 r.

W ocenie PIP praktykom wadliwego outsourcingu, stanowiącego główny problem zatrudnienia tymczasowego, może przeciwdziałać jedynie wprowadzenie odpowiednich zmian legislacyjnych, które umożliwiłyby inspektorom pracy sankcjonowanie przypadków obchodzenia przepisów powyższej ustawy (wprowadzenie nowych wykroczeń), a dodatkowo w stosunku do zarejestrowanych agencji – dopuszczenie możliwości wykreślenia agencji stosujących tego rodzaju praktyki z rejestru agencji zatrudnienia (np. na wniosek Państwowej Inspekcji Pracy). Ewentualne uregulowanie outsourcingu pracowniczego, jako sposobu udostępniania innym podmiotom personelu niebędącego pracownikami tymczasowymi, może przyczynić się jedynie do utworzenia formy quasi-pracy tymczasowej, jeżeli nie byłaby ona obwarowana regulacjami ochronnymi w takim samym stopniu jak właściwa praca tymczasowa.

Źródło:

www.pip.gov.pl