Tryb nakładania na pracowników kar porządkowych

Jeżeli pracownik nie przestrzega ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może wobec niego zastosować karę upomnienia lub karę nagany.

Natomiast za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy - pracodawca może również zastosować karę pieniężną.

Należy pamiętać, że każda z ww. kar porządkowych nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika a o zastosowanej karze pracodawca ma obowiązek zawiadomić pracownika na piśmie, wskazując w nim rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia o nałożeniu kary porządkowej (każdej, a więc również kary pieniężnej) należy złożyć do akt osobowych pracownika - nie wystarczy dokonanie stosownej adnotacji na liście płac, choć oczywiście taka adnotacja na liście płac może się znajdować.

Przepisy prawa nie ograniczają ilości i częstotliwości możliwych do nałożenia kar porządkowych. Tak, więc jeśli pracownik po ukaraniu go karą porządkową ponownie naruszy jeden z ww. obowiązków - to choćby nastąpiło to następnego dnia po udzieleniu jednej kary - pracodawca może zastosować następną. Natomiast przepisy prawa nie przewidują kary porządkowej w postaci „ustnej nagany”. Każda kara musi być stwierdzona pisemnie. Brak tej formy powoduje, ze nie można jej uznać za skutecznie nałożoną karę porządkową.

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Co więcej pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Jeżeli pracodawca wyposażył pracownika w środki ochrony indywidualnej to pracownik ma obowiązek ich używania.

Kwotę kary pieniężnej oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Pracodawca powinien, więc ustalić podstawę wymiaru, (którą stanowi wynagrodzenie z miesiąca ukarania - gdy wypłacane jest wynagrodzenie w stałej wysokości, lub z 3 miesięcy poprzedzających ukaranie - gdy wysokość wypłacanego wynagrodzenia jest zmienna), a następnie podzielić ją przez ustalony dla danego roku współczynnik urlopowy, (który w roku 2010 wynosi 21,08).