Sprawdź, o czym pamiętać sporządzając CIT-8 za 2016 rok

Zeznanie to muszą złożyć podmioty, które na podstawie ustawy o CIT są podatnikami tego podatku, przede wszystkim osoby prawne.

W 2017 r. po raz kolejny będą sporządzać to rozliczenie także spółki komandytowo-akcyjne (które w świetle przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. także są podatnikami CIT).

Niektóre podmioty, mimo podlegania ustawie o CIT, nie mają obowiązku składania zeznania rocznego. Odnosi się to przede wszystkim do jednostek zwolnionych podmiotowo, wymienionych w art. 6 ust. 1 ustawy o CIT (np. jednostek budżetowych).

Obowiązku składania CIT-8 nie mają też podmioty osiągające przychody, do których nie stosuje się przepisów ustawy o CIT. Chodzi tutaj o wymienione w art. 2 ustawy o CIT przychody m.in. z działalności rolniczej (poza określonymi wyjątkami).

Wspomniane podmioty nie muszą składać zeznania rocznego jedynie wtedy, gdy oprócz wcześniej wskazanych nie osiągnęły żadnych innych przychodów.

W takim przypadku należy złożyć zerowy CIT-8.

Aby rozliczyć się z podatku, należy pobrać odpowiedni druk w urzędzie skarbowym albo skorzystać z tzw. aktywnych druków dostępnych w Internecie lub na nośnikach CD. Przy czym przez wybór odpowiedniego druku należy rozumieć nie tylko skorzystanie z formularza o odpowiednim oznaczeniu (np. CIT-8), ale także z właściwej (tj. kolejnej) jego wersji.

Wzory zeznań rocznych składanych przez podatników CIT za 2016 r. określono w rozporządzeniu ministra finansów z 25 lutego 2016 r. w sprawie określenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji
podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 273).

Są to:
● CIT-8 (24) – Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych,
● CIT-8/O (11) – Informacja o odliczeniach od dochodu i od podatku oraz o dochodach wolnych i zwolnionych od podatku,
● CIT-D (5) – Informacja podatnika podatku dochodowego od osób prawnych o otrzymanych/przekazanych darowiznach,
● CIT-BR - Informacja o odliczeniach od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową.

Jedną z najważniejszych czynności przy wypełnianiu zeznania w imieniu podatników CIT jest określenie roku podatkowego, którego to zeznanie dotyczy. Inaczej niż w zeznaniach PIT, w których po prostu wpisuje się konkretny rok kalendarzowy – w formularzu CIT-8 dokonuje się tego poprzez wskazanie, od kiedy (poz. 4) do kiedy (poz. 5) trwał rok podatkowy jednostki. W każdej z wymienionych pozycji należy wpisać dzień, miesiąc i rok wyznaczające początek oraz koniec okresu rozliczeniowego przyjętego przez podatnika składającego zeznanie roczne.

Taka konstrukcja tej części formularza znajduje uzasadnienie w przepisach ustawy o CIT odnoszących się do roku podatkowego. Choć zazwyczaj dla osób rozliczających się według ustawy o CIT rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, to jednak mogą one wybrać jako swój rok podatkowy okres niepokrywający się z rokiem kalendarzowym. Ten fakt musi być jednak zapisany w:

• statucie albo

• umowie spółki, albo

• innym dokumencie odpowiednio regulującym jego zasady ustrojowe.

Podatnik musi ponadto zawiadomić o swoim wyborze właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy.

Inne zasady dotyczące określania roku podatkowego przewidziano w stosunku do podatników rozpoczynających działalność. W takim przypadku pierwszy rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych (art. 8 ust. 2 ustawy o CIT). Natomiast w przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność.

W razie zmiany roku podatkowego za pierwszy po zmianie uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowoprzyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż 12 miesięcy i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe. Jeszcze inaczej określa się rok podatkowy w sytuacji, gdy z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego (zob. art. 8 ust. 6 ustawy o CIT). Od przyjętego przez podatnika roku podatkowego będzie więc zależeć termin, w którym powinien złożyć zeznanie roczne.

Zatem przedsiębiorcy rozliczający CIT, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, mają obowiązek złożyć zeznanie w terminie do 31 marca. Przy czym zgodnie z ustawą Ordynacja podatkowa (dalej: op), jeśli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy (art. 12 § 5 op).

Podatnik wypełniający część A formularza CIT-8 powinien w nim wskazać urząd skarbowy, do którego adresowane jest zeznanie, oraz określić cel złożenia formularza. Zeznanie roczne wraz z załącznikami należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres siedziby przedsiębiorcy (jeśli jest ona położona na terytorium Polski). Siedzibę określa się na podstawie odpowiedniego rejestru, a w przypadku gdy adres siedziby nie został ujawniony w rejestrze – bierze się pod uwagę siedzibę wynikającą ze statutu lub odpowiedniej umowy. Taki sposób ustalania organu podatkowego, do którego należy złożyć wspomniane zeznanie, wynika z § 2 rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371 ze zm.).

Odmienne zasady obowiązują w tym zakresie przedsiębiorców mających siedzibę za granicą, ale prowadzących działalność gospodarczą na terytorium Polski (czyli nierezydentów). W ich przypadku organem upoważnionym do przyjęcia zeznania będzie bowiem urząd skarbowy właściwy dla opodatkowania podmiotów zagranicznych. W każdym województwie wyznaczony jest jeden urząd skarbowy do obsługi takich podmiotów. O tym zaś, do którego z nich powinno trafić zeznanie, decyduje miejsce prowadzenia przez te podmioty działalności gospodarczej. Wykaz wspomnianych urzędów zawarto w § 6 ww. rozporządzenia ministra finansów. Przykładowo, w województwie dolnośląskim takim wyznaczonym organem jest naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu, w województwie małopolskim – naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie, w województwie mazowieckim – naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, a w województwie świętokrzyskim – naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach.

Jeżeli jednak tego rodzaju „zagraniczny” podatnik prowadzi działalność gospodarczą na terenie więcej niż jednego województwa, to właściwy miejscowo do złożenia zeznania będzie naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

Wskazanie celu złożenia formularza odbywa się przez zaznaczenie w pozycji 7 zeznania CIT-8 kwadratu nr 1– jeśli składane jest zeznanie, bądź kwadratu nr 2 – w razie jego korekty.

Kolejna ważna część zeznania wymagająca wypełnienia to część B. Umieszcza się w niej dane identyfikujące, takie jak: pełna nazwa, REGON, adres siedziby (w tym: kraj, województwo, powiat, gminę, ulicę, numer domu, numer lokalu, miejscowość, kod pocztowy, pocztę). W omawianej części trzeba też poinformować m.in. o tym, czy podatnik wniósł do spółki wkład niepieniężny w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej (poz. 20), korzystał ze zwolnienia od wpłacania zaliczek (lub utraty prawa do zwolnienia), o którym mowa w art. 25 ust. 11–16 ustawy o CIT (poz. 23), oraz czy był zobowiązany do przygotowania dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi (poz. 24). Krąg podatników sporządzających tego rodzaju dokumentację został określony w art. 9a ustawy o CIT. Oczywiście nie należy również zapominać o wpisaniu NIP (w poz. 1 formularza CIT-8).

Oprócz jednego ze wspomnianych wcześniej druków zeznań rocznych (np. CIT-8) podatnicy często muszą także złożyć stosowne załączniki.

Niezbędne deklaracje i formularze możesz pobrać z Portalu FK.

Podstawowymi dokumentami składanymi wraz z tego rodzaju zeznaniami są:

• CIT-8/O (10) – informacja o odliczeniach od dochodu i od podatku oraz o dochodach wolnych i zwolnionych od podatku,

• CIT-D (5) – informacja podatnika podatku dochodowego od osób prawnych o otrzymanych/przekazanych darowiznach.

Ponadto do rocznego zeznania CIT niektóre jednostki dołączają:

• SSE-R (5) – rozliczenie podatku dochodowego od dochodów osiąganych z tytułu prowadzenia działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia,
• sprawozdanie o realizacji uznanej metody ustalania ceny transakcyjnej dla celów podatku dochodowego od osób prawnych,
• SPR/MT – sprawozdanie o realizacji uznanej metody ustalania ceny transakcyjnej do celów podatku dochodowego,
• ORD-ZU (3) – uzasadnienie przyczyn korekty deklaracji,
• CIT-BR (1) – informacja o odliczeniach od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową.

Podatnicy szczególnie często zapominają o dołączeniu ostatniego z wymienionych formularzy.

Przypomnijmy zatem, że powinność dołączania załącznika CIT-ST do zeznania CIT-8 spoczywa na przedsiębiorcach mających zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa dla ich siedziby (art. 28 ust. 1 ustawy o CIT). Mówiąc w uproszczeniu, składają go firmy, które mają co najmniej jeden zakład (oddział) w innej gminie niż ta, w której znajduje się siedziba firmy.

Podstawowym celem składania tego rodzaju informacji jest umożliwienie jednostkom samorządu terytorialnego określenia, jaka część dochodu z tytułu udziału we wpływach z CIT powinna być przekazywana do budżetu jednostki, na obszarze której znajduje się zakład (oddział), proporcjonalnie do liczby osób zatrudnionych w nim na podstawie umowy o pracę.

Załącznikiem do CIT-ST jest formularz CIT-ST/A będący informacją o zakładach (oddziałach) podatnika. Jak pokazuje praktyka, przedsiębiorcy mają wiele wątpliwości odnośnie powinności składania tego rodzaju dokumentów wraz z zeznaniem rocznym.

W dużym stopniu wynikają one z faktu, że definicja zakładu (oddziału) stosowana na użytek powyższego przepisu jest inna niż powszechnie przyjęta do celów podatkowych. Określono ją w art. 10 ust. 3 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W świetle tej regulacji zakładem (oddziałem) jest określone w umowie o pracę miejsce wykonywania pracy, położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż jednostka samorządu terytorialnego właściwa dla siedziby podatnika.

Zatem jeśli jednostka zatrudnia pracowników, których miejsce wykonywania pracy określone w umowach o pracę jest inne niż miejsce jej siedziby (tj. znajduje się np. na terenie innej gminy), to powinna złożyć CIT-ST. Nie przesądza to natomiast automatycznie o obowiązku dołączenia CIT-ST/A.

Jak bowiem podkreślały w swoich wyjaśnieniach organy podatkowe, jeśli określone miejsce wykonywania pracy nie jest organizacyjnie wyodrębnionym zakładem (oddziałem), to przedsiębiorca powinien złożyć CIT-ST. Nie ma natomiast obowiązku składania CIT-ST/A.

Informację o załącznikach, ze wskazaniem liczby składanych druków, należy podać w części C formularza CIT-8.

Niektóre podmioty, oprócz obowiązku złożenia zeznania rocznego (wraz z wymaganymi przez przepisy załącznikami), powinny także przekazać do urzędu skarbowego dodatkowe dokumenty. Chodzi o:

• zatwierdzone sprawozdanie finansowe (dla podmiotów zobowiązanych do jego sporządzenia),

• opinię i raport podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych (jeśli sprawozdanie finansowe obowiązkowo podlega badaniu przez biegłego rewidenta),

• w przypadku spółek kapitałowych (spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych) – odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe.

Podatnicy często nie wiedzą, czy do urzędu trzeba przekazać sprawozdanie już zatwierdzone, czy też należy złożyć dokument nawet bez takiego statusu – wraz z zeznaniem rocznym. Ich wątpliwości biorą się stąd, że zgodnie z ustawą o rachunkowości (dalej: UoR) sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego powinno być dokonane nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego (art. 52 UoR). Jeśli więc rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, należy to zrobić do 31 marca.

Podobne regulacje zawiera ustawa Kodeks spółek handlowych (dalej: ksh), w której mowa o tym, że spółki kapitałowe na zatwierdzenie sprawozdania finansowego mają sześć miesięcy, począwszy od końca roku obrotowego (art. 231 i 395 ksh). Oznacza to, że na dzień złożenia zeznania rocznego CIT-8 sprawozdanie jednostki może być jeszcze niezatwierdzone. Ze względu na zbieżność ustawowych terminów do sporządzenia sprawozdania finansowego oraz złożenia CIT-8 można się spotkać z poglądami, że wspomniane sprawozdanie (choćby nie było jeszcze zatwierdzone) powinno być dołączane do składanego w urzędzie skarbowym zeznania, o którym mowa. To dość często spotykana praktyka, której uzasadnieniem jest fakt, że terminowo przygotowane sprawozdanie finansowe to podstawa do przygotowania zeznania CIT-8, a przynajmniej znacznie ułatwia jego sporządzenie. Wspomniana praktyka nie wynika jednak z obowiązujących przepisów. Nie mówią one bowiem o tym, że sprawozdania finansowe mają być składane łącznie z zeznaniami CIT-8.

Wręcz przeciwnie. Zapis art. 27 ust. 2 ustawy o CIT, zgodnie z którym sprawozdanie finansowe należy złożyć w urzędzie skarbowym w terminie 10 dni od daty jego zatwierdzenia, jednoznacznie wskazuje na brak takiego obowiązku. Także w ww. wzorze formularza CIT-8 (jak i w nowszym) nie wymieniono sprawozdania finansowego jako załącznika do niego. Dlatego należy uznać, że fiskus nie może domagać się od podatników składania wraz z zeznaniem niezatwierdzonych sprawozdań finansowych.

Z rocznym sprawozdaniem finansowym nie należy utożsamiać sprawozdania z działalności sporządzanego przez kierownika jednostki (art. 49 UoR). Przypomnijmy, że na to pierwsze składają się: bilans, rachunek zysków i strat, a także informacja dodatkowa, obejmująca wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia (art. 45 ust. 2 UoR).

Natomiast sprawozdanie z działalności sporządzone przez kierownika jednostki – traktowane wprawdzie jako uzupełnienie rocznego sprawozdania finansowego, ale niebędące jego formalnym elementem – nie musi być przekazywane do urzędu skarbowego.

Kolejnym etapem sporządzania zeznania rocznego jest dokonanie odpowiednich rozliczeń, w częściach od D do K formularza CIT-8. W tym celu w poz. 30 trzeba wpisać wszystkie przychody ze źródeł przychodów położonych na terytorium RP, tj. zarówno opodatkowane, jak i zwolnione od podatku.

 Natomiast w poz. 35 wpisuje się koszty uzyskania przychodów ze źródeł położonych na terytorium RP. Pozycja 36 służy do ujęcia kosztów uzyskania przychodów dotyczących przychodów wymienionych w poz. 31 (tj. przychodów ze źródeł położonych za granicą), a pozycja 37 – innych niż określone w poz. 31.

W części D ujmuje się także przychody uzyskane w następstwie wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej, które w związku z art. 12 ust. 1b pkt 5 ustawy o CIT podlegają wykazaniu w danym roku podatkowym.

Po ustaleniu wysokości przychodów (w części D.1) i kosztów (w części D.2) obliczana jest różnica pomiędzy kwotą przychodów (wykazanych w poz. 34) a kwotą kosztów ich uzyskania (określonych w poz. 40). Otrzymany wynik jest dochodem (poz. 41) lub stratą (poz. 42).

W części E formularza CIT-8 następuje ustalenie podstawy opodatkowania/straty. Wykazuje się tu zwolnienia i odliczenia, które należy odpowiednio przenieść z poz. 39 (m.in. wymienione w art. 17 ustawy o CIT), z poz. 68 (darowizny) oraz z poz. 71 (wydatki inwestycyjne) załącznika CIT-8/O. Podstawa opodatkowania (wykazana w poz. 50) zmniejszana jest o wydatki poniesione na nabycie nowych technologii (art. 18b ustawy o CIT).

Zwiększa się ją natomiast m.in. o kwoty odliczeń dokonanych w poprzednich latach (wydatków inwestycyjnych oraz z tytułu nabycia nowych technologii), w związku z utratą prawa do odliczeń. Ostateczną podstawę opodatkowania/stratę wykazuje się w części E.5.

Następnie w części F oblicza się podatek należny. Aby tego dokonać, należy przemnożyć podstawę opodatkowania przez stawkę podatku, która w 2015 r. wynosiła 19%. Otrzymaną w ten sposób kwotę wykazuje się w poz. 60 formularza. W dalszej kolejności z poz. 72 załącznika CIT-8/O trzeba przenieść do poz. 61 formularza CIT-8 odliczenia od podatku. Należne zaliczki, miesięczne lub kwartalne, wykazuje się odpowiednio w części G (poz. 65–88) omawianego formularza, wpisując w pozycji 88 sumę zaliczek, które podatnik zapłacił.

Różnica pomiędzy podatkiem należnym a zaliczkami należnymi wykazywana jest w części H zeznania (poz. 89–90), część I jest natomiast przeznaczona do obliczenia nadpłaty bądź kwoty podatku do zapłaty (jako różnicy pomiędzy podatkiem należnym a sumą wpłaconych przez jednostkę zaliczek). W części J ujmuje się z kolei tzw. odrębne zobowiązanie podatkowe (w zakresie dochodów wydatkowanych przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT, tj. zwolnionych przedmiotowo – na cele inne niż określone w tych przepisach), a w części K wpisuje się inne zobowiązania podatkowe.

Aby można było mówić o poprawnie wypełnionym zeznaniu CIT-8, trzeba je jeszcze podpisać.

W tym celu w części L formularza (poz. 144) należy podać imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za obliczenie podatku. Podpis tej osoby (wraz z pieczątką i telefonem kontaktowym) powinien znaleźć się w pozycji 147. Ponadto zeznanie powinno być podpisane (z użyciem pieczątki) przez osobę lub osoby reprezentujące podatnika (poz. 145). W przypadku osób prawnych mogą to więc zrobić osoby zarządzające jednostką (np. członkowie zarządu w przypadku spółki z o.o. – zgodnie z art. 201 § 1 ksh) bądź upoważnione przez nich osoby, np. pełnomocnicy. Przy czym przepisy dopuszczają również możliwość podpisania zeznania rocznego przez specjalnie umocowanego w tym zakresie pełnomocnika (art. 80a op).

Oczywiście obowiązek złożenia osobistego podpisu oraz pieczątki dotyczy zeznań składanych w tradycyjnej formie papierowej, przez podmioty, które mają do tego prawo.

Są jednak wyjątki. Od obowiązku przesyłania tych dokumentów drogą elektroniczną zwolnione zostały bowiem podmioty, które są obowiązane sporządzić informacje oraz roczne obliczenie podatku za rok podatkowy (tj. PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1/IFT-1R lub PIT-40) dla nie więcej niż pięciu podatników PIT (osób fizycznych).

Analogicznie będzie w sytuacji, gdy dany przedsiębiorca w ogóle nie sporządza tego rodzaju dokumentów. Takie jednostki, w szczególności zatrudniające w danym roku mniej niż pięciu pracowników (i niewypłacające należności na rzecz innych osób wykazywanych w ww. dokumentach), nadal mogą składać zeznania CIT-8 w formie papierowej. Natomiast jeśli przedsiębiorca ma obowiązek przekazywania ww. formularzy PIT w formie elektronicznej, to również zeznanie CIT-8, tak jak np. informacje IFT2/IFT-2R, musi przesłać do urzędu skarbowego w formie elektronicznej.

Możliwość wyboru papierowej wersji zeznania mają jedynie te podmioty, której składają je we własnym imieniu. Dokumenty, które wypełniają i składają za nich podmioty zajmujące się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych (np. biura rachunkowe), obligatoryjnie muszą być przesłane w formie elektronicznej. W przypadku takich biur forma elektroniczna musi być stosowana niezależnie od liczby podmiotów, dla których przygotowywane są deklaracje (zeznania).

Dotyczy to również przypadków gdy takie zeznanie składa biuro rachunkowe, pomimo że dany podatnik korzystający w omawianym zakresie z usług tego biura sporządza wspomniane wcześniej deklaracje dla mniej niż pięciu podatników bądź nie sporządza ich wcale.

Zeznanie powinno być złożone terminowo

Aby uniknąć ewentualnych sankcji karnoskarbowych oraz zapłaty odsetek za zwłokę, należy zadbać o to, aby złożenie zeznania oraz uregulowanie wynikającego z niego podatku zostały dokonane w przewidzianym do tego terminie, czyli najpóźniej 31 marca 2017 r.