Sprawdź, czy masz prawo zmienić ustaloną metodę amortyzacji

Krzysztof Klimek

Autor: Krzysztof Klimek

Dodano: 9 stycznia 2017

Wybraną metodę amortyzacji stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. W niektórych sytuacjach podatnik może dokonać jednak korekty. Zobacz, kiedy ma do tego prawo.

Wybraną metodę amortyzacji stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego – potwierdził WSA w Opolu.

Czego dotyczyła sprawa?

Sprawa dotyczyła spółki, która zajmowała się wynajmem powierzchni biurowej, magazynowej i produkcyjnej w budynkach niemieszkalnych. Budynki są używane na podstawie umowy leasingu finansowego. W podstawowym okresie umowy leasingu, spółka dokonuje odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej budynków.

Budynki w momencie rozpoczęcia dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez stronę stanowiły używane środki trwałe. Spółka popełniła błąd przy klasyfikacji początkowej budynków dokonując ich amortyzacji w oparciu o stawki amortyzacyjne wskazane w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych przewidzianych w załączniku nr 1 do ustawy o CIT, zamiast dokonywania odpisów amortyzacyjnych według indywidualnych stawek przewidzianych dla budynków używanych.

Przedsiębiorstwo uważało, że ma prawo zmienić metodę amortyzacji i skorygować rozliczenia.

Jakie stanowisko zajął organ podatkowy?

Organ podatkowy uznał stanowisko za niewłaściwe i wskazał, że podatnik ma obowiązek stosować wybraną metodę do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. Izba skarbowa wyjaśniła, że podatnicy wybierając metodę amortyzacji, tym samym dokonują wyboru stawki amortyzacyjnej, która stanowi jej integralną część.

Sprawa trafiła do WSA w Opolu, który przyznał rację ministrowi finansów.

Jak orzekł sąd?

Jeżeli spółka podjęła decyzję, że budynki będzie amortyzować metodą liniową przy zastosowaniu stawki określonej w Wykazie stawek amortyzacyjnych, a zatem nie skorzystała z prawa zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej, to nie ma obecnie możliwości dokonania korekty odpisów (na skutek zmiany metody amortyzacji) w trakcie amortyzacji tego środka trwałego.

Taka korekta jest możliwa wyłącznie w sytuacji, gdy odpisy amortyzacyjne naliczane byłyby niezgodnie z przepisami.

Komentarz eksperta

Zmiana stawki amortyzacji może w istocie powodować zmianę metody jej prowadzenia - stąd prawodawca zdecydował się uregulować dopuszczalność obniżania i podwyższania stawek w przepisach art. 16i ustawy o CIT. Poza zakresem tych regulacji pozostaje jednak sytuacja, gdy podatnik nie zamierza zmieniać przyjętych stawek, ale skorygować ich wysokość od początku amortyzacji, ze względu na błąd.

Słuszne rozstrzygnięcie organu interpretacyjnego sprowadzało się w istocie do ustalenia, na czym może polegać błąd podatnika w ustalaniu stawek amortyzacji. Podatnik wywodził bowiem, że w wyniku błędu przyjął błędną stawkę amortyzacji - błędną jednak tylko w sposób subiektywny - ze względu na stwierdzenie braku ekonomicznej korzyści. Rozstrzygana kwestia polegała więc na ustaleniu, czy błąd podatnika co do stanu faktycznego - a więc korzyści podatkowych z amortyzacji - uzasadnia jej korektę. Trzeba bowiem pamiętać, że prawodawca zakazał zmian metody, a co za tym idzie stawki w trakcie prowadzenia amortyzacji -  do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego (art. 16h ust. 2 ustawy o CIT).

W efekcie zmianę stawki, czy metody amortyzacji uzasadnia jedynie błąd podatnika, co do prawa - a więc przyjęcie stawki, czy metody amortyzacji niezgodnej z przepisami - czy to nieznanej ustawie podatkowej, czy to niewłaściwej dla danego środka trwałego.

Choć zatem pytanie podatnika dotyczyło możliwości obejścia przepisów o zakazie zmian w prowadzonej amortyzacji, to problem sprowadzał się do rodzaju błędu, jaki umożliwia korektę sposobu dokonywania amortyzacji.

Zaprezentowane w analizowanej interpretacji rozumienie przepisów można uznać za ugruntowaną linię orzeczniczą. Zostało bowiem zaprezentowane już w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 sierpnia 2004 r., o sygn. akt FSK 365/04. Nie jest zatem dopuszczalna taka operacja, która w istocie będzie prowadziła do zmian w metodzie amortyzacji, jeśli wybrana przez podatnika metoda jest zgodna z prawem.

Powstaje zatem pytanie, jak postąpić może podatnik, który chce rozliczyć wyższe koszty niż daje mu wybrany sposób amortyzacji. Wydaje się, że jedynym sposobem osiągnięcia takiego efektu będzie leasing zwrotny środka trwałego - czy to finansowy, czy operacyjny.

Na marginesie należy zauważyć, że zakaz zmiany metody amortyzacji dotyczy też ulepszeń w środku trwałym, choćby ten przed ulepszeniem był już w całości zamortyzowany (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 lipca 2015 r., sygn. akt II FSK 1392/13).

Co to dla mnie oznacza?

Wybór metody amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów oznacza określenie zarówno terminu i okresu amortyzacji, jak też stawki amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

Korekta jest możliwa gdy:

-  podatnik nieprawidłowo ustali wysokość odpisów amortyzacyjnych, a tym samym wysokość kosztów uzyskania przychodów, przez niewłaściwe ustalenie wartości początkowej środka trwałego, - zastosował złą stawkę amortyzacyjną, ale tylko w przypadku stosowania stawek określonych w wykazie, stanowiących załącznik nr 1 do ustawy, czy też omyłce technicznej przy obliczaniu odpisów, czy też w terminach rozpoczęcia i zakończenia

-  podatnik stracił ulgę inwestycyjną, z której wcześniej korzystał"

Wyrok WSA w Opolu z 7 września 2016 r., sygn. akt I SA/Op 224/16

Krzysztof Klimek

Autor: Krzysztof Klimek

Prawnik specjalizujący się w podatkach dochodowych, wieloletni pracownik administracji celnej i skarbowej, gdzie zajmował się egzekucją, postępowaniami karnoskarbowymi, ulgami i odpowiedzialnością podatkową. Obecnie współpracownik wielu znanych wydawnictw.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz