sprawozdanie finansowe

Sprawozdanie finansowe wraz z właściwymi załącznikami (niezbędne uchwały konieczne do zatwierdzenia, raport z badania biegłego rewidenta, jeżeli konieczne – art. 64 ustawy o rachunkowości, dalej: uor) oraz sprawozdanie z działalności jednostki (jeżeli konieczne – art. 45 ust. 4 uor) powinny zostać udostępnione wspólnikom, akcjonariuszom oraz członkom jednostki gospodarczej (art. 68 ustawy o rachunkowości, dalej: uor)

W przypadku spółki akcyjnej i/lub prostej spółki akcyjnej niezbędnym dokumentem jest również sprawozdanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, albo organu administrującego.

Nie mniej istotne jest, aby dokonać tej czynności najpóźniej na 15 dni przed wyznaczoną datą zgromadzenia wspólników, lub walnym zgromadzeniem akcjonariuszy, lub walnym zgromadzeniem członków, czy też przedstawicieli członków spółdzielni.

Jak udostępniać roczne sprawozdanie finansowe i inne dokumenty do zatwierdzenia

W omawianych przepisach, jak również w całej uor nie wskazano, w jaki sposób te dokumenty powinny zostać udostępnione. Stąd też częstą praktyką jest dzielenie się plikami w sposób elektroniczny, za pośrednictwem poczty e-mail lub popularnie „w chmurze”. Rzadko występują sytuacje, gdy wszyscy członkowie danego organu spotykają się, aby wykonać niezbędne czynności związanie z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego.

Elementy sprawozdania finansowego

Podstawowe elementy sprawozdania finansowego to:

1) bilans,

2) rachunek zysków i strat,

3) informacja dodatkowa,

oraz dodatkowe elementy sprawozdania finansowego dla wybranych jednostek:

4) zestawienie zmian w kapitale własnym,

5) zestawienie zmian w aktywach netto,

6) rachunek przepływów pieniężnych,

7) zestawienie lokat,

8) zestawienie informacji dodatkowych o alternatywnej spółce inwestycyjnej.

Do sprawozdania finansowego dołącza się też sprawozdanie z działalności.

Zamknięcie ksiąg rachunkowych

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych.

Dniem zamknięcia ksiąg rachunkowych (według art. 12 ust. 2 ustawy o rachunkowości, dalej: uor) jest:

1) dzień kończący rok obrotowy,

2) dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego,

3) dzień poprzedzający zmianę formy prawnej,

4) dzień połączenia związany z przejęciem jednostki przez inną jednostkę,

5) dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku

 podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka,

6) dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia

 upadłości,

7) inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami.

Księgi rachunkowe zamyka się wstępnie nie później niż 3 miesiące od określonego dnia zamknięcia. Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów w zbiorach stanowiących księgi rachunkowe. Ostateczne zamknięcie ksiąg danego roku i otwarcie ksiąg nowego roku powinno nastąpić 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego.

Każda jednostka prowadząca księgi rachunkowe sporządza sprawozdanie finansowe na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, bądź też inne dni bilansowe określone ustawą z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 120 ze zm., dalej: UoR) (art. 45 ust. 1 UoR).

Przez wiele lat sprawozdania finansowe sporządzało się w formie papierowej. W związku z wprowadzonymi zmianami w październiku 2018 roku, sprawozdania finansowe za 2018 rok sporządzane przez spółki, które prowadziły księgi rachunkowe zgodnie z UoR, były w Polsce pierwszymi sprawozdaniami, które należało sporządzić w formie elektronicznej na podstawie art. 45 ust 1f UoR. Sprawozdanie finansowe należy sporządzić w strukturze określonej przez ministra właściwego dla finansów publicznych (art. 45 ust. 1g UoR).

W UoR znajduje się sześć załączników, które określają zakres informacyjny dla sprawozdań finansowych poszczególnych podmiotów gospodarczych:

• załącznik nr 1 - dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji,
• załącznik nr 2 – dla banków,
• załącznik nr 3 – dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji,
• załącznik nr 4 – dla jednostek mikro,
• załącznik nr 5 – dla jednostek małych,
• załącznik nr 6 – dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy.

Dla każdego załącznika utworzono osobną strukturę logiczną, swoisty schemat, który należy uzupełnić w formie elektronicznej. Tak utworzone sprawozdanie finansowe po zapisaniu otrzymuje rozszerzenie XML.

Choć w 2018 wprowadzono obowiązek e-sprawozdań, to wciąż istniała grupa spółek, które nie musiały stosować formatu ustrukturyzowanego XML. Były to jednostki gospodarcze, które przyjęły stosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF, dawniej Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, MSR). Te jednostki wprawdzie musiały sporządzić sprawozdanie w wersji elektronicznej, ale wystarczyło, że sprawozdania przyjmowały format PDF.

Dopiero od sprawozdań finansowych za 2022 rok uzupełniono obowiązek dla tych jednostek, wprowadzając artykuły 45 ust. 1ga oraz 1h, który wymaga stosowania ustrukturyzowanego formatu przeszukiwanego, zgodnie z rozporządzeniem Komisji Unii Europejskiej 2019/815. Sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z tymi wymogami mają rozszerzenie XHTML.

Zatem od 2022 roku wszystkie sprawozdania finansowe w Polsce są sporządzane w formacie ustrukturyzowanym – XML albo XHTML.