Czy małżonek może użyczyć żonie lokal w budynku biurowym na cele prowadzonej przez nią działalności?

Magdalena Płachecka

Autor: Magdalena Płachecka

Dodano: 25 lipca 2012
Pytanie:  Małżonkowie, między którymi istnieje wspólność małżeńska prowadzą dwie odrębne działalności. Żona - niewielkie biuro rachunkowe, a mąż - usługi i produkcję metalową. Do tej pory biuro rachunkowe mieściło się w ich prywatnym domu, żona zatrudnia jedynie dorosłą córkę na pół etatu. Za rozliczanie firmy męża, żona wystawiała faktury na jego firmę. Czy mąż może użyczyć żonie do celów jej działalności część biura w budynku biurowym (który figuruje w środkach trwałych jego firmy), w zamian żona będzie rozliczała go prywatnie, bez wystawiania faktury? Obydwoje są vatowcami, mąż płaci podatek dochodowy - liniowy, a żona jest opodatkowana na zasadach ogólnych. Oprócz męża żona rozlicza też kilka obcych firm (przychody netto miesięczne z usług księgowych około 4.500 zł).
Odpowiedź: 

Umowa, w ramach której małżonek oddaje lokal do używania żonie, w zamian za co otrzymuje świadczenia w postaci usług księgowych jest umową najmu. Nie ma przeszkód, by mąż zawarł z żoną umowę użyczenia lokalu znajdującego się w budynku biurowym stanowiącym środek trwały w jego firmie, o ile budynek ten nie należy do majątku wspólnego małżonków.

Trzeba jednak podkreślić, że przez umowę użyczenia należy rozumieć taki stosunek prawny, w którym użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 kc).

A zatem, cechą charakterystyczną umowy użyczenia jest jej nieodpłatność. Mąż mógłby więc nieodpłatnie użyczyć żonie lokal znajdujący się w budynku biurowym. W takim przypadku nie może być jednak mowy o dokonywaniu świadczeń ekwiwalentnych przez żonę, czyli świadczeniu usług księgowych. Małżonkowie mogą jednak, poza umową użyczenia lokalu, zawrzeć drugą umowę - nieodpłatnego świadczenia usług. W ramach takiej umowy żona zobowiązałaby się do świadczenia na rzecz firmy męża usług księgowych, bez pobierania wynagrodzenia.

Jeżeli natomiast celem małżonków jest zawarcie umowy, w  ramach której w zamian za udostępnienie lokalu przez męża, żona świadczyć będzie na rzecz jego firmy usługi księgowe, to właściwe będzie według mnie podpisanie umowy najmu. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 § 1 kc). Czynsz najmu może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 § 2 kc). Odnosząc przepisy do opisanej sytuacji, mąż na podstawie umowy najmu oddałby do używania lokal znajdujący się w budynku biurowym w zamian za czynsz, którym byłoby świadczenie przez żonę usług księgowych na rzecz firmy męża.

Tekst opublikowany: 

15 lipca 2012 r.

Magdalena Płachecka

Autor: Magdalena Płachecka

Konsultant podatkowy, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Praktykę zawodową zdobywa w spółce doradztwa podatkowego. Autor publikacji z pogranicza prawa gospodarczego i podatkowego.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz