Jak najkorzystniej w 2007 r. zatrudniać emerytów i rencistów?

Pytanie: Jak najkorzystniej będzie od 2007 r. zatrudniać emeryta i rencistę? Czy umowa zlecenia i o dzieło będą nadal obowiązywały, czy też trzeba będzie zatrudnić ich na umowę o pracę? Prosimy o wyczerpującą odpowiedź – pisze specjalistka ds. personalnych z Kętrzyna.

Odpowiedź: Informuję, że nie ma żadnych przepisów, które ograniczałyby możliwość zatrudnienia pracownika, któremu została przyznana emerytura, a przepisy dotyczące zatrudniania i zarobkowania emerytów i rencistów nie uległy żadnym zmianom od 1 stycznia 2007 r.

Jeżeli więc Pani pracodawca chciałby ponownie zatrudnić swojego byłego pracownika – emeryta, może to uczynić, nawet od następnego dnia po ustaniu poprzedniego stosunku pracy.

A zatem były pracownik może być zatrudniony na umowę zlecenia, może też być z nim podpisana umowa o dzieło, może też być zawarta umowa o pracę.

Proszę jednak pamiętać, że jeżeli ma to być np. kontynuowanie pracy na dotychczasowym stanowisku lub innej pracy podporządkowanej, to niewątpliwie powinna to być umowa o pracę.

Przy umowie o dzieło wykonawca osiąga wynik samodzielnie, a nie pod kierownictwem zamawiającego dzieło, chociaż umowa o dzieło może zawierać pewne wskazówki co do sposobu wykonania dzieła (np. opracowanie instrukcji obsługi, poradnika itp.).

Przypominam, że warunkiem uzyskania emerytury przez pracownika jest rozwiązanie stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury (art.103 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz.U. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Jeżeli chodzi o aspekt ubezpieczeniowy, to informuję, że w dziedzinie ubezpieczeń społecznych emeryci i renciści zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają takim samym zasadom jak pozostali pracownicy. Pracodawcy nie korzystają więc w tej dziedzinie z żadnych ulg. A zatem, jeżeli Pani pracodawca zatrudni emeryta lub rencistę na podstawie umowy o pracę, to jest obowiązany odprowadzać od ich wynagrodzeń składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne na tych samych zasadach i według tych samych stóp procentowych co za pozostałych pracowników.

Połowę składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz całą składkę chorobową pracodawca potrąca z wynagrodzenia pracownika i odprowadza do ZUS, a pozostałą część składki emerytalnej i rentowej oraz całą składkę wypadkową pracodawca odprowadza do ZUS z własnych środków.

Również w przypadku zatrudnienia emeryta lub rencisty na umowę zlecenia pracodawca musi taką osobę zgłosić do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego do ZUS oraz przekazywać za niego składki według wyżej podanych zasad, z tym że składka na ubezpieczenie chorobowe jest dla osoby wykonującej umowę zlecenia dobrowolna, a składka na ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowa tylko wtedy, gdy umowa jest wykonywana w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.

Jeżeli emeryt lub rencista zawrze ze zlecającym samoistną umowę o dzieło – nie będzie podlegał żadnym ubezpieczeniom – ani społecznym, ani zdrowotnym, a zlecający dzieło nie będzie zgłaszał go z tytułu zawarcia tej umowy do ZUS.

Aktualne kwoty przychodów emerytów i rencistów powodujące zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty tych świadczeń znajdują się tutaj

Należy podkreślić, że dopuszczalny przychód emerytów i rencistów obejmuje również koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz.176 z późn. zm.).

Zatrudniając pracownika, bez względu na to, czy jest to osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty, czy też inna osoba, Pani pracodawca ponosi takie same koszty, jeżeli chodzi o opłacanie za te osoby składek na ubezpieczenia społeczne.

Pracodawca opłaca z własnych środków za każdego pracownika: połowę składki emerytalnej, połowę składki rentowej oraz całą składkę wypadkową.

A zatem ustalając emerytowi zatrudnionemu na umowę o pracę takie same wynagrodzenie jak innemu pracownikowi, pracodawca ponosi z tytułu zatrudnienia obu tych pracowników takie same koszty.

Emeryt podejmujący pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu (o ile wykonuje umowę zlecenia w siedzibie lub w miejscu wykonywania działalności przez zleceniodawcę). Ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.

Emeryt ten nie podlega jednak obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli na rzecz innego podmiotu niż zleceniodawca wykonuje umowę o pracę, bez względu na wysokość osiąganego z tytułu tej pracy wynagrodzenia.

Również w przypadku gdy zleceniobiorca wykonuje jednocześnie kilka umów zlecenia, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu z tytułu tylko jednej z tych umów, a mianowicie pierwszej lub dowolnie wybranej. Zasada ta ma zastosowanie także do zleceniobiorców będących emerytami lub rencistami.

A zatem zatrudniając emeryta lub rencistę na umowę zlecenia, zleceniodawca powinien sprawdzić, czy są oni gdzie indziej zatrudnieni na umowę o pracę, czy też wykonują jeszcze inną umowę zlecenia, z tytułu której są ubezpieczeni.

Przypominamy, że od każdej umowy zlecenia, również od takiej, od której nie są opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, powinny być odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wynagrodzenie z tytułu samoistnej umowy o dzieło, wykonywanej przez osobę niebędącą pracownikiem zamawiającego dzieło, nigdy nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to wszystkich osób wykonujących umowę o dzieło, w tym emerytów i rencistów.

Jeżeli pracodawca zawiera umowę o dzieło z własnym pracownikiem, zarówno będącym emerytem lub rencistą, jak i niemającym prawa do żadnego z tych świadczeń, musi wypłacone z tytułu umowy o dzieło wynagrodzenie zsumować z otrzymanym w danym miesiącu przez pracownika wynagrodzeniem za pracę i od tak ustalonej kwoty naliczyć i odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury lub renty (Dz.U. nr 58, poz. 290 z późn. zm.) emeryci i renciści powinni, niezwłocznie po podjęciu działalności zarobkowej podlegającej obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniu społecznemu, powiadomić ZUS o takiej działalności.


Dotyczy to wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, a także prowadzenia działalności gospodarczej.

Zawiadomienie o rozpoczęciu przez emeryta pracy powinien potwierdzić pracodawca, informując o wysokości ustalonego wynagrodzenia.

W zawiadomieniu o podjęciu działalności zarobkowej emeryt i rencista składa oświadczenie, czy jego zamiarem jest osiąganie dochodu:

1. niepowodującego zawieszenia lub zmniejszenia świadczeń,
2. powodującego zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń.

Do końca lutego każdego roku emeryt i rencista zobowiązany jest zawiadomić ZUS o łącznej kwocie dochodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym.

Również pracodawca zatrudniający emeryta lub rencistę na umowę o pracę lub na umowę zlecenia jest zobowiązany zawiadomić ZUS do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym.

W tym roku termin ten upływa 28 lutego.

Należy pamiętać, że zawiadomień za 2006 r. nie składa się w przypadku emerytów, którzy ukończyli przed 1 stycznia 2006 r. 65 lat (mężczyźni), 60 lat (kobiety). Za osoby, które wiek ten osiągnęły w trakcie 2006 r., zawiadomienie należy wysłać.