Czy pracownik, który ma ustalone prawo do emerytury, może wystąpić o przeliczenie podstawy wymiaru?

Autor: Zuzanna Turowska

Dodano: 21 grudnia 2010
Pytanie:  Pracownik w wieku 63 lat jest na wcześniejszej emeryturze. Pracował 30 miesięcy od nabycia uprawnień do emerytury. Czy już teraz może wystąpić o przeliczenie podstawy wymiaru (część socjalna), czy musi z tym wnioskiem zwrócić się do ZUS po skończeniu 65. roku życia? Jeżeli może zrobić to już teraz, to czy będzie mógł zrobić to jeszcze raz, gdy ukończy 65 lat?
Odpowiedź: 

Jeżeli pracownik (urodzony przed 1949 r.) ma ustalone prawo do emerytury wcześniejszej i po osiągnięciu 65 lat wystąpi do ZUS z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, tj. na podstawie art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) dalej: ustawa emerytalna, i udowodni, iż pozostawał w zatrudnieniu co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu emerytury wcześniejszej - będzie miał obliczoną tzw. część socjalną tej nowej emeryturę od kwoty bazowej obowiązującej:

  • w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, jeżeli wniosek zgłosi po ukończeniu 65. roku życia albo
  • w dniu osiągnięcia wieku 65 lat, gdyby wniosek o emeryturę zgłosił przed ukończeniem 65. roku życia (najwcześniej na miesiąc przed ukończeniem 65. roku życia).

Powyższa zasada wynika z przepisu art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Ponowne ustalenie wysokości emerytury z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku do przeliczenia tzw. części socjalnej emerytury jest możliwe tylko w przypadku ponownego ustalania emerytury na podstawie innego przepisu niż ustalona była emerytura wcześniejsza.
PRZYKŁAD
Pan Andrzej, ur. 15 listopada 1946 r., prawo do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach miał ustalone w 2007 r. Od 1 października 2008 r. podjął pracę na podstawie umowy o pracę. W zatrudnieniu tym pozostaje nadal. Powszechny wiek emerytalny ( 65 lat) osiągnie 15 listopada 2011 r. Wówczas nabędzie uprawnienia do emerytury z innego tytułu niż ma obecnie przyznaną, a mianowicie do emerytury w tzw. powszechnym wieku emerytalnym ustalanej na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej.

W listopadzie 2011 r. Pan Andrzej może wystąpić do ZUS o ustalenie prawa do emerytury „powszechnej” w związku z ukończeniem 65. roku życia oraz o przeliczenie emerytury. Jednocześnie Pan Andrzej powinien dołączyć zaświadczenie stwierdzające okres pracy przebyty po przyznaniu emerytury wcześniejszej. Jeżeli okres ten będzie wynosił co najmniej 30 miesięcy, organ rentowy ustali prawo do emerytury tzw. powszechnej od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, tj, od 15 listopada 2011 r.

Organ rentowy przy obliczaniu wysokości emerytury uwzględni:
  1. dodatkowo przebyte po przyznaniu emerytury wcześniejszej okresy składkowe i nieskładkowe, które nie zostały dotychczas uwzględnione,
  2. ponownie obliczy wysokość emerytury z uwzględnieniem wyżej wymienionych okresów oraz
  3. przy obliczaniu emerytury tzw. część socjalną obliczy od kwoty bazowej obowiązującej od 2011 r. (obowiązującej od 1 marca 2011 r.).
Nadmienia się, iż prawo do tej emerytury, tzw. Powszechnej, przysługuje mężczyźnie, który:
  • udowodni co najmniej 25 lat łącznie okresów składkowych i nieskładkowych (okresy nieskładkowe mogą być uwzględnione w wymiarze 1/3 udowodnionych okresów składkowych) oraz
  • osiągnie 65 lat życia.
Pan Andrzej udowodnił wymagany staż do emerytury powszechnej - 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych - bowiem staż taki jest także wymagany do nabycia prawa do emerytury wcześniejszej, oprócz udowodnienia odpowiedniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Nadmienia się, iż 10 września 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, w której przesądził, iż: „kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę na podstawie art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.) przez osobę mającą ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, która podlegała co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalanej emerytury (art. 53 ust. 1 pkt 1 i ust. 4 tej ustawy)”.

Dodaje się, iż emeryt, który pracował po przyznaniu emerytury i osiągał korzystne zarobki, może zgłosić wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem zarobków, które w całości lub w części uzyskał po przyznaniu emerytury, o ile wskaźnik wysokości przeliczonej podstawy wymiaru będzie wyższy od poprzednio obliczonego (art. 110 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Do przeliczenia podstawy wymiaru należy wskazać zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie emerytury lub z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych z całej kariery zawodowej, w tym wynagrodzenie co najmniej z 1 roku po przyznaniu emerytury.

W przedstawionym przypadku wysokość emerytury oraz podstawa jej wymiaru zostaną obliczone od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o jej przeliczenie, o ile wskaźnik wysokości przeliczonej podstawy wymiaru będzie wyższy od poprzednio obliczonego.

PRZYKŁAD
Pani Grażyna, ur. 25 sierpnia 1948 r., zgłosiła wniosek o emeryturę 2 sierpnia 2008 r.   Prawo do emerytury ma ustalone od 25 sierpnia 2008 r., tj. od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przedstawiła zarobki z ostatnich 10 lat poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. z lat 1998-2007. Pani Grażyna od stycznia 2009 r. podjęła zatrudnienie z bardzo korzystnymi zarobkami. W marcu 2010 r. zgłosiła wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem:
  • dodatkowo przebytych - po przyznaniu emerytury - okresów ubezpieczenia oraz
  • obliczenia emerytury od ponownie obliczonej podstawy wymiaru z uwzględnieniem zarobków osiągniętych w 2009 r., tj. po przyznaniu emerytury.   
Organ rentowy przeliczył emeryturę  z uwzględnieniem:
  • dodatkowo udowodnionego okresu ubezpieczenia oraz
  • zarobków osiągniętych w 2009 r., które spowodowały podwyższenie wskaźnika podstawy wymiaru w  porównaniu z poprzednią jego wysokością,
  • kwoty bazowej obowiązującej w 2010 r. - do przeliczenia emerytury, zarówno części socjalnej, jak też za okresy składkowe i nieskładkowe (kwota bazowa od 1 marca 2010 r. do 28 lutego 2011 r. wynosi 2.716,71 zł). 

Emeryt, który wykonuje pracę zarobkową i z tego tytułu polega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, może zgłosić wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia poprzez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas okresów składkowych lub nieskładkowych.

Wniosek o doliczenie okresu ubezpieczenia należy składać nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego.

W przypadku zaprzestania wykonywania pracy w trakcie kwartału kalendarzowego wniosek o doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych, przebytych po przyznaniu emerytury lub renty, może być zgłoszony w każdym czasie, a więc także przed upływem kwartału kalendarzowego, w którym ustało ubezpieczenie.

Tekst opublikowany: 

6 grudnia 2010 r.

Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz