Upewnij się, kto w Twojej firmie ma odebrać dymisję od członka zarządu spółki

Kodeks spółek handlowych w art. 202 § 4-5 w odniesieniu do spółki z o.o. oraz w art. 369 § 5-6, dotyczącym spółki akcyjnej, stanowi, że w wyniku rezygnacji mandat członka zarządu spółki kapitałowej (z ograniczoną odpowiedzialnością albo akcyjnej) wygasa, a do złożenia rezygnacji stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie. Oświadczenie o rezygnacji członek zarządu składa spółce, przy czym Kodeks spółek handlowych, dalej: ksh nie sprecyzował, komu właściwie członek zarządu składać ma rezygnację.

W orzecznictwie ukształtowały się w wyniku tej niejasności trzy odmienne stanowiska w kwestii adresata oświadczenia o dymisji członka zarządu spółki kapitałowej. 

• według pierwszego, dymisja powinna być złożona innemu członkowi zarządu lub prokurentowi spółki,
• według drugiego, dymisję składa się radzie nadzorczej lub pełnomocnikowi powołanemu uchwałą zgromadzenia wspólników (w spółce z o.o.), albo uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy (w spółce akcyjnej),
• zgodnie z trzecim poglądem, rezygnację z funkcji członek zarządu powinien złożyć organowi uprawnionemu do powoływania członków zarządu spółki.

Wszystkie powyższe trzy poglądy, wzajem się wykluczające, zyskały wsparcie w orzecznictwie SN. W związku z tymi rozbieżnościami, I Prezes SN zdecydował o skierowaniu do Izby Cywilnej SN pytania prawnego: czy przy składaniu przez członka zarządu oświadczenia woli o rezygnacji z pełnienia tej funkcji spółka kapitałowa, w razie braku odmiennego postanowienia umownego (statutowego), jest reprezentowana przez jednego członka zarządu lub prokurenta (art. 205 § 2 oraz art. 373 § 2 ksh), radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy (art. 210 § 1 oraz art. 379 § 1 ksh), przez organ uprawniony do powoływania członków zarządu, czy – w braku rady nadzorczej - przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie)?

Zgodnie bowiem z art. 60 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, jeżeli w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów wojskowych lub Sądu Najwyższego ujawnią się rozbieżności w wykładni prawa, I Prezes SN ma prawo przedstawić wniosek o ich rozstrzygnięcie Sądowi Najwyższemu w składzie 7 sędziów lub innym odpowiednim składzie.

Przeczytaj także:
Udziałowiec sam zdecyduje o kolejności zbycia udziałów

Sąd Najwyższy obradując w składzie 7 sędziów wydał31 marca 2016 r., uchwałę zgodnie z którą dymisja członka zarządu spółki kapitałowej powinna być składana na ręce innego członka zarządu lub prokurenta tej spółki.

SN uznał, że oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane - z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 ksh - spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub art. 373 § 2 ksh.

Tym samym SN przychylił do pierwszego z zarysowanych poglądów, zgodnie z którym dymisja członka zarządu spółki kapitałowej powinna być jednak składana na ręce innego członka zarządu lub prokurenta tej spółki.

Od tej zasady mamy jednak wyjątek, wskazany w zakończeniu uchwały, a dotyczący jednoosobowej spółki z o.o. lub jedynego akcjonariusza spółki akcyjnej, który dodatkowo jest jedynym członkiem zarządu. W takim wypadku stosuje się cyt. wyżej przepisy art. 205 i 373 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którymi taka czynność (dymisja członka zarządu) musi być złożona na piśmie, potwierdzona notarialnie, a notariusz obowiązany jest przekazać sporządzony akt dotyczący dymisji członka zarządu bezpośrednio do sądu rejestrowego.

KOMENTARZ EKSPERTA: Michał Culepa, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

Opisana uchwała niewątpliwie wzmacnia pozycję zarządu w spółce kapitałowej, jako nie tylko organu zarządzającego spółką jako przedsiębiorstwem, ale także jako organu odbierającego oświadczenia dotyczące stosunków organizacyjnych wewnątrz spółki.