trwała urata wartości

Kluczowymi pojęciami, jakimi posługuje się MSR 36 są:
Wartość odzyskiwalna, która odpowiada cenie sprzedaży netto składnika aktywów lub jego wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa.
Wartość użytkowa, która jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów środków pieniężnych, których wystąpienia oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów oraz jego zbycia na zakończenie okresu użytkowania.
Cena sprzedaży netto, czyli kwota możliwa do uzyskania ze sprzedaży składnika aktywów na warunkach rynkowych pomiędzy zainteresowanymi a dobrze poinformowanymi stronami transakcji, po potrąceniu kosztów zbycia.
Koszty zbycia, które są kosztami krańcowymi dającymi się bezpośrednio przyporządkować do czynności zbycia składnika aktywów, z wyłączeniem kosztów finansowych i obciążeń z tytułu podatku dochodowego - obsługa prawna, opłaty skarbowe, administracyjne, koszty usunięcia składnika, koszty doprowadzenia do stanu umożliwiającego sprzedaż.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, czyli nadwyżka wartości bilansowej danego składnika aktywów nad jego wartością odzyskiwalną.
Wartość bilansowa, tj. kwota, w jakiej dany składnik aktywów jest ujmowany w bilansie po odliczeniu amortyzacji (umorzenia) oraz łącznej wartości odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Analogiczne definicje odnajdziemy także w KSR 4 Utrata wartości aktywów.

Test na utratę wartości

Test na utratę wartości należy wykonywać okresowo, a także zawsze wtedy, gdy jednostka uzyska informacje o możliwości utraty wartości. Najwygodniej z punktu widzenia organizacyjnego przeprowadzać testy przy okazji prac bilansowych.

MSR 36/KSR 4 nakazuje rozważyć, czy nie zaistniały przesłanki wskazujące na możliwość zaistnienia utraty wartości oraz dzieli je na dwa źródła: zewnętrzne i wewnętrzne.


Przesłanki pochodzące z zewnętrznych źródeł informacji to:
- utrata wartości rynkowej danego składnika aktywów odnotowana w ciągu okresu jest znacznie większa od utraty, której można było się spodziewać w wyniku upływu czasu i zwykłego użytkowania;
- w ciągu okresu nastąpiły lub nastąpią w niedalekiej przyszłości znaczące i niekorzystne dla jednostki gospodarczej zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym, gospodarczym lub prawnym w otoczeniu, w którym jednostka gospodarcza prowadzi działalność czy też na rynkach, na które dany składnik aktywów jest przeznaczony;
- w ciągu okresu nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych lub innych rynkowych stóp zwrotu z inwestycji i prawdopodobne jest, że wzrost ten wpłynie na stopę dyskontową stosowaną do wyliczenia wartości użytkowej danego składnika aktywów i istotnie obniży wartość odzyskiwalną składnika aktywów;
- wartość bilansowa aktywów netto jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe jest wyższa od ich rynkowej kapitalizacji.


Przesłanki pochodzące z wewnętrznych źródeł informacji to:
- dostępne są dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie;
- w ciągu okresu nastąpiły lub też prawdopodobne jest, że w niedalekiej przyszłości nastąpią, znaczące i niekorzystne dla jednostki gospodarczej zmiany dotyczące zakresu lub sposobu, w jaki dany składnik aktywów jest aktualnie użytkowany, bądź - zgodnie z oczekiwaniami - będzie użytkowany. Do takich zmian zalicza się plany zaniechania działalności lub restrukturyzacji działalności, do której dany składnik należy, lub plany zbycia tego składnika aktywów przed uprzednio przewidzianym terminem;
- dostępne są dowody pochodzące ze sprawozdawczości wewnętrznej świadczące o tym, że ekonomiczne osiągi danego składnika aktywów są, lub w przyszłości będą gorsze od oczekiwanych.

Zawsze, jeśli jednostka uzyska informacje wskazujące na możliwość utraty wartości należy ocenić, czy nie trzeba zmniejszyć wartości aktywów. A zatem warto zwrócić szczególną uwagę na informacje o:
- spadku wartości rynkowej podobnych/takich samych aktywów;
- wystąpieniu lub prawdopodobieństwie wystąpienia niekorzystnych zmian technologicznych;
- zmianach, szczególnie wzroście rynkowych stóp procentowych;
- spadku przydatności składnika
- uszkodzeniu aktywa;
- zmianach niekorzystnych sposobu wykorzystywania aktywa;
- prawdopodobieństwie pogorszenia wyników ekonomicznych uzyskiwanych za pomocą tego aktywa.

Posiadając takie informacje należy ocenić, czy dotychczas wykazywana wartość bilansowa nie jest wyższa niż wartość odzyskiwalna tego aktywa. Jak dokonać tego prawidłowo? Szczegóły w dalszej części tekstu.