Konsekwencje ubezpieczeniowe zawarcia nieodpłatnej umowy zlecenia

Przedsiębiorczyni prowadząca działalność gospodarczą w zakresie handlu obwoźnego towarów zamierza zatrudnić małżonka na nieodpłatną umowę zlecenia. Małżonkowie wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, a małżonek wnioskodawczyni nie jest nigdzie zatrudniony i nie posiada żadnego tytułu do ubezpieczeń.

Wobec tego właścicielka powzięła wątpliwość czy za męża będą należne składki na ZUS z tytułu wykonywania nieodpłatnej umowy zlecenia. Jej zdaniem nie ma takiego obowiązku.

Zakład uznał stanowisko przedsiębiorczyni za nieprawidłowe. W opisanej sytuacji pomimo zawarcia nieodpłatnej umowy zlecenia małżonek będzie uznawany za osobę współpracującą a nie za zleceniobiorcę. Zatem zupełnie inaczej niż we wniosku przedstawiła swoje stanowisko kobieta prowadząca działalność.

ZUS podkreślił, że nieodpłatna umowa zlecenia nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, gdyż jak stanowi sama nazwa nie uzyskuje się z niej wynagrodzenia.

Jednocześnie wskazał na art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który jako osobę współpracującą z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą wymienia m.in. małżonków, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy jej prowadzeniu.

Zatem o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu działalności, ścisła, więc rodzinna z tą osobą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego.

Wobec powyższego ZUS uznał, że w opisanej sytuacji w przypadku zawarcia nieodpłatnej umowy zlecenia obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie w związku z wykonywaniem przez małżonka współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jeżeli rozliczany przez Ciebie przedsiębiorca zatrudni małżonka na nieodpłatną umowę zlecenia odprowadzasz za niego składki na ZUS tak jak za osobę współpracującą.

Pamiętaj, że na obowiązek zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń nie ma znaczenia fakt, że umowa jest nieodpłatna i małżonek nie osiągnie z tego tytułu wynagrodzenia. Tylko fakt, że współpracuje z przedsiębiorcą przy prowadzeniu działalności, łączą go z tą osobą więzy rodzinne oraz prowadzą wspólnie gospodarstwo domowe.

Interpretacja ZUS z 7 czerwca 2017 r. (WPI/200000/43/596/2017)