Do 1 czerwca 2018 r. rolnik - przedsiębiorca musi złożyć zaświadczenie do KRUS

Regułą jest, że ubezpieczenia społeczne wynikające z powszechnej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mają pierwszeństwo przed ubezpieczeniem rolniczym, które reguluje inna ustawa. Jednak rozpoczęcie prowadzenia firmy przez rolnika może – w drodze wyjątku – uprawniać do pozostania w Kasie ubezpieczenia rolniczego, ale po spełnieniu określonych warunków, które muszą być spełnione łącznie. Jeden z nich dotyczy wysokości rocznego należnego podatku dochodowego z tej działalności. Kwota ta ulega corocznej waloryzacji i jest ogłaszana w drodze obwieszczenia, przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. 

Otóż, rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

1) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;

2) jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;

3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej

W związku z ostatnim punktem na rolniku ciążą pewne obowiązki informacyjne. Otóż, rolnik prowadzący gospodarstwo rolne i jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegający ubezpieczeniu rolniczemu, musi zawiadomić KRUS o wysokości należnego, firmowego podatku dochodowego za rok poprzedni, w którym była prowadzona ta działalność.

W terminie do 31 maja każdego roku, po rozliczeniu roku podatkowego, rolnik – przedsiębiorca ma obowiązek złożenia w Kasie:

1) zaświadczenia wystawionego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub

2) własnego oświadczenia,

– w którym zostanie wskazana kwota podatku PIT z działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy.

Od kwoty tego podatku od biznesu oraz złożenia zaświadczenia/oświadczenia w terminie zależy rodzaj ubezpieczenia, jakiemu dalej, w kolejnym okresie rozliczeniowym, rolnik będzie podlegał.

Jeżeli bowiem:

• kwota należnego podatku dochodowego należnego za miniony rok od przychodów z działalności przekroczyła tzw. roczną kwotę graniczną lub
• zaświadczenie/oświadczenie zostało złożone z późnieniem czyli po ustawowym terminie (albo w ogóle)

to ubezpieczenie rolnicze w KRUS ustaje z dniem, do którego rolnik był zobowiązany złożyć stosowne pismo w sprawie podatku w jednostce Kasy, a więc z dniem 1 czerwca 2018 r.

Ze względu na to, że w ostatni dzień maja przypada w tym roku święto Bożego Ciała, a więc dzień ustawowo wolny od pracy, to upływa on następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą (art. 57§ 4 Kodeksu postępowania administracyjnego). 

Termin na złożenie wyżej wymienionego zaświadczenia bądź też oświadczenia, może zostać przywrócony wyłącznie na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli udowodni on, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych (art. 5a ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników).

Ubezpieczenie rolnicze nie ustanie (mimo niezłożenia pisma lub uchybienia terminowi), gdy rolnik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem wyznaczonego terminu. W takim przypadku musi zawiadomić Kasę o tym fakcie w ciągu 14 dni od zaprzestania wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Gdy natomiast firma nadal normalnie działa, zaświadczenie zostało złożone w terminie, ale wynika z niego wyższy podatek w stosunku do kwoty granicznej, to od 1 czerwca 2018 r. rolnik straci prawo do ubezpieczenia rolniczego na rzecz powszechnego systemu ubezpieczeń. Pozarolnicza działalność gospodarcza jest jednym z obowiązkowych tytułów do ubezpieczeń emerytalno-rentowych oraz zdrowotnego i osoba ją prowadząca podlega tym ubezpieczeniom w ZUS, na zasadach określonych w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.