Czy przysługuje ulga na start dla osoby będącej równolegle zatrudnionej

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Dodano: 28 września 2018
Pytanie:  Czy pracownik zakładający działalność gospodarczą i opłacający tylko składkę zdrowotną, który przykładowo po upływie 6 miesięcy zrezygnuje z pracy, będzie mógł skorzystać z ulgi w opłacaniu składek ZUS dla rozpoczynających działalność gospodarczą? Jakie świadczenia będą przysługiwały osobie korzystającej z preferencji w płaceniu ZUS?
Odpowiedź: 

Tak, z tym że okres korzystania z „ulgi na start” lub „małego ZUS” nie zostanie wydłużony, co w praktyce oznacza, że przy rezygnacji z pracy po 6 miesiącach osoba ta będzie mogła skorzystać jedynie z „małego ZUS”.

W przypadku, gdy osoba zatrudniona w ramach stosunku pracy prowadzi równolegle pozarolniczą działalność gospodarczą dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Umowa o pracę zawsze stanowi tytuł do ubezpieczeń obowiązkowych. Jeśli jednak wynagrodzenie należne z racji jej wykonywania jest co najmniej równe minimalnej płacy w danym roku kalendarzowym lub od niej wyższe (w 2018 r. – 2.100 zł), to z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany do opłacania obowiązkowo tylko składki zdrowotnej.

Objęcie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, a w konsekwencji także wypadkowym z pozarolniczej działalności może nastąpić jedynie na zasadach dobrowolności. 

Z kolei podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców, dla których prowadzenie działalności stanowi tytuł do ubezpieczeń obowiązkowych i podlegających tym ubezpieczeniom na zasadach ogólnie obowiązujących, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Natomiast podstawa wymiaru składki zdrowotnej nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia włącznie z wypłatami z zysku w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku.

Począwszy od 30 kwietnia 2018 r. początkujący przedsiębiorcy mają prawo (nie obowiązek) do skorzystania z tzw. „ulgi na start”. Przysługuje ona osobom które:

  • podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
  • nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca spełniający ww. warunki nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Należy pamiętać, że 6 miesięczne zwolnienie składkowe nie obejmuje składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Nalicza się ją od takiej samej podstawy wymiaru, jaka obowiązuje osoby prowadzące pozarolniczą działalność, czyli w 2018 r. – nie niższej od 3.554,93 zł, co przekłada się na składkę zdrowotną w kwocie 319,94 zł.

Okres przysługiwania ulgi obejmuje 6 pełnych miesięcy kalendarzowych, począwszy od dnia faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Jako ten dzień rozumie się dokonanie pierwszej czynności w obrocie gospodarczym bezpośrednio związanej z przedmiotem zadeklarowanej działalności. Co istotne, jeżeli rozpoczęcie działalności przypada pierwszego dnia miesiąca, miesiąc ten należy wliczyć do 6 miesięcy korzystania z ulgi, natomiast w przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie miesiąca kalendarzowego – miesiąc ten trzeba pominąć.

Po upływie 6 miesięcy kalendarzowych, przedsiębiorca który korzystał z ulgi ma obowiązek wyrejestrowania się w ZUS z ubezpieczenia zdrowotnego w deklaracji ZUS ZWUA w ciągu 7 dni od dnia utraty prawa do ulgi i zarejestrowania się z tą samą datą do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA.

Pomimo półrocznej „ulgi na start” przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z tzw. „małego ZUS”, czyli z możliwości opłacania przez 24 miesiące składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach preferencyjnych, a więc od podstawy nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podobnie jak w odniesieniu do „ulgi na start”, preferencją nie została objęta składka zdrowotna, której podstawa wymiaru, a tym samym wysokość jest taka sama dla wszystkich przedsiębiorców.

Ulga w postaci małego ZUS przysługuje przez 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Z preferencji nie mogą skorzystać osoby które:

  • prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
  • wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zasady ustalania okresu obowiązywania ulgi – poza czasem jej trwania – są analogiczne, jak przy „uldze na start”. Obowiązuje ona zatem przez pełne 24 miesiące, przy czym jeżeli działalności została podjęta pierwszego dnia miesiąca, miesiąc ten należy wliczyć do tych 24 miesięcy, natomiast w razie rozpoczęcia działalności w trakcie miesiąca kalendarzowego – miesiąc ten trzeba pominąć.

Zarówno 6 miesięczny, jak również 24 miesięczny okres, przez który przepisy zezwalają na skorzystanie odpowiednio z „ulgi na start” i z „małego ZUS” trzeba liczyć od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

 

Okresy te upływają również wtedy, gdy – jak w przedstawionym stanie faktycznym – przedsiębiorca zatrudniony w ramach stosunku pracy z wynagrodzeniem równym płacy minimalnej lub od niej wyższym, jest zobowiązany do opłacania z działalności wyłącznie składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

Jakie świadczenia będą przysługiwały osobie korzystającej z preferencji w płaceniu ZUS?

 

Choć przedsiębiorca nie nabędzie prawa do „ulgi na start” warto pamiętać, że osoby z niej korzystające nie są – co oczywiste – objęte ubezpieczeniem chorobowym, a tym samym nie mają  prawa do zasiłku chorobowego. Wielu przedsiębiorców zapomina jednak, że ponieważ przez 6 miesięcy nie odprowadzają żadnych składek do ZUS, to nie podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu. W konsekwencji są pozbawieni świadczeń w razie wypadku.

 

Ważne! Dla wszystkich przedsiębiorców – w tym korzystających z „małego ZUS” ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny, a objęcie nim następuje na wniosek zainteresowanego. 

 

Osoby, które do tego ubezpieczenia przystąpią mogą liczyć na nabycie prawa do świadczeń przysługujących z tytułu choroby i/lub macierzyństwa. Jeśli chodzi o zasiłek chorobowy, przysługuje on po 90 dniowym okresie wyczekiwania. Jego wysokość nie będzie duża z uwagi na niewielką kwotę podstawy wymiaru składki chorobowej, która w przypadku zasad preferencyjnych wynosi w 2018 r.–  630 zł (2100 zł x 30%). Z kolei prawo do  zasiłku macierzyńskiego przedsiębiorca nabywa bez okresu wyczekiwania, czyli od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Wprawdzie zasiłek ten będzie liczony od tej samej podstawy co zasiłek chorobowy, jednak stosownie do art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej, w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. W przypadku gdy zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwotę podwyższenia ustala się proporcjonalnie do okresu, za który jest wypłacany zasiłek. Ponieważ świadczenie rodzicielskie wynosi 1000 zł miesięcznie i jest wolne od podatku dochodowego, zasiłek macierzyński osoby korzystającej z preferencji nie może być niższy w przeliczeniu na okres miesiąca niż 1.000 zł netto. Dodatkowo, przedsiębiorca pobierający zasiłek macierzyński w wysokości nieprzekraczającej kwoty świadczenia rodzicielskiego jest zwolniony z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego w trakcie miesiąca, zwolnienie przysługuje począwszy od pierwszego dnia następnego miesiąca. Z kolei utrata prawa do zwolnienia następuje wraz z końcem ostatniego pełnego miesiąca, za który wypłacono zasiłek macierzyński.

Reasumując: zakładając zatem, że umowa o pracę przedsiębiorcy ulegnie rozwiązaniu po 8 miesiącach od dnia podjęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, nie będzie już mógł skorzystać z „ulgi na start”, natomiast możliwość opłacania „małego ZUS” – przyjmując, że działalność rozpoczął od pierwszego dnia miesiąca – będzie mu przysługiwała jeszcze przez 22 miesiące.

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Specjalista z zakresu kadr, płac i ubezpieczeń społecznych, autorka książek i licznych publikacji w tej dziedzinie. Współpracuje z różnymi branżowymi serwisami i czasopismami. Prowadzi szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz