Czy kierowcy zatrudnionemu na umowę zlecenia należy płacić diety?

Jerzy Andrzej Tomczak

Autor: Jerzy Andrzej Tomczak

Dodano: 27 lipca 2010
Pytanie:  Czy firma transportowa (baza w Warszawie) wykonująca przewozy osób na terenie kraju, zatrudniająca kierowcę na umowę zlecenia, musi płacić kierowcy wyjeżdżającemu poza bazę dietę? Czy jeżeli kierowca wyjeżdża poza bazę i ma zapewniony przez firmę nocleg i wyżywienie, to również przysługuje mu dieta? Czy zasady są takie same, jak w przypadku umowy o pracę?
Odpowiedź: 

Nie. Umów cywilnoprawnych nie dotyczą rygory prawa pracy, zaś firma w ogóle nie ma obowiązku wypłaty diet, chyba że co innego wynika z treści zawartej umowy. W sytuacji tej przepisy o podróżach służbowych mają wpływ jedynie na sposób opodatkowania (zwolnienia od podatku) diet i innych świadczeń, jeżeli obowiązek ich dokonywania wynika z treści umowy.

Umowa zlecenia jest umową cywilnoprawną zawieraną na podstawie przepisów prawa cywilnego (art. 734-751 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93, z późn. zm., dalej: kc).

Nie dotyczą jej zatem rygory prawa pracy (chyba że właściwy organ uzna ten stosunek prawny za stosunek pracy).

Wzajemne prawa i obowiązki stron wynikają z treści umowy i zgodnie z generalną zasadą swobody umów mogą być ukształtowane w sposób dowolny, byle treść lub cel umowy nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) umownego stosunku prawnego, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 kc).

Jednym z obowiązków zleceniodawcy jest w tym przypadku obowiązek wypłaty zaliczki, jeśli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, a zleceniobiorca zgłosi takie żądanie (art. 743 kc).

Zleceniodawca nie musi wypłacać diet

Zleceniodawca nie jest natomiast zobowiązany do wypłaty diet ani innych świadczeń (oprócz umówionego wynagrodzenia), chyba że obowiązek taki wynika z treści umowy. Przy czym ewentualna wielkość i charakter umówionych świadczeń nie podlega żadnym ograniczeniom.

Jednak wysokość i charakter tych świadczeń ma wpływ na sposób ich opodatkowania u zleceniobiorcy oraz obowiązki zleceniodawcy jako płatnika.

Jeżeli świadczenia te mają charakter diet i innych należności za czas podróży, to korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego do wysokości określonej w odrębnych przepisach (art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).

Jeśli wartość i charakter tych świadczeń wykracza poza limity wynikające z przywołanych przepisów, to zleceniodawca dokonujący tych świadczeń zobowiązany jest do poboru zaliczki na podatek dochodowy od nadwyżki ponad te limity.

Odrębne przepisy, o których mowa wyżej, to m.in. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. z 2002 r. nr 236, poz. 1990 z późn. zm., dalej: rozporządzenie).

Z przepisów tych wynika m.in., że dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i nie przysługuje, jeśli pracownikowi zapewniono całodzienne bezpłatne wyżywienie (§ 4 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia).

W przypadku, gdy pracownikowi zapewniono bezpłatny nocleg, nie przysługuje mu również ryczałt za nocleg (§ 7 ust. 2 rozporządzenia, a contrario) itd.

Jeśli pomimo tego diety lub ryczałty zostaną wypłacone, to nie korzystają ze zwolnienia od podatku.

Przepisy rozporządzenia wywierają jedynie skutki podatkowe (ewentualna konieczność opodatkowania świadczeń) i nie wykluczają możliwości dowolnego uregulowania wysokości i charakteru należnych świadczeń w umowie zawartej ze zleceniobiorcą.
- art. 3531 oraz art. 734-751 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.),
- art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.),
- § 4 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 oraz § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. z 2002 r. nr 236, poz. 1990 z późn. zm.).
Tekst opublikowany: 

27 lipca 2010 r.

Słowa kluczowe:
Dietaumowa zlecenia
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz