Opodatkowanie VAT sprzedaży w szkołach posiłków oraz zakwaterowania w internacie

Szkoła policealna jest jednostką budżetową, objętą systemem oświaty. Na terenie szkoły funkcjonuje internat wraz ze stołówką szkolną, z której korzystają uczniowie, nauczyciele, pracownicy administracji i obsługi oraz osoby z zewnątrz. Stołówka szkolna prowadzona jest w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych. Kuchnia istnieje na terenie internatu, który jest integralną częścią szkoły, a prowadzenie jej jest ściśle związane z działalnością placówki, prowadzona jest przez personel zatrudniony w szkole. Odpłatności za posiłki uczniowie pokrywają sami, ale są też sytuacje gdzie na mocy porozumienia szkoły z MOPS lub GOPS opłaty za posiłki wnoszone są przez te właśnie jednostki. Natomiast w internacie zamieszkują uczniowie szkoły, osoby z zewnątrz oraz wynajmowane są wolne pomieszczenia.

Na wstępie należy zauważyć, że przy określaniu prawidłowej stawki podatku od towarów i usług dla danej czynności, której miejsce świadczenia lub dostawy znajduje się na terytorium kraju, istotne jest prawidłowe jej zaklasyfikowanie wg symbolu PKWiU. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane:

• w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, w przepisach o systemie oświaty oraz w przepisach ustawy Prawo oświatowe,
• przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.

Zwolnienia nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1)  nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej lub

2)  ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W tym miejscu podkreślić należy, że powołany przepis art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy odnoszący się do zastosowania zwolnienia od podatku, odsyła bezpośrednio do przepisów ustawy Prawo oświatowe. I tak w myśl art. 1 pkt 1 ww. ustawy, system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Jak stanowi art. 2 przywołanej ustawy, system oświaty obejmuje:

• przedszkola, w tym z oddziałami integracyjnymi lub specjalnymi, przedszkola integracyjne i specjalne oraz inne formy wychowania przedszkolnego,
• szkoły: podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami przedszkolnymi, integracyjnymi, specjalnymi, przysposabiającymi do pracy, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe i mistrzostwa sportowego; ponadpodstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, specjalnymi, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze, leśne, morskie, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa; artystyczne (...).

W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków jest odpłatne (art. 106 ust. 2 ww. ustawy). Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Organ prowadzący szkołę może zwolnić rodziców albo pełnoletniego ucznia z całości lub części opłat:

• w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny,
• w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych (art. 106 ust. 5 ww. ustawy).

Funkcjonowanie stołówek szkolnych służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych przez jednostki systemu oświaty, a w szczególności wspieraniu prawidłowego rozwoju uczniów, do których jednostki te są między innymi powołane. Mają one bowiem charakter pomocniczy i są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej placówek oświatowych w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne, przy czym, ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez te placówki. Zatem usługi polegające na zapewnieniu posiłków, świadczone przez wnioskodawcę za pośrednictwem jednostki oświatowej (szkoły) na rzecz uczniów korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy.

W przedmiotowej sprawie bez znaczenia jest okoliczność, że odpłatność za obiady jest wnoszona przez MOPS lub GOPS, bowiem ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia zastosowania zwolnienia od podatku przewidzianego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 od źródła finansowania odpłatności uiszczanej za korzystanie z usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów przez placówki oświatowe.

Również usługi wyżywienia, świadczone przez stołówkę szkolną dla nauczycieli, należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą polegające na ich żywieniu. Mają one bowiem charakter pomocniczy i są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej szkoły w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne, przy czym, jak już wskazano powyżej, ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez szkołę. W konsekwencji usługi te również podlegają zwolnieniu od podatku do towarów i usług stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast z preferencji tej nie może korzystać sprzedaż posiłków na rzecz pracowników administracji i obsługi oraz osób z zewnątrz, ponieważ usługi te nie są usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Podlegają one zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki podatku 8% pod warunkiem zakwalifikowania przedmiotowych usług jako związanych z wyżywieniem do grupowania PKWiU 56 stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 7 załącznika do powołanego rozporządzenia MF z 23 grudnia 2013 r.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również wysokości stawki podatku dla świadczonych usług zakwaterowania w internacie dla osób z zewnątrz. W tym miejscu wskazać należy, że w załączniku nr 3 do ustawy, zawierającym wykaz towarów i usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 8% – w pozycji 163 wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 55, tj. Usługi związane z zakwaterowaniem.

Wobec tego, w odniesieniu do kwestii opodatkowania usług zakwaterowania osób z zewnątrz, które – jak wskazano we wniosku – są sklasyfikowane według PKWiU w grupowaniu 55 należy stwierdzić, że zgodnie z art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jako czynności wymienione w poz. 163 załącznika nr 3, usługi te będą opodatkowane według stawki podatku w wysokości 8%.

Źródło:

• Pismo z 2 lutego 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (0115-KDIT1-1.4012.869.2017.1.JP).