Ulga prorodzinna na pełnoletnie dziecko 2024 – kto i kiedy może skorzystać

Ulga prorodzinna (określana również mianem „ulgi na dziecko”, czy „ulgi na dzieci”) należy do najczęściej wykorzystywanych preferencji w rocznych rozliczeniach PIT. Polega ona na odliczeniu  od podatku  przez uprawnione do niej osoby odpowiednich kwot, w zeznaniu PIT składanym za dany rok. Generalnie ulgę wolno uwzględnić w zeznaniach PIT-36 i PIT-37. Nie przysługuje więc ona np. przedsiębiorcom na podatku liniowym (składającym PIT-36L), czy ryczałtowcom rozliczającym się  z fiskusem za pomocą formularza PIT-28.

Ulga prorodzinna przysługuje w wysokości:

• na pierwsze dziecko –  92,67 zł miesięcznie (rocznie 1.112,04 zł),
• na drugie dziecko –  92,67 zł miesięcznie (rocznie 1.112,04 zł),
• na trzecie dziecko – 166,67 zł miesięcznie (rocznie 2.000,04 zł),
• na czwarte i każde kolejne dziecko – 225 zł miesięcznie (rocznie 2.700 zł).

Z omawianej ulgi wolno skorzystać rodzicom, którzy sprawują władzę rodzicielską, jak również opiekunom  prawnym dziecka (pod warunkiem, że dziecko z nimi zamieszkuje), a także  w odniesieniu do dzieci wychowywanych w rodzinach zastępczych. Odliczenie przysługuje za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską nad dzieckiem (pełnił funkcję opiekuna prawnego itp.). Co istotne, ulga należy się obojgu rodzicom (opiekunom prawnym, rodzicom zastępczym).

Mogą oni uwzględnić kwotę ulgi prorodzinnej w dowolnej proporcji, pamiętając jednak o ustawowych limitach.  Trzeba bowiem podkreślić, że ulga nie tylko jest ograniczona kwotowo w zależności od liczby dzieci, ale w pewnych przypadkach istotna jest  także wysokość osiągniętych przez podatników (rodziców) dochodów.

Dodatkowe ograniczenia funkcjonują jeśli chodzi o wiek dzieci, w odniesieniu do których przysługuje odliczenie. Mianowicie z ulgi mogą skorzystać rodzice, których dzieci:

• są małoletnie,
• otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – bez względu na ich wiek,
• pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, które uczą się lub studiują – tj. uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie.

W praktyce może pojawić się wątpliwość, w jakim zakresie przysługuje ulga np. w zeznaniu  PIT-36 czy  PIT-37 w odniesieniu do dorosłego dziecka, które w trakcie  2024 roku zakończyło naukę w szkole wyższej. W szczególności dotyczy to kwestii, czy należy tutaj uwzględnić koniec uczestniczenia przez nie w zajęciach, w związku z ukończeniem toku studiów, czy późniejszą datę (np. obrony przez dziecko pracy magisterskiej).  Omawiana ulga nie należy się bowiem bezwzględnie za cały rok podatkowy, lecz jedynie  za okres, w którym były spełnione ustawowe warunki, od których zależy jej stosowanie (w tym co do nauki  dziecka).

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy sięgnąć do ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. W świetle art. 76 ust. 7 tego aktu prawnego, datą ukończenia studiów jest data złożenia egzaminu dyplomowego, a w przypadku studiów na kierunkach lekarskim, lekarsko-dentystycznym i weterynarii - data złożenia ostatniego wymaganego programem studiów egzaminu. Zatem zasadnicze znaczenie na tutaj data formalnego zakończenia nauki.

Status materialny rodziców, a także wiek dziecka i odbywanie przez nie  nauki,  to nie jedyne kryteria, od których ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania z ulgi. Prawa do jej uwzględnienia może pozbawić również osiągnięcie w 2024 rok przez dziecko określonych dochodów (przychodów), powyżej ustalonego  przez ustawodawcę limitu.

Mianowicie odliczenie jest możliwe – przy spełnieniu pozostałych warunków – jeśli suma jego dochodów (z wyjątkiem renty rodzinnej) opodatkowanych  na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy o PIT (tj. według skali podatkowej lub dochodów z niektórych kapitałów pieniężnych)  i przychodów z ulgi dla młodych oraz z ulgi na powrót – nie przekracza dwunastokrotności kwoty renty socjalnej, określonej w ustawie  z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego). W 2024 roku kwota ta wynosiła 21.371,52 zł.

Ulga prorodzinna na pełnoletnie dziecko 2024 przysługuje rodzicom, których dzieci kontynuują naukę do ukończenia 25. roku życia i nie osiągają wysokich dochodów. Odliczenie w PIT możliwe jest tylko za okres faktycznej nauki.