Czy od świadczeń związanych z Bezpiecznym Kredytem 2% trzeba zapłacić PIT

Tak zwany „Bezpieczny Kredyt 2%” jest nowym rządowym elementem wsparcia dla młodych osób, który ma im pomóc w zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych. Podstawę prawną dla tego programu stanowi ustawa z 26 maja 2023 r. o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, która weszła w życie z początkiem lipca br. Jego adresatami są osoby, które planują kupno lub budowę swojego pierwszego mieszkania lub domu jednorodzinnego. Przy czym ustawodawca przewidział w tym zakresie ograniczenia wiekowe. Mianowicie ze wsparcia mogą skorzystać wyłącznie osoby do 45. roku życia. W przypadku zaś, gdy kredyt udzielany będzie małżonkom lub rodzicom co najmniej jednego wspólnego dziecka, warunek wieku spełnić będzie musiało przynajmniej jedno z nich.

Dodatkowym warunkiem otrzymania wsparcia jest to, aby osoba, która się o nie ubiega, nie posiadała prawa własności do  lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Nie może jej także przysługiwać spółdzielcze prawo dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Powinna ona mieć także zdolność kredytową do kwoty kredytu, który chce uzyskać. Udzielaniem kredytów, o których mowa, będą się zajmować banki, które przystąpiły do programu „Pierwsze mieszkanie” i podpisały stosowną umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK). Kredyt będzie mógł zostać udzielony do wysokości 500.000 zł. Jednak w przypadku gospodarstw domowych prowadzonych wspólnie przez małżonków lub gdy w skład tego gospodarstwa wchodzi co najmniej jedno dziecko – dopuszczalny limit takiego kredytu jest wyższy i wynosi 600.000 zł. Jego zaletą jest niższe oprocentowanie w porównaniu z kredytami hipotecznymi udzielanymi na warunkach rynkowych.

Na tle przewidzianych w tym zakresie rozwiązań prawnych mogą pojawić się wątpliwości, czy i jakie skutki podatkowe będą się wiązać z uzyskaniem takiego kredytu przez jego beneficjenta. Należy zatem wyjaśnić, że otrzymanie określonych kwot pieniężnych z banku na podstawie zawartej z tą instytucją umowy kredytowej oraz ich zwrot (spłata kredytu), na gruncie przepisów o PIT są dla kredytobiorcy na ogół  neutralne podatkowo. Wiąże się to  faktem, że co do zasady kredyt ma charakter zwrotny. Nie stanowi więc definitywnego przysporzenia majątkowego po stronie osoby, której został udzielony.

Sytuację komplikuje jednak otrzymanie dopłat od państwa do rat kredytu 2%, o których była mowa wcześniej. W świetle  wspomnianych przepisów, takie świadczenie u osoby, która je otrzymała, należy traktować jako tzw. przychody z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Jak bowiem wynika z pierwszej ze wskazanych regulacji, za przychody, o których mowa, uważa się „dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia”. Nie oznacza to jednak, że beneficjent bezpiecznego kredytu 2%,  który otrzyma od państwa taką dopłatę – będzie musiał od tego świadczenia zapłacić PIT. 

Wspomniana na wstępie ustawa o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, oprócz uregulowania zasad udzielania wsparcia, o którym mowa, wprowadziła również zmiany w przepisach podatkowych. Na jej podstawie do ustawy o PIT z dniem 1 lipca 2023 r. został wprowadzony nowy przepis w postaci art. 21 ust. 1 pkt 156a. Przepis ten zwalnia od wspomnianego podatku „dopłaty do rat bezpiecznego kredytu 2%, o których mowa w art. 9b ustawy z 1 października 2021 r. o rodzinnym kredycie mieszkaniowym i bezpiecznym kredycie 2%”.

W tym miejscu należy podkreślić, że wskazany  na wstępie  rządowy program  wsparcia dla młodych w zakresie zaspokajania ich potrzeb mieszkaniowych (tj. Pierwsze Mieszkanie) składa się z dwóch podstawowych filarów. Oprócz pierwszego z nich, w postaci wspomnianego „Bezpiecznego kredytu 2%”, ustawodawca przewidział również drugi – jakim jest tzw. „Konto Mieszkaniowe”. W ramach tego rozwiązania można będzie odkładać na specjalnym koncie pieniądze na własne cele mieszkaniowe. Z posiadaniem konta mieszkaniowego będzie się wiązać zobowiązanie do systematycznego oszczędzania przez okres od 3 do 10 lat. Przy czym wysokość minimalnej wpłaty miesięcznej określono na 500 zł, zaś maksymalnie może ona wynosić 2.000 zł. Osobom regularnie oszczędzającym (minimum 11 wpłat rocznie) państwo udzieli premii mieszkaniowej, czyli dopłaci do odkładanej kwoty.

Również to świadczenie będzie wolne od PIT, na podstawie nowego art. 21 ust. 1 pkt 158 przywołanej ustawy podatkowej. Analogicznie jak przepis, o którym była mowa wcześniej, także to zwolnienie funkcjonuje od 1 lipca br. Podobnie nie trzeba będzie płacić 19% podatku (tzw. „podatku Belki”) od odsetek od zgromadzonych na koncie mieszkaniowym oszczędności  (art. 21 ust. 1 pkt 159 ustawy o PIT).