Sprawdź, co oznaczają dla Ciebie zmiany w zakresie wydawania interpretacji podatkowych

Jakub Rychlik

Autor: Jakub Rychlik

Dodano: 20 kwietnia 2018
ręce w powitaniu, uścisku

Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, który przewiduje istotne zmiany w zakresie wydawania interpretacji indywidualnych. Zobacz, co się zmieni.

Istotą proponowanych zmian jest zapobieganie nadużyciom prawa podatkowego, jakiego mogą dopuścić się podatnicy przeprowadzający optymalizacje podatkowe z wykorzystaniem interpretacji podatkowych.

Interpretacje indywidualne spełniają bowiem funkcję ochronną, co przejawia się brakiem obowiązku zapłaty odsetek od zaległości podatkowych oraz wykluczeniem wszczęcia postępowania karnego skarbowego w sytuacji, gdy podatnik zastosuje się do poglądu wyrażonego przez organ podatkowy w interpretacji. Możliwa jest również sytuacja, w której podatnik nie będzie musiał zapłacić podatku, jeśli interpretacja indywidualna zostanie doręczona podatnikowi przed zdarzeniem, którego ona dotyczy.

Wnioski grupowe dla podmiotów powiązanych

W celu wyeliminowania nadużywania prawa podatkowego resort finansów proponuje wprowadzenie wymogu składania tzw. wniosków grupowych. Podmiotami zobowiązanymi do ich składania mają być podmioty powiązane, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe dotyczy transakcji lub innych czynności realizowanych między nimi. Przymus złożenia wspólnego wniosku nie będzie istniał, jeśli warunki transakcji z podmiotami powiązanymi nie będą odbiegały od warunków z podmiotami powiązanymi.

Na przykład, jeśli dana spółka udziela pożyczki podmiotom powiązanym na zbliżonych warunkach, co podmiotom, którą z nią nie są powiązane, to będzie mogła wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji samodzielnie.

W projekcie trudno jest znaleźć przepis, który stanowiłby wyłączenie mocy ochronnej interpretacji indywidualnej w sytuacji, gdy została ona wydana na skutek złożenia wniosku indywidualnego, a nie grupowego.

W projekcie nie przewidziano również sankcji w związku ze złożeniem wniosku indywidualnego zamiast grupowego. W sytuacji, gdy dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej będzie zdania, że zamiast wniosku indywidualnego powinien zostać złożony wniosek grupowy, to powinien postanowieniem odmówić wszczęcia postępowania w sprawia wydania indywidualnej interpretacji podatkowej (art. 14h w zw. z art. 165a § 1 Ordynacji podatkowej). Może być tak w sytuacji, gdy organ podatkowy dojdzie do wniosku, że warunki transakcji z podmiotami powiązanymi odbiegają od warunków transakcji z podmiotami niepowiązanymi.

Elementy wniosku grupowego

W odróżnieniu od wniosków indywidualnych, we wnioskach grupowych - oprócz wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - należy wskazać również uzyskane i oczekiwane przez podmioty powiązane główne korzyści, w tym korzyści podatkowe, wynikające, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, z dokonania transakcji lub innych czynności.

Projektodawca nie definiuje jednak pojęcia „głównych korzyści”, co w praktyce z pewnością będzie przedmiotem kontrowersji i sporów podatników z organami podatkowymi. Skoro pojęcie korzyści nie jest zawężone jedynie do korzyści o charakterze czysto finansowym wyrażających się w konkretnych kwotach, to należy również rozumieć przez nie również korzyści, które mają charakter niewymierny.

Do takich korzyści można zaliczyć chociażby zwiększenie renomy firmy, zdobywanie przewagi na rynku i inne. Wnioskodawca będzie musiał wskazać oczekiwane korzyści. Należy to rozumieć nie jako korzyści, które w jego subiektywnym odczuciu może odnieść, ale raczej korzyści, których (mając na uwadze specyfikę danej transakcji i otoczenie rynkowe)  należałoby spodziewać się uzyskać.

Projektodawca wymaga, aby wnioskodawca wskazywał główne korzyści, jakie uzyskał bądź oczekuje, że uzyska. Skoro ma obowiązek poinformowania o głównych korzyściach, to nie będzie musiał już informować o pobocznych korzyściach. Oczywiście w praktyce będzie niejednokrotnie powstawał problem odróżnienia głównych korzyści od pobocznych.

Wydaje się, że wnioskodawca nie będzie ograniczony jedynie do wskazania do jednej głównej korzyści, ale będzie musiał wskazać tyle ile ich faktycznie wystąpi. Problem w tym, czy w konkretnym przypadku dwie korzyści mogą być wobec się dwiema głównymi korzyściami. Jeśli ich znaczenia dla transakcji jest równorzędne, to będą one głównymi korzyściami tylko i wyłącznie wtedy, gdy wystąpią jeszcze inne korzyści, które będzie można zaliczyć do pobocznych.

Kolejnym dodatkowym elementem, który będzie musiał zawierać wniosek jest wskazanie transakcji i innych czynności dokonanych, będących w trakcie lub planowanych, od których uzależnione jest, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, osiągnięcie głównych korzyści. Wprowadzenie tego wymogu oznacza, że podmioty powiązane planujące dokonać kilku kolejnych po sobie następujących transakcji optymalizacyjnych, będą musiały je przedstawić we wniosku o wydaniu interpretacji.

Dzięki temu wymogowi organ podatkowy będzie mógł wyrobić sobie pogląd, czy wnioskodawca zamierza dokonać nadużycia podatkowego.

Ponadto wniosek grupowy o wydanie interpretacji indywidualnej obejmie:

  • wskazanie wartości przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub prawa majątkowego objętych stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym – w przypadku gdy ich wartość rynkowa lub nominalna na dzień złożenia wniosku grupowego wynosi łącznie co najmniej 10 000 000 zł;
  • opis występujących lub mających powstać pomiędzy podmiotami powiązanymi objętymi wnioskiem grupowym powiązań;
  • wskazanie, czy transakcje lub inne czynności objęte stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym odpowiednio były, są lub będą dokonywane wyłącznie z podmiotem powiązanym, czy również z innymi podmiotami;
  • wskazanie numeru i daty wydania interpretacji indywidualnej oraz organu, który ją wydał – w przypadku gdy transakcje lub inne czynności objęte stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym wniosku grupowego były uprzednio przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Wspólny wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej przez podmioty powiązane

Kolejną istotną zmianą, jaka została przewidziana w projekcie jest wymóg składania wspólnego wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej przez podmioty powiązane.

Patrząc na zapisy projektu należy dojść do wniosku, że resort finansów postanowił wprowadzić do Ordynacji podatkowej takie zapisy, aby jednocześnie uniemożliwić wykorzystywania interpretacji indywidualnych w celach optymalizacyjnych, które niejednokrotnie mogą  być oceniane jako nadużycie prawa podatkowego. Wprowadzenie tych zmian spowoduje ponadto, że działania optymalizacyjne prowadzone przez podatników po wejściu zmian w życie będą obarczone większym ryzykiem uznania ich za nadużycie. W konsekwencji może to doprowadzić do zmniejszenia się popularności działań optymalizacyjnych.

Etap legislacyjny: projekt z 10 kwietnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa – przekazany do konsultacji publicznych.

Jakub Rychlik

Autor: Jakub Rychlik

Doradca podatkowy (nr wpisu 11549), prawnik (absolwent Wydziału Prawa i Administracji UW).
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz