Pytanie: Jak powinno wyglądać prawidłowe ujęcie w księgach handlowych, a następnie w rozliczeniu rocznym PIT (osoba fizyczna, sp. z o.o.) przekazanych darowizn np. na dzień dziecka, czy festyn rodzinny, fajerwerki na jubileusz miasta, czy też dla klubu sportowego itd.

Przypominam zatem, że co do zasady zarówno w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, jak i podatku dochodowego od osób fizycznych dokonane darowizny nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Odpowiedź:

Jak rozumiem w pytaniu chodzi o skutki podatkowe dokonania darowizny jakie czynność ta wywoła w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych dla darczyńcy - osoby fizycznej oraz w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych dla darczyńcy - osoby prawnej. Poniżej komentarz.

Przypominam zatem, że co do zasady zarówno w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, jak i podatku dochodowego od osób fizycznych dokonane darowizny nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r., nr 74, poz. 397), dalej: updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 96, poz. 873, z późn. zm.), z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje (podobnie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych por. art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm., dalej: updof).

Dokonane przez podatników darowizny podlegają natomiast, co do zasady odliczeniu od dochodu, chyba, że podatnik zaliczył je do koszów uzyskania przychodów na podstawie ww. przepisów.

W podatku dochodowym od osób prawnych powyższe odliczenie umożliwia art. 18 ust. 1 pkt 1 updop zgodnie, z którym podstawę opodatkowania stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1 updof, po odliczeniu darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacjom, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele - łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1 (podobnie por. art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a updof - tutaj limit wynosi 6% dochodu).

Jakie darowizny nie podlegają odliczeniu od dochodu?

Odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:

osób fizycznych,
osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny. Przy określaniu wartości tych darowizn stosuje się odpowiednio art. 14 updop (art. 18 ust. 1a i 1b updop).

Kiedy można skorzystać z odliczenia darowizny?

Odliczenie darowizny stosuje się, jeżeli wysokość darowizny jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu (por. art. 18 ust. 1c updop i art. 26 ust. 7 updof).

Jeśli darowizny, o których mowa w pytaniu spełniają powyższe warunki podatnicy - darczyńcy mogą odliczyć je od dochodu i jednocześnie są obowiązani wykazać kwotę przekazanych darowizn w zeznaniu rocznym, z tym że w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczy to tylko podatników rozliczających się na zasadach ogólnych, ponieważ podatnicy, którzy wybrali podatek liniowy i składają PIT-36L nie mogą odliczać darowizn od dochodu (por. art. 30c updof).

W przypadku osób prawnych darowizny odliczane od dochodu należy wykazać w zeznaniu rocznym CIT-8 w poz. 41, w którą należy wpisać kwotę z pozycji załącznika CIT-8/O, a z kolei w załączniku tym kwoty darowizn odliczanych na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 wykazuje się w poz. 42 załącznika.