Pytanie: Wykonujemy usługi budowlane (umowy krótkoterminowe do 6 miesięcy), ewidencję księgową prowadzimy na kontach zespołu 4 i 5. W momencie ewidencji na kontach zespołu 4 koszty są przenoszone na konta zespołu 5 lub jeśli dotyczą innego okresu na konta zespołu 6. 501 koszty działalności usługowej z analityką na każdą umowę 550 Koszty zarządu z analityką na koszty ogólno-administracyjne i koszty ogólnogospodarcze. Spółka nie tworzy konta koszty wydziałowe (koszty ogólne budowy). Spółka nie podlega badaniu bilansu. Rachunek Zysku i strat w układzie porównawczym. W momencie, gdy jest faktura przychodowa do danej umowy, koszty zawieszone na koncie 501 koszty działalności usługowe (analityka wg umów) przeksięgowywane są na konto 721 koszt własny sprzedanych usług. Pytanie: jak prawidłowo przeksięgować koszty z konta 501 koszty działalności usługowe (analityka wg umów) na konto 721 koszt własny sprzedanych usług, jeśli faktura sprzedaży jest wystawiona częściowo? Ja rozliczam koszty danej umowy zgodnie z protokołem odbioru, czyli jeśli w protokole jest określone, że wykonano 80% całości zadania to ja przenoszę z konta 501 -80% kosztów na konto 721. Na przykład 501- w analityce umowa 142/2013 koszty zarachowane 80.000,00 Przeksięgowanie na konto 721 a w analityce umowa 142/2013 -64.000,00.

Odpowiedź:

Zgodnie z prawem bilansowym w księgach rachunkowych należy ująć wszelkie przychody i odpowiadające im koszty. A jak będzie w tym przypadku?

Operacyjne mimo, że usługi nie przekraczają 6 m-cy proponuje je jednak rozliczać na bazie umów długoterminowych.

Mimo że ustawa o rachunkowości za kontrakty długoterminowe uznaje kontrakty o okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy, nie oznacza to wcale, że kontraktu trwającego kilka miesięcy, lecz krócej niż 6 miesięcy, nie można rozliczać jako kontraktu długoterminowego w rozumieniu przepisów ustawy. Wg. autora taka metoda rozliczenia kontraktu przyczyni się do tego, że obraz stanu gospodarki prezentowany w sprawozdaniu finansowym będzie bardziej rzetelny i jasny, oraz zgodny z zasadą wyższości treści ekonomicznej nad literalną interpretacją przepisów prawnych.

Zgodnie z art. 34a ust. l uor przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, które osiągane są na podstawie zawartej umowy w okresie realizacji przekraczającym 6 miesięcy, wykonanej na dzień bilansowy w istotnym stopniu ustala się na dzień bilansowy proporcjonalnie do stopnia zaawansowania usługi - o ile można wiarygodnie ustalić stopień zaawansowania, a także przewidywane całkowite koszty wykonania usługi za cały czas jej realizacji.

Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia bilansowego - po odliczeniu przychodów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych - ustala się proporcjonalnie do stopnia jej zaawansowania. Stopień zaawansowania usługi mierzy się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody:

1) udziałem kosztów poniesionych od dnia zawarcia umowy do dnia ustalenia przychodu w całkowitych kosztach wykonania usługi,

2) liczbą przepracowanych godzin bezpośrednich wykonania usługi,

3) na podstawie obmiaru wykonanych prac,

4) inną metodą

- jeżeli wyrażają w sposób wiarygodny stopień zaawansowania usługi – art. 34a ust. 2 uor.

Bez względu na zastosowany sposób ustalania przychodów na wynik finansowy jednostki wpływają przewidywane straty związane z wykonaniem usługi objętej umową. Przewidywaną na kontrakcie stratę należy bezzwłocznie ująć jako koszt – art. 34a ust. 5.

Poniżej schematy księgowań:

Rozliczanie kosztów

1) Ujęcie w ewidencji księgowej kosztów według ich rodzajów na podstawie dowodów Wn źródłowych

Wn Konta zespołu 4 (koszty rodzajowe)

Ma różne konta zespołu 1 lub 2.

2) Przeniesienie kosztów rodzajowych na odpowiednie konta zespołu 5 lub 6 według miejsc ich powstawania i okresów sprawozdawczych

Wn Konta zespołu 5 lub 6

Ma rozliczenie kosztów „490”

3) Przeniesienie bieżących rzeczywistych kosztów realizacji umowy ujmowanych na podstawie dokumentacji źródłowej do rozliczenia

Wn Rozliczenie kosztów „580”

Ma różne konta zespołu 5 lub 6

4) Przeniesienie kosztów realizacji kontraktu w bieżącym okresie, np. proporcjonalnie do stopnia zaawansowania wykonania usługi długotrwałej

Wn Koszt sprzedanych usług 721

Ma Rozliczenie kosztów „580”

5) Przeniesienie salda konta 580 - "Rozliczenie kosztów" na konto 642 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne"

Wn Rozliczenie kosztów „580”

Ma Rozliczenia międzyokresowe bierne

6) Przeniesienie salda konta 580 - "Rozliczenie kosztów" na konto 641 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne"

Wn Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów

Ma Rozliczenie kosztów „580”

Ujęcie przychodów:

1) Ujęcie przychodów z wykonania usługi długotrwałej na podstawie dokumentów źródłowych

Wn Rozrachunki z odbiorcami

Ma Przychody ze sprzedaży usług

2) Ujęcie w ewidencji księgowej dodatniej różnicy pomiędzy sumą przychodów zafakturowanych a sumą obliczoną według ustawy o rachunkowości, np. proporcjonalnie do stopnia zaawansowania usługi (zafakturowano więcej niż wynika z zaawansowania projektu)

Wn Przychody ze sprzedaży usług

Ma Rozliczenia międzyokresowe przychodów

3) Ujęcie ujemnej różnicy pomiędzy sumą przychodów z wykonania usługi długotrwałej zafakturowanych a sumą obliczoną według ustawy o rachunkowości, np. proporcjonalnie do stopnia zaawansowania usługi (zafakturowano mniej niż wynika z zaawansowania projektu)

Wn Rozliczenia międzyokresowe usług czynne / półprodukty w toku

Ma Przychody ze sprzedaży usług

Przychody z wykonania niezakończonej usługi długotrwałej, w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia bilansowego, ustala się po odliczeniu przychodów, które wpłynęły na wynik finansowy w poprzednich okresach sprawozdawczych – art. 34c ust. 1 uor.

- art. 34a-c ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) – uor.