Przekształcenie umowy o dzieło w umowę zlecenie - księgowanie składek ZUS, zdrowotnych oraz podatku dochodowego i korekta zeznania podatkowego

Katarzyna Trzpioła

Autor: Katarzyna Trzpioła

Dodano: 6 sierpnia 2012
Pytanie: W wyniku kontroli ZUS przeprowadzonej w naszej firmie umowa o dzieło została przekształcona w umowę zlecenie  i naliczono składki, które należy odprowadzić do ZUS. Kontrola dotyczyła roku 2010, a składki pracownika pokryje spółka. Na jakich kontach należy zaksięgować składki ZUS, zdrowotne i podatek dochodowy? W jakim sposób dokonać korekty PIT-11 oraz PIT-4R?
Umowa o dzieło  była wystawiona w 2010 r. na kwotę brutto 1.168 zł, koszty uzyskania wyniosły 233,60 zł a podatek dochodowy - 168 zł. Proszę na tym przykładzie przekształcić umowę o dzieło w umowę zlecenie z wszystkimi składkami, a także podać rozliczenie i zaksięgowanie na kontach składek ZUS (społeczne i zdrowotne) oraz podatku dochodowego na przykładzie liczbowym.
Odpowiedź:

W omawianym przypadku nie wystąpi obowiązek skorygowania PIT-11 oraz PIT-4a za rok 2010. Szczegóły oraz przykłady księgowania poniżej.

Księgowanie

Zakładam, że w związku z ta umowa należy opłacić wszystkie tzw. składki ZUS, oraz zleceniobiorca nie wniósł o ubezpieczenie chorobowe. Wyliczenia będą dokonane przy założeniu, że składka wypadkowa opłacana przez zleceniodawcę wynosiła 1,67%.

Wyliczenie obciążenia zleceniobiorcy:

Wynagrodzenie brutto

1.168,00

Ubezpieczenia:

131,52

- emerytalne

9,76%

114,00

- rentowe

1,50%

17,52

Koszty uzyskania przychodu

20%

207,30

Dochód do opodatkowania

829,00

PDOF zaliczka

18%

149,22

Podstawa PDOF brutto

1.036,48

Ubezpieczenie zdrowotne - pobrane

9,00%

93,28

Ubezpieczenie zdrowotne - do odliczenia, od PDOF

7,75%

80,33

ubezp. zdrow.- sfinansowane przez ubezpieczonego

12,96

PDOF do zapłaty do Urzędu Skarbowego

69,00

potrącenia razem

293,80

do wypłaty (netto)

874,20


Wyliczenie kosztów zleceniodawcy:

wynagrodzenie brutto

1.168,00

ubezpieczenia:

166,56

- emerytalne

9,76%

114,00

- rentowe

4,50%

52,56

ubezpieczenie wypadkowe

1,67%

19,51

FP

2,45%

28,62

FGŚP

0,10%

1,17

Razem

215,85


Błąd najlepiej poprawić dokonując korekty w księgach rachunkowych błędne zaliczonego wynagrodzenia a następnie ująć poprawnie z uwzględnieniem faktu, iż zleceniodawca pokrywa koszty składek. Korekta dotyczy 2010 roku, ale nie są to duże kwoty, w związku z tym proponuję ująć rozliczenie poprzez Pozostałe przychody/ koszty operacyjne a nie przez Zysk/stratę z lat ubiegłych.

  1. Korekta umowy o dzieło:

    a) Kwota netto:
    • Wn Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami) 1.000,
    • Ma Pozostałe przychody operacyjne 1.000;
    b) Zaliczka na podatek:
    • Wn Rozrachunki z US 168,
    • Ma Pozostałe przychody operacyjne 168.
  2. Ujęcie umowy zlecenia:

    a) Kwota brutto:
    • Wn Pozostałe koszty operacyjne - 1.168,
    • Ma Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami) 1.168;
    b) Potracenie składek ZUS z części finansowanej przez zleceniobiorcę 131,52:
    • Wn Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami),
    • Ma Rozrachunki z ZUS;
    c) Przeksięgowanie w Pozostałe koszty operacyjne na podstawie decyzji kierownika jednostki o pokryciu tych składek przez zakład pracy:
    • Wn Pozostałe koszty operacyjne NKUP 131,52,
    • Ma Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami);
    d) Zarachowanie składek na ubezpieczenie zdrowotne 93,28:
    • Wn Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami),
    • Ma Rozrachunki z ZUS;
    e) Zarachowanie zaliczki PIT 69,00:
    • Wn Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami),
    • Ma Rozrachunki z urzędem skarbowym;
    f) Zarachowanie składek obciążających pracodawcę - tu założono, iż FP i FGŚP występuje (jeśli nie to pominąć) 215,85:
    • Wn Pozostałe koszty operacyjne,
    • Ma Rozrachunki z tytułu umów cywilnoprawnych (Inne rozrachunki z pracownikami).

Ponadto w związku z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz fundusze konieczne będzie uiszczenie odsetek, które należy zarachować następująco:

  • Wn Koszty finansowe,
  • Ma Rozrachunki z ZUS inne.
Zapamiętaj! W przypadku, gdy zleceniodawca pokrywa składki za zleceniobiorcę to w 2012 roku jest to nieodpłatne świadczenie dla zleceniobiorcy, które zleceniodawca powinien ujawnić w sporządzonym PIT 8c dla tego zleceniodawcy.

Korekta PIT-11 i PIT-4a

Odpowiednie przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nałożyły na zleceniodawców obowiązki płatnika w zakresie obliczenia, pobrania odpowiedniej kwoty  z wynagrodzenia wypłacanego zleceniobiorcy, która należało wpłacić do ZUS. Ponadto z przepisów tych oraz odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej wynika, że płatnik odpowiada swoim majątkiem za niepobranie od zleceniobiorcy kwoty składek.

Skoro spółka uiści z własnych środków kwoty zaległych składek, których nie pobrała od zleceniodawcy we właściwym czasie, tym samym rzeczywiście nie wystąpi tu obowiązek skorygowania PIT-11 oraz PIT-4a za rok 2010, ponieważ zdarzenie zapłaty zaległości będzie miało miejsce w roku 2012. Dla braku obowiązku dokonywania korekty istotne jest również to, że kwota zaległości składkowych w żadnym razie nie obciążała zleceniobiorcy w roku 2010, a także nie będzie go obciążała w momencie ich uregulowania. Nie uważam natomiast, że należy dokonać zmniejszenia podatku w roku 2012, ponieważ zapłata zaległości składkowych jest zdarzeniem podatkowym zupełnie odrębnym od wcześniej wypłaconego wynagrodzenia, chociaż wynika on z błędu spółki popełnionego w roku 2010.

Oprócz zaległych składek konieczna będzie także zapłata odsetek od tych zaległości w wysokości przewidzianej dla zobowiązań podatkowych.

W związku z zapłatą składek przez spółkę warto zauważyć, że odrębnym problemem pozostaje to, jaki skutek podatkowo-prawny wywoła ten fakt w stosunku do zleceniobiorcy. W tym kontekście należy powiedzieć, że interesujące nas składki - co do zasady - należało pobrać od zleceniodawcy, bowiem to jego będą obciążały z tytułu umowy zlecenia i to na jego koncie prowadzonym przez ZUS są one zarachowywane. Kwota zaległości składkowych, którą pokryje spółka z własnych środków w roku 2012, będzie stanowiła w tym roku dla byłego zleceniodawcy przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń uzyskany z innych źródeł. Na tę okoliczność spółka po zakończeniu roku podatkowego powinna sporządzić dla tego zleceniobiorcy PIT-8C i wykazać kwotę przychodu, z którego zleceniobiorca powinien się rozliczyć dla dnia złożenia zeznania podatkowego za rok 2012.

Autor:

dr Katarzyna Trzpioła, Marian Szałucki

Katarzyna Trzpioła

Autor: Katarzyna Trzpioła

Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu, adiunkt na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, praktyk, wieloletni szkoleniowiec i dydaktyk, autorka wielu publikacji z zakresu rachunkowości finansowej podatkowej, MSSF i rachunkowości zarządczej. Współpracuje z następującymi redakcjami: Portal FK, Rachunkowości i Podatki dla praktyków, Nowe Standardy Sprawozdawczości
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz
Poradnia 48h

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.