Czy istnieje obowiązek utworzenia ZFŚS?

1. Obowiązek utworzenia ZFŚS

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

Jedynie podmioty należące do sfery budżetowej, prowadzące działalność w formach organizacyjno-prawnych takich jak jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze, muszą posiadać Fundusz bez względu na liczbę zatrudnianych osób.

Otóż, ustawa wyraźnie wskazuje na 1 stycznia i nie ma od tej reguły żadnych odstępstw, nawet ze względu na święto.

Pozostali pracodawcy, mający 1 stycznia mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą utworzyć ZFŚS do wysokości i na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych lub wypłacać świadczenia urlopowe.

2. Ustalenie liczby zatrudnionych osób

Przystępując do ustalenia liczby zatrudnionych, pracodawca musi policzyć tylko pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy, dalej kp.

W liczbie zatrudnionych uwzględnia się także pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych, bezpłatnych. Pomija się natomiast osoby wykonujące prace na podstawie umów cywilnoprawnych takich jak np. zlecenie, dzieło, ponieważ te osoby nie są pracownikami w rozumieniu kp oraz chałupników i agentów. Do liczby zatrudnionych nie wlicza się również właściciela firmy - osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

3. Rezygnacja z tworzenia ZFŚS

Pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą zrezygnować z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Postanowienie w tej sprawie zawierają w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania, jeśli pracownicy nie są objęci układem zbiorowym pracy.

W tym drugim przypadku, odstąpienie od funduszu należy uzgodnić z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.