Będzie katalog praw i obowiązków dla przedsiębiorców oraz "ulga na start" w opłacaniu składek

Nowe przepisy tworzą korzystne i stabilne warunki do wykonywania działalności gospodarczej oraz wzmacniają gwarancje wolności i praw przedsiębiorców.

Poza tym, jak wynika z uzasadnienia mają zmniejszyć ryzyko biznesowe oraz zwiększają chęć przedsiębiorców do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w tym także chęć do ponoszenia ryzyka technologicznego związanego z realizacją innowacyjnych projektów („Konstytucja Biznesu”).

Przepisy przewidują stworzenie katalogu praw i obowiązków dla przedsiębiorców, a także urzędów stanowiących wytyczne interpretacyjne dla organów stosujących prawo gospodarcze.

Chodzi o podstawowe zasady prawne dotyczące relacji przedsiębiorca – administracja, np. zasada proporcjonalności (urzędnikom wolno podejmować jedynie takie działania, które są konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu) i bezstronności oraz równego traktowania (urzędnicy muszą traktować wszystkie podmioty prawa według jednakowej miary; w życiu gospodarczym nikt nie może być dyskryminowany z jakiejkolwiek przyczyny).

Pomysłodawcom chodzi o wprowadzenie m.in. zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasady rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy oraz przyjaznej interpretacji przepisów (gdy nie da się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego lub sposobu interpretacji przepisu prawnego, urzędnicy powinni rozstrzygać te wątpliwości na korzyść przedsiębiorców), a także zasady współdziałania organów przy prowadzeniu spraw przedsiębiorców.

Projekt przewiduje, że osoba fizyczna prowadząca działalność na mniejszą skalę (tj. osiągająca miesięcznie z tytułu prowadzenia działalności przychody nie przekraczające 50% minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2018 r. będzie to 1.050 zł), nie będzie musiała rejestrować tej działalności ani płacić z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Oczywiście z tego uprawnienia będzie mogła skorzystać osoba, która nie wykonywała w ostatnich 60-ciu miesiącach działalności gospodarczej.

W sytuacjach, gdy przychód z działalności nierejestrowej przekroczyłby w miesiącu określoną wysokość, działalność ta byłaby uznawana za działalność gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie.

Projektodawcy przewidzieli ulgi dla początkujących przedsiębiorców. Nie będą oni mieli obowiązku opłacania za siebie składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwszych 6 miesięcy wykonywania działalności gospodarczej.

Po tym okresie przedsiębiorca będzie mógł dodatkowo skorzystać z istniejącej obecnie ulgi, czyli tzw. „małego ZUS” w okresie następnych 24 miesięcy.

Ustawa przewiduje, że w relacjach z urzędami przedsiębiorca nie miałby obowiązku posługiwania się numerem REGON. Przedsiębiorca w kontaktach z dużą częścią urzędów będzie miał obowiązek posługiwania się wyłącznie numerem NIP i to ten numer będzie służył tym urzędom do jego identyfikacji. Numer REGON dla przedsiębiorców będzie stopniowo wycofywany z obrotu.

Projekt ustawy przewiduje ponadto:

• likwidację zgód i licencji, jako odrębnych form reglamentacji działalności gospodarczej;
• udostępnianie przez Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy listy rodzajów działalności gospodarczej wymagających uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej – dzięki temu przedsiębiorca będzie wiedział, czy działalność, którą planuje podjąć podlega reglamentacji. Punkt będzie też wskazywał odpowiednie akty prawne związane z tymi kwestiami;  
• uregulowanie podstawowych zasad opracowywania projektów aktów normatywnych dotyczących prawa gospodarczego – chodzi m.in. o wzmocnienie nacisku na ograniczanie obciążeń nakładanych na przedsiębiorców (zwłaszcza obowiązków administracyjnych i informacyjnych), ze szczególnym uwzględnieniem mikro-, małych i średnich przedsiębiorców;
• okresowe przeglądy funkcjonowania aktów normatywnych dotyczących prawa gospodarczego pod kątem deregulacji, dokonywane przez ministrów;
• wydawanie przez organy administracji, napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” – będą one w sposób praktyczny wyjaśniały przepisy dotyczące działalności gospodarczej, a przedsiębiorcy stosujący się do nich nie będą mogli z tego powodu ponieść negatywnych konsekwencji;
• uelastycznienie instytucji zawieszenia działalności gospodarczej – chodzi m.in. o możliwość zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej bezterminowo lub też na dowolny okres wskazany przez przedsiębiorcę wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
• ustanowienie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców – będzie to organ interweniujący i stojący na straży przedsiębiorców, posiadający kompetencje np. do występowania do urzędów o wydawanie „objaśnień prawnych”.

Wprowadzenie tych zmian ma poprawić m.in. warunki funkcjonowania przedsiębiorstw oraz zmniejszenie ryzyka pomijania podstawowych zasad prawa gospodarczego przy podejmowaniu przez administrację konkretnych rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach przedsiębiorców. Ponadto nowe przepisy mają przyczynić się także do zmniejszenia szarej strefy oraz zachęcą młodych i przedsiębiorczych Polaków do rozpoczynania własnej działalności gospodarczej.