Pytanie: Czy jednostką powiązaną, zgodnie z uor, dla spółki X:

jest spółka Y, w której wspólnikiem jest udziałowiec posiadający również udziały w spółce będącej udziałowcem spółki X,

jest spółka B, w której w skład zarządu wchodzi osoba fizyczna będąca jednocześnie członkiem zarządu w spółce X,

jest spółka C, w której członkiem zarządu w spółce X jest ta sama osoba fizyczna pełniąca w spółce C funkcję członka Rady Nadzorczej,

jest osoba fizyczna, która na rzecz spółki X pożyczyła pieniądze i z kolei w spółce X udziały ma spółka Y, gdzie dyrektorem zarządzającym jest żona tej osoby, a on sam jest udziałowcem w spółce Y,

osoba fizyczna, która jest udziałowcem poniżej 10% w spółce X i jednocześnie posiada własną firmę, w ramach której dokonuje transakcji ze spółką X. Jeżeli ważny jest % posiadanego udziału, to ile on powinien stanowić, aby uznać taką jednostkę za powiązaną?

Proszę o wskazanie artykułu z uor wraz z podaniem konkretnego przepisu, którego dotyczy dany przypadek. Jeżeli nie spełnia warunku, proszę o wyjaśnienie. Proszę równiez o podanie przy każdym przypadku, gdzie wykazujemy w sprawozdaniu i informacji dodatkowej transakcje z takimi jednostkami.

Definicje jednostek powiązanych wynikających z ustawy o rachunkowości dotyczą wyłącznie spółek. W art. 3 ust. 1 uor zostały określone definicje jednostki powiązanej i jednostki dominującej - poznaj szczegóły.

Odpowiedź:

Odpowiadając w zakresie zadanego pytania, w rozumieniu uor:

spółka Y nie jest spółką powiązaną ze spółką X,
spółka B nie jest powiązana ze spółką X,
spółka C nie jest spółką powiązaną ze spółką X,
spółka X nie jest spółką powiązaną z osobą fizyczną,
w tej sytuacji przedsiębiorca nie jest jednostką powiązaną ze spółka X w rozumieniu uor, warunkiem powiązania jest posiadanie własności przez spółki prawa handlowego, np. spółka X jest udziałowcem spółki Y, z którą dokonuje transakcji.

W art. 3 ust. 1 uor zostały określone definicje jednostki powiązanej i jednostki dominującej:

jednostką powiązaną, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 43 uor, jest jednostka dominująca, znaczący inwestor, jej jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone oraz jednostki znajdujące się wraz z jednostką pod wspólną kontrolą, a także wspólnika jednostki współzależnej,
jednostką dominującą, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 37 uor, jest jednostka będąca spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym, sprawującą kontrolę nad inną jednostką, a w szczególności:
- posiadającą bezpośrednio lub pośrednio przez udziały większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym innej jednostki (zależnej), także na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, wykonującymi swe prawa głosu zgodnie z wolą jednostki dominującej, lub
- uprawnioną do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki (zależnej) w sposób samodzielny lub przez wyznaczone przez siebie osoby lub jednostki na podstawie umowy zawartej z innymi uprawnionymi do głosu, posiadającymi, na podstawie statutu lub umowy spółki, łącznie z jednostką dominującą, większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym, lub
- uprawnioną do powoływania i odwoływania większości członków organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących innej jednostki (zależnej), lub
- będącą udziałowcem jednostki, której członkowie zarządu w poprzednim roku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do czasu sporządzenia sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy, stanowią jednocześnie więcej niż połowę składu zarządu tej jednostki (zależnej) lub osoby, które zostały powołane do pełnienia tych funkcji w rezultacie wykonywania przez jednostkę dominującą prawa głosu w organach tej jednostki (zależnej).

W zasadzie definicje powiązanych jednostek wynikających z uor dotyczą wyłącznie spółek. I tak, z powyższych definicji wynika, że podmiotem powiązanym może być: jednostka sprawująca kontrolę nad inną jednostką, inwestor, jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone, a także jednostki znajdujące się pod wspólną kontrolą. Przez jednostkę powiązaną należy również rozumieć wspólnika jednostki współzależnej.

W sprawozdaniu finansowym transakcje wymienione w punktach od 1 do 5 (w odpowiedzi) należy wykazać w pozycjach dotyczących transakcji z jednostkami pozostałymi, w zależności od charakteru dokonanej transakcji, i tak:

należności krótkoterminowe - po stronie aktywów w poz. B. II. 2
należności długoterminowe - po stronie aktywów w poz. A. III. 2
inwestycje krótkoterminowe - po stronie aktywów B. III. 1.b
inwestycje długoterminowe - po stronie aktywów A. IV.3.b
zobowiązania krótkoterminowe - po stronie pasywów w poz. B. III. 2.

Podstawa prawna:

- art. 3 ust. 1 pkt 35-44 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.) - uor.