Pytanie: Jak przejść z KPiR na księgi rachunkowe? Jak zaksięgować bilans otwarcia? Na jakim koncie uwzględnić remanent (spis z natury) za 2011 r. w bilansie otwarcia na 2012?

W celu przejścia na pełne księgi rachunkowe jednostka powinna sporządzić bilans otwarcia na podstawie wykazu składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzonego ich inwentaryzacją. Składniki aktywów i pasywów należy wycenić według zasad określonych w rozdziale 4 uor - sprawdź, jak dokonać tego na przykładzie!

Odpowiedź:

W celu przejścia na pełne księgi rachunkowe jednostka powinna sporządzić bilans otwarcia na podstawie wykazu składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzonego ich inwentaryzacją. Remanent podlega wykazaniu na koncie „Towary” lub „Materiały” w zależności od charakteru zinwentaryzowanego składnika.

Jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, zobowiązane są do sporządzenia wykazu składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzony ich inwentaryzacją (art. 19 ust. 1 i 2 uor).

Pozycje inwentarza powinny stanowić odpowiedniki lub rozwinięcia poszczególnych pozycji bilansu otwarcia. Składniki aktywów i pasywów należy wycenić według zasad określonych w rozdziale 4 uor „Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego”. Różnica między sumą aktywów i sumą zobowiązań stanowi kapitał właściciela, który podlega wykazaniu na koncie 800 „Kapitał podstawowy (właściciela)”. Sporządzony przez jednostkę inwentarz należy wprowadzić do ksiąg na podstawie dokumentu PK „Polecenie księgowania”.

W świetle art. 12 ust. 1 uor otwarcie ksiąg powinno nastąpić na początku roku obrotowego, z tym że najpóźniej w ciągu 15 dni od pierwszego dnia roku obrotowego.

PRZYKŁAD

Jednostka w związku z przejściem na księgi rachunkowe sporządziła inwentarz, wyceniając poszczególne składniki zgodnie z rozdziałem 4 uor. Łączna wartość aktywów wyniosła 767.500 zł, natomiast łączna wartość pasywów - 93.000 zł. Różnica miedzy wartością aktywów a wartością pasywów, w kwocie 674.500 zł, została odniesiona na kapitał podstawowy.

Księgowania mogą przebiegać następująco:

Wprowadzenie bilansu otwarcia na podstawie inwentarza sporządzonego przez jednostkę

Wn konto 020 „Wartości niematerialne i prawne” 5000 zł
Ma konto 075 „Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych” 500 zł
Wn konto 010 „Środki trwałe” 359.000 zł
Ma konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 20.000 zł
Wn konto 330 „Towary handlowe” 8.000 zł
Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami” 6.000 zł
Wn konto 240 „Inne rozrachunki” 10.000 zł
Wn konto 130 „Rachunek bankowy” 400.000 zł
Ma konto 140 „Kredyty bankowe” 72.000 zł (54.000 zł + 18.000 zł)
Ma konto 202 „Rozrachunki z dostawcami” 21.000 zł
Ma konto 800 „Kapitał podstawowy (właściciela)” 674.500 zł

Podstawa prawna:

- art. 19 ust. 1, ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223).

Autor: Paweł Sałdyka

Praktyk, wspólnik i założyciel Biura Rachunkowego Avimar Audyt Sp. z o.o., autor i konsultant publikacji poświęconych tematyce prawa bilansowego i podatkowego, specjalista w dziedzinie przepływów pieniężnych i leasingu. Jako wykładowca dotychczas prowadził szkolenia w ramach współpracy z Polską Akademią Rachunkowości SA, ROKK przy Izbie Skarbowej w Krakowie, Dolnośląskim Oddziałem Krajowej Izby doradców Podatkowych, SEKA SA, Lukas Bankiem SA i Europejskim Funduszem Leasingowym SA. Doświadczenie zdobył m.in. jako księgowy w międzynarodowym koncernie, działającym na rynku elektroniki użytkowej, jako główny księgowy w spółce zajmującej się produkcją ekskluzywnej odzieży damskiej, oraz w trakcie rewizji sprawozdań finansowych i bieżących konsultacji w zakresie prawa bilansowego i podatkowego.