Umorzenie wierzytelności. Sprawdź, czy trzeba sporządzać dokumentację cen transferowych

Chodziło o spółkę akcyjną, polskiego rezydenta podatkowego, który podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W ramach swojej działalności gospodarczej spółka dokonuje transakcji m.in. z podmiotem powiązanym. Spółka nie uregulowała wszystkich zobowiązań.  Zważywszy na trudną sytuację finansową spółki, podmiot powiązany planuje umorzyć wierzytelności względem spółki na podstawie zawartego porozumienia.

Wątpliwości dotyczyły tego, czy do umorzenia wierzytelności zastosowanie będą miały przepisy dotyczycące obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Spółka uważała, że nie będzie musiała sporządzać dokumentacji dotyczącej cen transferowych.

Organ podatkowy przyznał spółce rację i odstąpił od pisemnego uzasadnienia.

Dla Portalu FK komentuje:

Barbara Popowska
ekspert w zespole ds. cen transferowych w KPMG w Polsce

W komentowanej interpretacji indywidulanej dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że umorzenie wierzytelności nie stanowi transakcji, w której ustalono i zapłacono jakąkolwiek cenę. Tym samym, umowa zwolnienia z długu nie wiąże się z koniecznością sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Przypomnijmy, że na podstawie art. 9a ust. 1 ustawy o CIT do sporządzenia dokumentacji podatkowej są zobowiązani podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT. A contrario, do sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie są zobowiązane podmioty, które nie dokonują „transakcji” w rozumieniu powyższych przepisów.

Polecamy materiały video:

• Rewolucyjne zmiany w cenach transferowych od 1 stycznia 2017 r.

Szkolenie poprowadzi Jacek Bajger
doradca podatkowy, partner i szef zespołu ds. cen transferowych w KPMG w Polsce

Pojęcie „transakcji” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa. Zgodnie jednak z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (wyd. PWN) transakcja to „operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług, umowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy”. Kluczowe znaczenie dla oceny, czy umorzenie wierzytelności pomiędzy podmiotami powiązanymi skutkuje powstaniem obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych, ma więc możliwość zakwalifikowania powyższego zdarzenia jako „transakcji”.

Instytucja umorzenia wierzytelności została uregulowana w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zgodnie ze wskazanym  przepisem, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. W konsekwencji, zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną stanowiącą formę uregulowania zobowiązań pomiędzy stronami, prowadzącą do ich wygaśnięcia, nie kreuje jednak po żadnej ze stron obowiązku spełnienia jakiegokolwiek świadczenia. W szczególności, umorzenie wierzytelności nie jest umową, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż towarów lub usług i tym samym nie spełnia przedstawionej powyżej definicji „transakcji”.

W wyroku z 5 lutego 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1728/07), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że „(…) dokumentacja podatkowa w rozumieniu art. 9a updop ma wykazać przede wszystkim, że wynagrodzenie w transakcji zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi zostało ustalone na poziomie rynkowym, czyli nieróżniącym się od warunków, które ustaliły między sobą niezależne podmioty.” Cechą charakterystyczną „transakcji” w rozumieniu art. 9a i 11 ustawy  CIT jest więc występowanie takich elementów jak cena (wynagrodzenie), marża oraz zysk.

Tymczasem, umorzenie wierzytelności, będąc jedynie jedną z form wygaśnięcia zobowiązania, nie powoduje powstania jakiegokolwiek zysku stanowiącego efekt zapłaty ceny za otrzymane świadczenie.

Tym samym, należy zgodzić się ze stanowiskiem dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, że umorzenie wierzytelności samo w sobie nie może zostać uznane za świadczenie, za które może zostać ustalona cena, bądź przypisany zysk. W konsekwencji, nie istnieje wynagrodzenie, co do którego istniałaby możliwość jego ustalenia na poziomie rynkowym lub odbiegającym od warunków rynkowych.

Sprawdź też:

• Nowa dokumentacja cen transferowych od 1 stycznia 2017 r. Przygotuj się na dodatkowe obowiązki

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 lipca 2016 r., nr IBPB-1-1/4510-167/16/BK