Dnia 5 października 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) wydał wyrok w sprawie C‑146/22. Wyrok dotyczy opodatkowania VAT VAT sprzedaży gorącej czekolady oferowanej w polskiej sieci kawiarni. Wyrok jest istotny dla całej branży gastronomicznej i cateringowej, ponieważ orzeczone przez TSUE tezy można z powodzeniem odnieść praktycznie do każdego towaru sprzedawanego w punktach z obsługą gastronomiczną, takich jak: sieci fast food, kawiarnie, piekarnie, sklepy spożywcze, stacje paliw i podobne miejsca. Poznaj skutki wyroku dla podatników.

Sprzedaż gorącej czekolady – jaka stawka VAT

Sprawa dotyczyła sporu pomiędzy polskimi organami skarbowymi a właścicielem sieci kawiarni w zakresie właściwej stawki VAT na jeden z oferowanych przez kawiarnię napojów. Spółka we wniosku o Wiążącą Informację Stawkową („WIS”) wystąpiła o zaklasyfikowanie gorącej czekolady.

Organ wydając decyzję WIS uznał, że sprzedaż na wynos i sprzedaż na miejscu tego napoju należy uznać za dostawy towarów, którym towarzyszą usługi dodatkowe, a mianowicie przygotowanie i podanie napoju klientowi do bezpośredniej konsumpcji. Wywiódł on z tego, że świadczenie to jest objęte działem 56 PKWiU, zatytułowanym „Usługi związane z wyżywieniem”, w związku z czym takie dostawy towarów podlegają stawce VAT wynoszącej 8%.

Polecamy też:

Stawka VAT stosowana przy sprzedaży napojów i posiłków z foodtrucka

Stawka VAT od lodów, gofrów i różnych rodzajów kaw

Czy uruchamiając lokal gastronomiczny warto być VAT-owcem

Spółka z taką klasyfikacją się nie zgodziła. Uważała, że że sprzedaż gorącej czekolady na wynos powinno klasyfikować się wg Nomenklatury Scalonej (CN) i stosować do niej obniżoną 5% stawkę VAT (obecnie 0% VAT), jak do podobnych napojów na bazie mleka wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy o VAT.

Spółka zarzuciła decyzji organu II instancji m.in. naruszenie zasady neutralności VAT, naruszenie reguł konkurencji oraz błędną implementację ustawy o VAT. Spór dotyczył w istocie tego, czy podobne wyroby (napoje na bazie mleka) powinny korzystać z odrębnej stawki VAT w zależności od tego, czy są one sprzedawane detalicznie w sklepie (jako gotowy, zapakowany produkt), czy też są przygotowywane i podawane klientowi na gorąco, na jego indywidualne zamówienie.

Skutki wyroku TSUE w sprawie zastosowania stawki VAT dla tej samej kategorii towarów

TSUE w omawianej sprawie uznał, że:

ustawodawca krajowy może zaklasyfikować do tej samej kategorii różne transakcje podlegające opodatkowaniu, nie dokonując formalnego rozróżnienia pomiędzy dostawą towarów a świadczeniem usług, i objąć je tą samą obniżoną stawką VAT;
dyrektywa VAT nie stoi na przeszkodzie temu, by dostawy towarów lub świadczenie usług należące do tej samej kategorii podlegały dwóm różnym obniżonym stawkom VAT;
w przypadku gdy państwa członkowskie decydują się na zastosowanie jednej lub dwóch stawek obniżonych VAT do jednej z dwóch kategorii dostaw towarów lub świadczenia usług lub na wybiórcze ograniczenie ich stosowania do części dostaw towarów lub świadczenia usług każdej z tych kategorii, powinny one przestrzegać zasady neutralności podatkowej;
metoda klasyfikacji środków spożywczych, która opiera się na tym, czy towarzyszą im usługi dodatkowe w celu ich spożycia, czy też nie, nie jest sama w sobie niezgodna z prawem Unii;
do polskiego sądu należy zbadanie, czy przepisy ustawy o VAT oraz kwestia rozróżnienia stawek VAT w zależności od miejsca sprzedaży podobnych produktów są zgodne z zasadą neutralności podatkowej;
w celu prawidłowej klasyfikacji na gruncie VAT powinno zbadać się podobieństwo danych towarów lub usług z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Towary lub usługi są podobne, gdy wykazują analogiczne właściwości i zaspokajają te same potrzeby konsumenta, według kryterium porównywalności w użytkowaniu, i gdy istniejące różnice nie wpływają w znaczący sposób na decyzję przeciętnego konsumenta o skorzystaniu z jednego lub drugiego towaru bądź usługi;
napoje sprzedawane przez kawiarnie są przeznaczone do natychmiastowego spożycia, ponieważ są przygotowywane specjalnie na życzenie klienta i podawane na gorąco, podczas gdy niekoniecznie ma to miejsce w przypadku napojów mlecznych sprzedawanych w sklepie, na których skład konsument nie ma wpływu. Różnica termiczna i możliwość personalizacji napoju (np. poprzez dodanie syropów smakowych) może mieć kluczowy wpływ na zastosowanie wyższej stawki VAT w wysokości 8%, a nie 5% (obecnie 0%).

Komentarz ekspertów

W tej konkretnej sprawie, zastosowanie znajdzie zapewne wyższa 8% stawka podatku VAT, ponieważ oferowana przez kawiarnie gorąca czekolada jest dosyć unikalnym napojem, którego nie możemy zastąpić jakimkolwiek gotowym towarem.

Wyrok ten można jednak zastosować do bardzo szerokiej gamy produktów, których kupienie czy to w lokalach gastronomicznych, czy w sklepie spożywczym nie różni się znacznie z perspektywy przeciętnego konsumenta. Naszym zdaniem takimi produktami mogą być np.: kawy mrożone, shaki, lody, gotowe kanapki, drożdżówki, pączki, muffiny, granole, jogurty, gotowe zapakowane sałatki, gotowe lunche na bazie kasz.