Odsetki od kapitału własnego: jak zaoszczędzić 50 tys. zł rocznie na podatku CIT

Z naszych obserwacji wynika, że większość podmiotów nie wykorzystuje możliwości, które zaoferował ustawodawca jeszcze w styczniu 2019 roku, a które w praktyce otworzyły możliwości do obniżenia podatku, w tym zaliczek na podatek – zauważa Grzegorz SzyszPartner, Radca Prawny Doradca Podatkowy Lider Zespołu Podatkowego Doradztwa Transakcyjnego w Grant Thornton.

W 2019 roku wprowadzono narzędzie mające być zachętą dla spółek do kumulowania kapitału, a zniechęcające do finansowania kapitałem obcym. Ustawodawca wprowadził możliwość odliczenia od dochodu podatników CIT – do pewnego stopnia – zysku pozostawionego w firmie. Przepisy przewidują możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych hipotetycznych odsetek od kapitału własnego – kapitału zapasowego utworzonego z zysków i dopłat wniesionych do podatnika (art. 15cb ustawy o CIT).

Eksperci zwracają uwagę, że celem wprowadzenie regulacji jest stworzenie zachęty do akumulacji zysków w spółkach będących podatnikami CIT poprzez zwiększenie podatkowej efektywności finansowania własnego i częściowe wyrównanie podatkowej atrakcyjności tego finansowania wobec finansowania dłużnego, od którego odsetki zasadniczo pomniejszają podstawę opodatkowania.

Kalkulacja odsetek od kapitału własnego

Zgodnie z ustawą o CIT kosztem uzyskania przychodów w spółce jest kwota odpowiadająca:

• iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy, oraz

• kwoty dopłaty wniesionej do spółki lub zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki. Wzór na obliczenie kwoty hipotetycznych odsetek wygląda w sposób następujący:

gdzie:
R referencyjna NBP – stopa referencyjna NBP na ostatni dzień roku
poprzedzającego wniesienie dopłaty / akumulację zysku
(w 2023 r. stosowana stopa referencyjna to 6,75%, a więc swoistego
rodzaju oprocentowanie kapitału własnego wynosi 7,75%)
E – kwota dopłaty / zysku zatrzymanego

Łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w roku podatkowym dla jednego
podatnika z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty 250.000 zł.

Ze względu na wysoką stopę referencyjną, maksymalny pułap jest możliwy do
osiągnięcia w 2023 r.od kapitału utworzonego z zysków/dopłat na poziomie relatywnie niskim w porównaniu do poprzednich lat, bowiem nieco ponad 3 mln zł. Rozpoznanie ww. kosztu możliwe jest w roku wniesienia dopłaty / przekazania kwot zysku na kapitał zapasowy lub rezerwowy oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych. Do kalkulacji nie zalicza się dopłat i zysków przeznaczonych na pokrycie straty bilansowej.

Kryteria poziomu obniżenia CIT o odsetki od kapitału własnego

Diagram prezentujący zależności ww. kryteriów dla 2022 i 2023 r.

Czynności zagrożone sankcją korekty kosztów odsetek od kapitału własnego:

• Wypłata zysków i zwrot dopłat. Przez wypłatę zysku należy rozumieć nie tylko
  wypłatę dywidendy na rzecz wspólników, ale także wypłatę wynagrodzenia umorzeniowego z zysków (umorzenie z tzw. Czystego zysku

• Czynności restrukturyzacyjne. Przejęcie spółki w formie połączenia przez przejęcie
  i w formie podziału spółki, która zaliczyła do KUP odsetki od kapitału
  własnego. Przekształcenie spółki, która zaliczyła do KUP odsetki od kapitału
  własnego, w spółkę niemającą osobowości prawnej.

Sankcję w postaci rozpoznania przychodu stosuje się jeżeli ww. zdarzenia będą miały miejsce przed upływem 3 lat od końca roku podatkowego, w którym została wniesiona dopłata lub podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku.

Uchwały związane zatwierdzeniem sprawozdania finansowego oraz podziału zysku spółki w 2023 r. i kolejnych latach

W 2023 roku:
Podjęcie decyzji o pozostawieniu zysku w spółce za 2022 r. zwiększy bazę, od której odsetki będą mogły zostać zaliczone do kosztów podatkowych, niezwłocznie po podjęciu odpowiednich uchwał przez organ zatwierdzający, w tym wpłynie na poziom kalkulowanych zaliczek na podatek dochodowy

W latach następnych:
Jeżeli będą planowane wypłaty dywidendy lub dokonywane będą inne formy dystrybucji zysków, zasadnym będzie wskazanie źródła, z którego zysk jest dystrybuowany

Termin zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2022 r. i podjęcia dodatkowych uchwał

Grzegorz Szysz
Partner, Radca Prawny,
Doradca Podatkowy
Lider Zespołu Podatkowego
Doradztwa Transakcyjnego

Marcin Szuflak
Doradca
Zespół Podatkowego
Doradztwa Transakcyjnego