Przejście na emeryturę nie oznacza odpoczynku od podatków. Jednak nie wszyscy seniorzy muszą wypełniać i wysyłać deklaracje. Przygotowaliśmy krótkie i treściwe omówienie formularzy PIT-11A oraz PIT-40A, z którego dowiesz się, jak w tym roku podejść do swojego podatku dochodowego. Zobacz, czy musisz się rozliczać i z jakich preferencji podatkowych możesz skorzystać.

Decyzje na najwyższych szczeblach władzy w ostatnich latach uwzględniały potrzeby osób, które weszły w jesień życia. W tym kontekście warto przede wszystkim przypomnieć 13. i 14. emeryturę. A jak wygląda sytuacja podatkowa emerytów w obecnych czasach? Najlepiej to prześledzić, omawiając formularze, które może otrzymać senior z ZUS-u lub KRUS-u.

Jeśli chodzi o pracowników, osoby wieku produkcyjnym, najczęściej proces rozliczania podatków zaczyna się od formularza PIT-11. Pracownik (lub zleceniobiorca) otrzymuje taki dokument od pracodawcy w formie drukowanej lub elektronicznej, a następnie przenosi zawarte w nim dane do formularza PIT, który odpowiada jego sytuacji. W przypadku seniorów przebiega to podobnie, choć kluczowe znaczenie ma inny formularz – PIT-11A/PIT-40A. Sprawdźmy, co należy z nim zrobić, co zawiera i dlaczego ma „dwie nazwy”, które tak naprawdę dotyczą jednego druku.

Do czego służy PIT-11A?

Dokument można otrzymać z organu rentowego, czy ZUS-u lub KRUS-u. Jest to podsumowanie dochodów, zaliczek na podatek i potrąceń na składkę zdrowotną. Dla uproszczenia można przyjąć, że jest to finansowy „rok emeryta w pigułce” lub omówienie finansowej relacji z ZUS-em lub KRUS-em. Czyli PIT-11A pełni podobną funkcję jak PIT-11 w przypadku pracowników.

Dokument jest podstawą do rozliczenia podatku, ponieważ zawiera informacje, które są do tego niezbędne. Osoba, która otrzymała PIT-11A, ma obowiązek uregulowania zobowiązania wobec fiskusa przy pomocy rozliczenia rocznego. Aby to zrobić, powinna przenieść kwoty z sekcji D oraz trzech pierwszych pozycji w sekcji E do swojego formularza PIT-36 lub PIT-37.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że za poprawność danych przekazanych urzędowi skarbowemu odpowiada podatnik. Trzeba się więc wystrzegać pomyłek. Zarówno tych cudzych, które mogły zostać popełnione przy sporządzaniu formularza PIT-11A – dane należy zweryfikować. Jak i własnych – powstałych podczas przenoszenia danych.

PIT-11A czy PIT-40A

Oba wymienione powyżej formularze występują na jednym druku. Jak to możliwe? Dokument jest oznaczony nagłówkiem „PIT-40A/PIT-11A”, a jedna z tych nazw powinna być przekreślona. Jeśli na dokumencie, z którym masz do czynienia, przekreślona jest część „PIT-40A”, patrzysz na formularz PIT-11A. I analogicznie – jeśli przekreślona jest część „PIT-11A”, trzymasz w ręce formularz PIT-40A.

W jakim celu zastosowano takie niecodzienne rozróżnienie? Otóż PIT-40A to gotowe obliczenie podatku, które wykonał ZUS lub KRUS. Osoby, które go otrzymały i nie uzyskują innych dochodów (niż wyszczególnione na formularzu) nie muszą składać deklaracji podatkowej. W ich przypadku wszystko zostało już obliczone i nie ma potrzeby dalszych działań.

Nie trzeba się rozliczać, ale oczywiście można. Ma to szczególne uzasadnienie na przykład wtedy, gdy osoba dysponująca formularzem PIT-40A, chce przekazać 1,5% podatku wybranej organizacji pożytku publicznego. A także wtedy, gdy chce się rozliczyć z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Podjęcie decyzji o rozliczeniu może przynieść zaskakująco pokaźne korzyści, bowiem wówczas można uwzględnić wszystkie należne ulgi. ZUS lub KRUS nie wie o przysługujących emerytowi preferencjach (których w naszym prawie podatkowym nie brakuje), więc nie może ich zastosować. Ta czynność może być wykonana przez podatnika, który - mimo iż nie musi się rozliczać - wypełni deklarację.

Jaka ulga dla seniora?

Naturalnie emeryci mogą skorzystać z wielu przewidzianych przez ustawodawcę ulg. Zalicza się do nich choćby bardzo popularna ulga rehabilitacyjna, ulga dotyczące darowizn na cele pożytku publicznego, na IKZE czy preferencje związane z domem lub mieszkaniem, np. ulga na Internet. Każda z nich może być w tym kontekście rozpatrywana jako ulga dla emerytów.

Katalog preferencji jest bogaty a dokładny zestaw dostępnych ulg możliwy jest do określania dopiero po przeanalizowaniu konkretnego przypadku. Niektóre sytuacje wymagają obliczeń – np. w przypadku aktywnych zawodowo seniorów należy określić sumę przychodów. Jeśli będzie się mieściła w limicie 85 528 zł, emeryt nie zapłaci podatku i złoży PIT-O. Dobrze widać, że rozliczenia ulg i preferencji zależą od wielu czynników. Na szczęście istnieją rozwiązania informatyczne, które potrafią to określić i wprowadzić do deklaracji podatkowej odliczenia w szybki i niezwykle wygodny sposób.

W jaki sposób może się rozliczyć emeryt?

Obecnie podatnicy mają wiele możliwości rozliczenia podatku dochodowego. Wciąż dostępna jest opcja wypełnienia papierowej deklaracji, którą można wysłać lub zanieść osobiście do urzędu skarbowego. Dla starszych osób, które są przyzwyczajone do sprawdzonych rozwiązań, często jest to forma domyślna, ale warto się też przyjrzeć innym możliwościom.

Wydawałoby się, że seniorzy nie są zaznajomieni z Internetem. Tymczasem korzysta z niego zaskakująco dużo osób w bardziej zaawansowanym wieku. Dlatego można z powodzeniem rozliczyć PIT emeryta przy pomocy darmowego programu, takiego jak PITax.pl. Z punktu widzenia seniora to narzędzie ma wiele zalet – prowadzi podatnika niemal za rękę, zadaje proste i zrozumiałe pytania i dba o to, by w zeznaniu nie było błędów.

Gdy otrzymasz swój PIT-11A lub PIT-40A, rozejrzyj się za rozwiązaniem, które najpełniej realizuje Twoje potrzeby. Nie obawiaj się narzędzi, które zostały wielokrotnie przetestowane przez seniorów. Nie dość, że zadbają o poprawność rozliczenia, to jeszcze podpowiedzą należne ulgi i umożliwią wygodne przekazanie 1,5% wybranej organizacji pożytku publicznego.