Obowiązują już niższe stawki VAT na niektóre produkty i usługi

Obniżenie stawek VAT jest wynikiem wejścia w życie rozporządzenia ministra finansów z 17 czerwca 2021 r.  Na jego podstawie dokonano zmian w rozporządzeniu MF z 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2020 r. poz. 527 ze zm.).

Z przepisów rozporządzenia zmieniającego wynika, że do 0% została obniżona stawka VAT w odniesieniu do darowizn określonych wyrobów medycznych oraz środków ochrony osobistej, dokonywanych na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP) w rozumieniu ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Do tej pory obniżenie stawki do 0% dotyczyło jedynie przypadków, gdy tego rodzaju darowizny były dokonywane bezpośrednio na rzecz wskazanych wcześniej podmiotów leczniczych (np. samodzielnych publicznych ZOZ). Ich przedmiotem mogą być nie tylko towary związane  z ochrona zdrowia (np. produkty lecznicze, aparatura laboratoryjna, środki dezynfekujące, testy diagnostyczne, środki ochrony indywidualnej – w tym maseczki, maski ochronne na twarz, gogle, kombinezony,  ochraniacze na buty, czepki, rękawice). W przepisach rozporządzenia jest bowiem mowa  również o świadczeniu usług, którego przedmiotem są remont, modernizacja, termomodernizacja, przebudowa, roboty konserwacyjne lub montażowe na rzecz OPP w budynkach będących częścią zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza.

Omawianą zmianę w przepisach autorzy nowelizacji uzasadnili trudnościami finansowymi placówek publicznej służby zdrowia, spowodowanymi dużymi kosztami ponoszonymi przez nie na walkę z pandemią COVID-19. W wyniku tego wstrzymane zostały zakupy nowego sprzętu medycznego, remonty i rozbudowy placówek medycznych, itp. Ich zdaniem problemy te mogą być częściowo rozwiązane dzięki działaniom podejmowanym przez określone organizacje pożytku publicznego (OPP) działające w sferze zadań publicznych, również w zakresie ochrony i promocji zdrowia. Organizacje takie przekazują towary i usługi na rzecz podmiotów publicznych, również podmiotów leczniczych, lub też biorą udział w finansowaniu takich zakupów.

W świetle nowych przepisów została również czasowo obniżona do 8% (z 23%) stawka na niektóre środki wykorzystywane w produkcji rolnej. Obniżenie w ich przypadku przysługuje do 30 kwietnia 2022 r. i dotyczy dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu:

• środków poprawiających właściwości gleby,
• stymulatorów wzrostu,
• podłoży do upraw organicznych oraz organiczno-mineralnych niebędących ziemią ogrodniczą (np. włókna kokosowego, włókna lnianego)

– o których mowa w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2021 r. poz. 76).

Produkty te przed wprowadzeniem nowej matrycy stawek VAT (tj. do 30 czerwca 2020 r.) były objęte stawką obniżoną. Jak tłumaczą autorzy nowelizacji, jej wzrost od 1 lipca ubiegłego roku został spowodowany tym, że koncepcja nowej matrycy stawek VAT jest oparta na ww. klasyfikacjach oraz na założeniu opodatkowania jedną stawką VAT całych (w miarę możliwości) działów towarowych CN, co w połączeniu z zupełnie inną budową i systematyką PKWiU oraz CN spowodowało, że zmiana stawek na niektóre towary – podwyższenie stawki dla danego towaru lub obniżenie dla innego – była nieuniknionym efektem przyjętych przy konstruowaniu nowej matrycy VAT założeń. Obniżenie stawki VAT wychodzi naprzeciw oczekiwaniom resoru rolnictwa, które sygnalizowało, że jej uprzednie podwyższenie dla ww. towarów przekładała się na realny wzrost kosztów produkcji płodów rolnych. To z kolei mogło spowodować zmniejszenie zainteresowania ze strony producentów rolnych ich zakupem. Ograniczenie zaś zużycia tych środków mogło skutkować z kolei obniżeniem żyzności gleb i ograniczeniem produkcji roślinnej.