Sprawdź, czy pracownik może złożyć wniosek o ustalenie emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Odpowiedź: Przepisy art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowią, iż osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. nabywa prawo do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, to jest: po osiągnięciu kobieta 60 lat, mężczyzna 65 lat, bez względu na długość przebytego okresu ubezpieczenia. Pracownikowi, który wiek emerytalny osiągnie 25 maja 2012 r., emerytura może być przyznana najwcześniej od tej daty, to jest od 25 maja 2012 r. Wniosek o emeryturę powinien być złożony do ZUS na miesiąc przed osiągnięciem wieku uprawniającego do emerytury. Okoliczność wcześniejszego złożenia wniosku nie będzie miało wpływu na wysokość emerytury, bowiem - jak podano wyżej - prawo do emerytury może być przyznane najwcześniej od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.
Wniosek o emeryturę może przygotować pracodawca i za zgodą pracownika przekazać do ZUS albo wniosek taki pracownik sam kompletuje i przekazuje bezpośrednio do ZUS.
Pracodawca lub osoba zainteresowana wniosek o emeryturę składa (przesyła) bezpośrednio do organu rentowego ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Jeśli pracownik wcześniej nie składał wniosku o ustalenie kapitału początkowego to - w celu naliczenia kapitału początkowego obliczanego za okresy składkowe i nieskładkowe przebyte przed 1999 r. - do wniosku o emeryturę należy dołączyć:
- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (wzór druku: ZUS Rp-6),,
- zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (wzór - druku: ZUS Rp-7), do ustalenia podstawy wymiaru, wystawione przez pracodawców (lub następcę prawnego pracodawcy),
- dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe, np. świadectwa pracy, zaświadczenia lub inne dowody potwierdzające zatrudnienie, albo legitymację ubezpieczeniową.
Do wniosku powinny być dołączone w oryginale dokumenty dot. zatrudnienia i zarobków lub mogą być dołączone notarialnie poświadczone kserokopie, odpisy lub wypisy dokumentów.
Nie należy dołączać dokumentów, które są już w posiadaniu ZUS, np. zostały złożone przy wniosku o kapitał początkowy.
Nadmienia się, że wyjątkowo dopuszczona została możliwość dołączenia kserokopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pracodawcę lub pracownika organu rentowego ZUS - następujących dokumentów:
- książeczki wojskowej,
- dyplomu ukończenia szkoły wyższej,
- wyciągów z akt wystawianych przez urzędy stanu cywilnego,
- danych z dowodu osobistego (książeczkowego wydania), np. wpisy o
- zatrudnieniu, wpisy dot. dzieci.
Jeżeli chodzi o wysokość emerytury - to z postanowień ustawy emerytalnej wynikają 2 sposoby obliczania emerytury, a mianowicie:
- określony w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - obliczana według nowych zasad i dotyczy osoby, która jest członkiem OFE (Otwartego Funduszu Emerytalnego), osobie tej oprócz emerytury z ZUS - przysługuje emerytura z OFE,
- określony w art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - obliczana w części według nowych zasad i w części według tzw. starych zasad.
Do obliczenia emerytury na podstawie
art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przyjmowane są zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowane od 1999 r. na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowany kapitał początkowy (tj. hipotetyczna kwota składek za okresy składkowe i nieskładkowe przebyte przed 1999 r.).
Suma tych składników jest dzielona przez średnie dalsze trwanie życia wyrażane w miesiącach ustalane wspólnie dla mężczyzn i kobiet.
Natomiast emerytura obliczana na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczy osoby, która:
- wiek emerytalny osiągnie do 2013 r.,
- nie jest członkiem OFE, albo
- złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa,
- nie pobrała, choćby za 1 miesiąc emerytury wcześniejszej obliczonej wg starych zasad.
Emerytura ustalana na podstawie
art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczy osoby, która osiągnie wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2012. Emerytura ta wynosi:
- 35 % emerytury obliczonej wg starych zasad, tj. obliczonej za okresy składkowe i nieskładkowe, z uwzględnieniem osiąganych zarobków oraz
- 65 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26, tj. obliczonej według nowych zasad.
Prawo do świadczenia organ rentowy ZUS stwierdza w formie decyzji. Decyzję taką organ rentowy powinien wydać w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności umożliwiającej jej wydanie.
Jeżeli wnioskodawca nie zgadza się z ustaleniami wynikającymi z decyzji może - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania decyzji - wnieść odwołanie do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Tekst opublikowany: 19 kwietnia 2012 r.