Czy za święto przypadające 1 listopada br. przysługuje dzień wolny od pracy?

Proszę zauważyć, że święto przypadające w innym dniu niż niedziela powoduje konsekwencje w postaci obniżenia wymiaru czasu pracy o 8 godzin. Jeżeli zatem w listopadzie 2008 r. święto przypada zarówno 1., jak i 11., to wymiar czasu pracy należy obniżyć w sumie o 16 godzin, tj. 2 dni. Obniżenie wymiaru spowoduje, że pracodawca zobowiązany będzie udzielić pracownikom innego dnia wolnego od pracy.

Przepisy Kodeksu pracy precyzyjnie definiują, jak należy obliczać wymiar czasu pracy. Mianowicie, należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, następnie dodać iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego (przypadających od poniedziałku do piątku) i odjąć (ewentualnie) święta przypadające w okresie rozliczeniowym.

Zakładając jednomiesięczny okres rozliczeniowy, w listopadzie 2008r. wymiar czasu pracy należy obliczyć w następujący sposób:

(40 × 4) – (2 × 8)= 144 godziny, co w sumie daje 18 dni pracy.

Z obliczenia wynika, że nie wystąpiły dni „wystające” poza pełne tygodnie, a zarazem wystąpiły dwa święta, które obniżyły wymiar.

Zatem w listopadzie 2008 r. wymiar czasu pracy wynosi 18 dni, 144 godziny. Z pytania wynika, że pracownicy są zatrudnieni od poniedziałku do piątku, wobec czego pracodawca, aby zaplanować pracę zgodnie z obliczonym wymiarem, powinien wyznaczyć dodatkowy dzień wolny od pracy. Zakładając, że w firmie obowiązuje jednomiesięczny okres rozliczeniowy – ten dzień wolny powinien być wyznaczony najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.

Ponieważ obniżenie wymiaru z tytułu święta powoduje wiele wątpliwości po stronie pracowników, warto zadbać o wcześniejsze poinformowanie pracowników o dniu wolnym udzielonym za przypadające święto. Pracodawca powinien przekazać pracownikom informację w sposób przyjęty w danym zakładzie pracy, dbając o to, aby pracownicy mogli z tą informacją się zapoznać (np. poprzez tablicę ogłoszeń, informację w e-mailu do wszystkich pracowników, czy też komunikat w sieci wewnętrznej – intranecie).

Pracodawca powinien ewidencjonować czas pracy do celów prawidłowego ustalenia wynagrodzenia. W związku z tym dzień wolny udzielony za święto należy zaewidencjonować jako dzień z wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.

Przykładowo pracodawca wyznaczył dzień wolny za święto na 10 listopada, w tym dniu zaś jeden z pracowników świadczył pracę przez 4 godziny.

Przede wszystkim wskazać należy, że dopuszczalność takiej pracy jest uwarunkowana albo szczególnymi potrzebami pracodawcy albo koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej.

Pracę w tym dniu należy zakwalifikować jako pracę w godzinach nadliczbowych. W przykładzie pracownik przepracuje wobec tego 148 godzin i 19 dni. W związku z tym należy pracownikowi udzielić innego dnia wolnego od pracy, aby zapewnić przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy, zgodnie z art. 151³ Kodeksu pracy.

Na marginesie dodać należy, że niezapewnienie dnia wolnego z tytułu święta w dniu 1 listopada spowoduje, że pracodawca jest narażony na zarzut wykroczenia przeciwko prawom pracownika poprzez naruszenie przepisów o czasie pracy.