Upewnij się, czy rezygnacja z pracy daje pracownikowi prawo do odszkodowania

Michał Culepa

Autor: Michał Culepa

Dodano: 14 czerwca 2016
b23ae09e1f1a1233577da6134764abeeaae0e17f-large

Pracownik rezygnując z pracy dla zachowania uprawnień emerytalnych nie może być potraktowany jako ten, który przyczynił się do utraty zarobków. Poznaj najnowsze stanowisko sądu i przeczytaj komentarz eksperta w tej sprawie.

Przepis niezgodny z Konstytucją zadecydował o rezygnacji z pracy

Pracownik, który w 2010 r. miał prawo do emerytury postanowił nie przerywać zatrudnienia z w związku z posiadaniem świadczenia. Jednak na przeszkodzie dalszemu zatrudnieniu stanęła nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z grudnia 2010 r., która wprowadziła art. 103a, uniemożliwiający łączenie zatrudnienia z pobieraniem emerytury. W tej sytuacji pracownik musiał zdecydować o zatrudnieniu albo o przejściu definitywnym na emeryturę.

W październiku 2011 r. zdecydował się na drugi wariant i zwolnił się z pracy. Rok później Trybunał Konstytucyjny orzekł wyrokiem z 13 listopada 2012 r., sygn. K 2/12, iż przepis art. 103a ustawy emerytalnej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z Konstytucją. 

Zaraz potem pracownik skierował przeciwko Skarbowi Państwa pozew o odszkodowanie za okres od października 2011 r. do końca 2013 r., z tytułu utraconych potencjalnych zarobków, jakie uzyskałby, gdyby kontynuował etatowe zatrudnienie.

Przeczytaj także:

Sądy uznały, że pracownik sam przyczynił się do utraty zarobków …

Były pracownik wygrał sprawę w I i II instancji, ale Skarb Państwa (reprezentowany przez resort finansów) złożył skargę kasacyjną. Nowością w niej był argument, iż pracownik w pewnym stopniu sam przyczynił się do wyrządzonej szkody, gdyż zrezygnował z pracy, choć robić tego nie musiał.

… ale, Sąd Najwyższy zajął odmienne stanowisko

Nie został on jednak przyjęty przez Sąd Najwyższy, który skargę kasacyjną oddalił w całości.

Uzasadniając wyrok SN wskazał, że istnieje w sprawie oczywisty związek przyczynowy pomiędzy wydaniem niekonstytucyjnego przepisu a szkodą powoda, polegającą na pozbawieniu prawa do pobierania dwóch świadczeń – emerytalnego i wynagrodzenia za pracę. To jest podstawą odpowiedzialności państwa z art. 4171 Kodeksu cywilnego, dalej: kc natomiast nie można w tym wypadku uznać przyczynienia się poszkodowanego do wystąpienia szkody, gdy bezprawne działania organów państwa zostały wykazane wyrokiem TK.

Zdaniem SN: Nie można potraktować pracownika jako osoby, która rezygnując z pracy przyczyniła się do utraty zarobków. w sytuacji, gdy zwolnienie się z pracy było koniecznością, wymuszoną przepisami prawa, uznanymi później za niezgodne z konstytucją.

Wyrok Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2016 r., I CSK 513/15

KOMENTARZE EKSPERTA: Michał Culepa, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, doświadczony trener i wykładowca

Zgodnie z art.  362 kc jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Pozornie argument pozwanego był logiczny, ale w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowanie wywołane tzw. deliktem legislacyjnym (wydaniem niekonstytucyjnego przepisu) nie mógł on mieć zastosowania.

Zasadą jest bowiem, że uznanie przepisu za niekonstytucyjny powoduje jego uchylenie. Zachowanie wymuszone przez taki przepis (w tym wypadku – rezygnacja z pracy) nie może więc służyć wsparciu teorii o przyczynieniu się poszkodowanego.

Nie on bowiem wydawał niezgodne z konstytucją przepisy, a jego postępowanie było skutkiem ich uchwalenia i wejścia w życie.

Michał Culepa

Autor: Michał Culepa

prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, współpracownik merytoryczny największych wydawnictw prawniczych. Doświadczony trener i wykładowca.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz
Poradnia 48h

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.