Możliwość przeliczenia emerytury tylko gdy emeryt podejmie pracę

Michał Culepa

Autor: Michał Culepa

Dodano: 20 sierpnia 2018
f7232b0136e19074faeaa2ab67a81cedbac0ce2a-medium

Twoja firma rozwiązała z pracownikiem umowę o pracę w związku z przejściem na emeryturę. Po ustaniu stosunku pracy wypłaciłeś pracownikowi wynagrodzenie za pracę i „trzynastkę”. Od świadczeń tych odprowadziłeś wszystkie składki. Czy w związku z tym były pracownik może żądać od ZUS ponownego przeliczenia emerytury? Czy wypłacone przez Twoją firmę świadczenia po dacie przyznania emerytury mają wpływ na jej wysokość? Sprawdźmy jakie zdanie na ten temat ma Sąd Najwyższy.

Czego dotyczyła sprawa?

Sąd Najwyższy rozpatrywał sprawę dotyczącą przeliczenia na nowo emerytury byłego pracownika. W omawianej sprawie pracownik rozwiązał umowę o pracę z końcem czerwca 2006 r. i od razu przeszedł na emeryturę.

Firma w lipcu 2006 r. wypłaciła mu należne wynagrodzenie za czerwiec, ale jeszcze w sierpniu tego roku otrzymał on dodatkowe wynagrodzenie – rodzaj „trzynastki”, przysługujące mu na podstawie obowiązujących wówczas w spółce przepisów płacowych. Od tych należności pracodawca odprowadził wszystkie obowiązkowe składki na ZUS i ubezpieczenia zdrowotne.

Były pracownik po przejściu na emeryturę nie podjął już więcej pracy. Jednak po kilku latach złożył wniosek do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. Argumentował w nim, że już po uzyskaniu prawa do tego świadczenia otrzymał przychody, które podlegały oskładkowaniu. Stąd w jego opinii podstawa emerytury powinna być ponownie przeliczona.

ZUS odmówił przeliczenia emerytury i sprawa znalazła swój finał w sądzie.

Co orzekły sądy?

Sąd I instancji oddalił jego odwołanie. Z kolei sąd II instancji zauważył w sprawie istotny problem prawny.

Kwestią do wyjaśnienia było, czy należności z tytułu stosunku pracy pracownika, którego stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron w związku z przejściem na emeryturę, wypłacone po rozwiązaniu stosunku pracy i po dacie przyznania tego świadczenia, mogą być wliczone do podstawy wymiaru emerytury dla celów ponownego obliczenia jej wysokości na podstawie art. 110a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z tym przepisem wysokość emerytury oblicza się ponownie, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy niż 250%.

Sąd II instancji przedstawił ten problem do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.

Co postanowił Sąd Najwyższy?

SN w odpowiedzi wydał uchwałę, zgodnie z którą wskazane w pytaniu należności pracownika, wypłacone po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie porozumienia stron i po dacie przyznania emerytury nie stanowią podstawy do ponownego przeliczenia emerytury w trybie art. 110a ustawy emerytalnej.

SN w uzasadnieniu wskazał, że sprawa dotyczy osoby, która nie podjęła po uzyskaniu emerytury pracy, ani działalności zarobkowej. Ale – co często się zdarza – są osoby które po przejściu na emeryturę podejmują zatrudnienie jako pracownicy, zatrudnienie na innej podstawie prawnej albo działalność gospodarczą.

Mogą powstać sytuacje gdy po przyznaniu prawa do emerytury pojawi się nowy tytuł ubezpieczenia. Tak było i w tym wypadku wnioskodawca przyjął, że uzyskanie przychodu z których opłacono składki po otrzymaniu emerytury jest nowym okresem ubezpieczenia. Takie rozumowanie nie jest jednak prawidłowe.

SN wskazał, że przychody uzyskane przez wnioskodawcę i opłacone od nich składki, zarówno wynagrodzenie uzyskane w lipcu, jak i w sierpniu były wypłacone w związku ze stosunkiem pracy, który trwał przed uzyskaniem prawa do emerytury. Zaś wynikającą z art. 110a ustawy emerytalnej zasadą jest, że jeżeli ktoś zakończy pracę i uzyska emeryturę, to możliwość ponownego przeliczenia wystąpi wówczas, gdy taka osoba pozostanie nadal aktywna zawodowo, jeżeli podejmie pracę lub działalność zarobkową, umożliwiającą powstanie nowego tytułu do ubezpieczenia.

Należności pracownika, wypłacone po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie porozumienia stron i po dacie przyznania emerytury nie stanowią podstawy do ponownego przeliczenia emerytury w trybie art. 110a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Uchwała Sądu Najwyższego z 18 lipca 2018 r. sygn. III UZP 3/18

KOMENTARZ EKSPERTA: Michał Culepa, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, doświadczony trener i wykładowca

Osoba mająca prawo do emerytury może wystąpić o jej ponowne przeliczenie tylko, gdy po przejściu na emeryturę podejmie pracę lub inną działalność zarobkową, które dają oskładkowane na rzecz ZUS przychody.

Przeczytaj także: 

Jeżeli zaś nie wykazuje takich przychodów, ale jedynie należności (wynagrodzenia lub inne świadczenia) uzyskane z tego samego stosunku pracy, który zakończył w związku z przejściem na emeryturę i są oskładkowane w związku z tym stosunkiem pracy – nie ma prawa do ponownego przeliczenia emerytury, gdyż ustalając prawo do tejże emerytury ZUS i tak weźmie pod uwagę uzyskane wynagrodzenia i świadczenia z zakończonego stosunku pracy.

W takim przypadku przeliczenie emerytury nie jest więc dopuszczalne na podstawie art. 110a ustawy emerytalnej.

Michał Culepa

Autor: Michał Culepa

prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, współpracownik merytoryczny największych wydawnictw prawniczych. Doświadczony trener i wykładowca.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz