Przedsiębiorcy będą mieli swoją konstytucję

Zwiększenie praw i gwarancji dla przedsiębiorców oraz wzmocnienie mechanizmów dialogu w relacjach przedsiębiorców z organami administracji publicznej to główny cel założeń do projektu przygotowanego przez resort gospodarki.

Projektodawcy wychodzą z założenia, że 99 % osób prowadzących działalność gospodarczą wykonuje ją rzetelnie i uczciwie, a administracja podatkowa pełni wobec nich rolę służebną oraz pomocniczą. Natomiast  działania sankcyjne powinny być skierowane do 1% przedsiębiorców działających niezgodnie z prawem.

Projekt ustawy będzie zawierać definicje podstawowych pojęć z zakresu działalności gospodarczej oraz zasady wykonywania działalności, z uwzględnieniem wolności, równego traktowania, realiów życia gospodarczego oraz należytych relacji między organami administracji publicznej a przedsiębiorcami.

Projekt doprecyzowuję, że „działalność gospodarcza” to stała działalność zarobkowa lub mająca inny cel gospodarczy wykonywana na własne ryzyko w sposób trwale zorganizowany i ciągły.

Przedsiębiorca, w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, może podejmować wszelkie działania, które nie są wyraźnie zabronione w przepisach prawa. Twórcy projektu uważają, że taka zasada będzie stanowić barierę dla nieuzasadnionego kwestionowania działań przedsiębiorców przez organy administracji publicznej.

Do projektu wprowadzono zasadę in dubio pro tributario, która oznacza  rozstrzyganie wątpliwości interpretacyjne na korzyść podatnika. Ma to ograniczyć ryzyko, aby ewentualne niejasności przepisów nie obciążały przedsiębiorców.

Wprowadzenie takiej zasady do Ordynacji podatkowej chce też Prezydent. W przygotowanym przez kancelarię prezydencką projekcie znalazł się też zapis dotyczący zasady in dubio pro tributario.

Więcej na ten temat pisaliśmy w tekście:

Prezydent poprawia Ordynację podatkową

W sprawach, w których pojawią się niedające się usunąć wątpliwości faktyczne, organ będzie rozstrzygał na korzyść przedsiębiorcy. Takie rozwiązanie będzie miało zastosowanie w przypadku, gdy po przeprowadzeniu wszystkich dostępnych dowodów, w dalszym ciągu będą istniały niewyjaśnione okoliczności.

Organy administracji publicznej powinny podejmować jedynie takie faktyczne działania/decyzje, które są niezbędne do osiągnięcia celu. Powinny być one adekwatne do celu działań, a więc nie powinny być nadmiernie uciążliwe.

Chodzi o to, by organy administracyjne nie odstępowały od utrwalonej i jednolitej praktyki. Przedsiębiorca ma prawo oczekiwać, że działając w dobrej wierze i z poszanowaniem prawa, nie narazi się na niekorzystne skutki prawne działań/decyzji, zwłaszcza tych, których nie mógł przewidzieć w chwili ich podejmowania.

Konflikty między przedsiębiorcami mają być rozwiązywane przez negocjacje, z poszanowaniem wzajemnych interesów gospodarczych oraz upowszechnianie wśród przedsiębiorców praktyki korzystania z pozasądowych metod rozwiązywania sporów.

Obecnie przepisy różnych ustaw w kontaktach przedsiębiorców z administracją nakładają obowiązek podawania numerów w Krajowym Rejestrze Sądowym lub innych danych identyfikujących przedsiębiorców. Resort gospodarki proponuje usunąć ten wymóg. Ograniczy to obowiązki informacyjnych. Przedsiębiorca we wniosku np. o wydanie zezwolenia bądź wpis do RDR będzie poddawał tylko jeden numer.

Mikro i mali przedsiębiorcy w pierwszym roku prowadzenia biznesu nie będą karani, zamiast tego otrzymają pouczenie. Intencją projektodawców jest bowiem to, aby kontrole u przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy rozpoczynają działalność, kontrole były nastawione na wykazywanie błędów i instruktaż.

Taka propozycja będzie dotyczyć jedynie naruszeń mniejszej wagi lub sytuacji gdy naruszeń zaprzestano i zrealizowano obowiązek.

Takie rozwiązanie nie będzie możliwe, jeśli okaże się, że określone naruszenia powtarzają się i noszą znamiona działania celowego, wynikające z rażącego niedbalstwa i przestępstwa.

Nowe przepisy umożliwiają ponadto złożenie skargi do sądu administracyjnego na postanowienie organu kontroli o kontynuowaniu czynności kontrolnych. Dodatkowo przedsiębiorca będzie mógł złożyć też sprzeciw wobec każdorazowego przedłużenia czasu trwania kontroli przez organ kontroli.

Obecnie kontrola może zostać przedłużona wyłącznie z przyczyn niezależnych od organu i wymaga tylko uzasadnienia na piśmie. Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec przedłużenia czasu trwania kontroli jedynie w sytuacji gdy organ przekroczy maksymalny czas trwania kontroli.

Inną nowością w zakresie kontroli jest umożliwienie przeprowadzania wspólnych kontroli. Będzie to możliwe na wniosek przedsiębiorcy, jeżeli zakres czynności kontrolnych jest taki sam, a przeprowadzenie kontroli jest obligatoryjne (np. kontrola obiektu budowlanego przed dopuszczeniem do użytkowania). Limit czasu liczony będzie odrębnie dla każdego organu.

Uchwalenie Prawa działalności gospodarczej zapowiedziała już w swoim expose premier Ewa Kopacz. Resort gospodarki liczy na to, że przyjęte przepisy zapewnią przedsiębiorcom skuteczne instrumenty prawne do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej z poszanowaniem m.in. takich wartości jak: równość, interes prywatny, interes publiczny. Zgodnie z projektem Prawo działalności gospodarczej ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

Etap legislacyjny: założenia do projektu ustawy – Prawo działalności gospodarczej - przyjęte przez Rząd.