TSUE: Przedsiębiorca nie musi korygować odliczonego podatku z faktur wystawionych przez kontrahenta usuniętego z rejestru podatnika

Z orzecznictwa unijnego wynika, że brak rejestracji VAT sprzedawcy nie wyłącza możliwości odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę (zob. przykładowo wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 grudnia 2010 r. w sprawie C-438/09).

Z komentowanego wyroku (w sprawie C‑101/16)wynika, że dotyczy to również sytuacji, gdy brak rejestracji VAT sprzedawcy jest konsekwencją wykreślenia go z rejestru podatników VAT przez organ podatkowy.

Wyrok ten został, co prawda wydany na wniosek sądu rumuńskiego, jednak ma olbrzymie znaczenie również na gruncie polskich przepisów VAT. Z początkiem 2017 r. rozszerzony bowiem został katalog przypadków, w których podatnicy są wykreślani z rejestru podatników VAT przez organy podatkowe (zob. art. 96 ust. 9 pkt 3 i 4 oraz art. 96 ust. 9a ustawy o VAT). Jednocześnie coraz szerszy zakres obowiązku przesyłania plików JPK_VAT powoduje, że organy podatkowe znacznie wcześniej posiadają wiedzę na temat odliczania przez nabywców podatku VAT z faktur wystawianych przez sprzedawców wykreślonych z rejestru podatników VAT. W związku z tym mniej lub bardziej stanowczo domagają się od takich nabywców korygowania odliczonych kwot podatku VAT.

W świetle komentowanego wyroku takie żądania są, co do zasady, bezpodstawne. Jednoznacznie bowiem wynika z niego, że sam tylko fakt wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT nie powoduje, że podatek VAT wynikający z wykreślonych przez tego podatnika faktur nie podlega odliczeniu.

1. Podatnicy, którzy odliczyli VAT z faktur wystawionych przez wykreślonych z rejestru podatników VAT kontrahentów, mogą – o ile faktury te dokumentują rzeczywiste transakcje – ignorować wezwania organów podatkowych do korygowania odliczonych kwot podatku VAT. Oczywiście organy podatkowe mogą zakwestionować dokonane odliczenia, lecz podatnicy mogą się przed tym bronić odwołując się od wydanych decyzji do wojewódzkich sądów administracyjnych. Nie ulega zaś wątpliwości, że sądy administracyjne będą w takich sprawach orzekać zgodnie z komentowanym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
2. Z kolei podatnicy, którzy ze względu na brak rejestracji VAT kontrahenta zrezygnowali z odliczenia podatku naliczonego z wystawionych przez niego faktur (w tym w drodze korekty już odliczonego podatku z tych faktur), mogą – o ile faktury te dokumentują rzeczywiste transakcje – odliczyć ten podatek w bieżącej deklaracji VAT-7/VAT-7K (jeżeli nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji VAT za dwa okresy rozliczeniowe następujące po okresie rozliczeniowym powstania prawa do odliczenia – zob. art. 86 ust. 11 ustawy o VAT) albo w drodze korekty deklaracji VAT-7/VAT-7K za okres rozliczeniowy powstania prawa do odliczenia (zob. art. 86 ust. 13 ustawy o VAT).

Również tacy podatnicy muszą oczywiście liczyć się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi, które jednak będą bez większych szans w przypadku skierowania sporu przed wojewódzki sąd administracyjny.

Wyrok TSUE z 19 października 2017 r. w sprawie C‑101/16.