Kogo odwiedzą urzędnicy w trakcie kontroli

Wprawdzie przepisy dotyczące opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł, weszły w życie 1 stycznia 2016 r., to pozostają aktualne obecnie. Wprowadzając je, ustawodawca określił min. nową definicję dochodów nieujawnionych oraz dochodów z nieujawnionych źródeł, a w rezultacie podstawę, od jakiej może być naliczony „sankcyjny” podatek dochodowy. Sprecyzowany został też termin przedawnienia opodatkowania nieujawnionego dochodu, a także zakres czynności sprawdzających.

Za przychody nieujawnione uważa się przychody w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatków nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku. Inaczej mówiąc, organ skarbowy może podjąć podejrzenie o ukrywanie dochodów wtedy, gdy wydatki podatnika znacznie przewyższają jego dochody wykazane w rocznych rozliczeniach PIT.

Każda osoba podlegająca polskiemu systemowi podatkowemu, która ponosi wydatki nie wykazując odpowiedniego przychodu w rozliczeniu PIT (PIT online, PIT 37, PIT 36, PIT 28, PIT 39), musi się liczyć z możliwością kontroli podatkowej.

Zwróćmy uwagę, że art. 25b ustawy o PIT wymienia dwie kategorie przychodów, które mają być przedmiotem kontroli:

– przychody o nieznanym pochodzeniu (przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach) – jest to przychód niewskazany przez podatnika i nieustalony przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej;

– przychody ze źródła ujawnionego przez podatnika, ale nieznajdujące pokrycia w tych źródłach, ujawnione w nieprawidłowej wysokości.

Przy wszczęciu postępowania kontrolnego, na kontrolującym spoczywa obowiązek wykazania, że podatnik uzyskał dochód z nieujawnionych źródeł. W przypadku, kiedy kwota, która podlega sprawdzeniu, pokryje się z kwotą przychodów, wtedy podatek nie będzie naliczany.

 Zatajenie dochodów przed fiskusem grozi następującymi sankcjami:

1. sankcja podatkowa w postaci naliczenia 75% podatku od dochodu z nieujawnionych źródeł przychodu. Generalną zasadą, zawartą w art. 25e ustawy o PIT jest, opodatkowanie nieujawnionych dochodów, które nie zostały zgłoszone do opodatkowania stawką 75% PIT.

2. sankcja karno-skarbowa. Nierzetelny podatnik naraża się na sankcje karnoskarbowe. Pamiętajmy bowiem, że zgodnie z art. 54 § 1 Kodeksu karnego skarbowego , że podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie,podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Zgodnie bowiem z przepisami, obowiązek podatkowy od dochodów nieujawnionych wygasa po 5 latach. Na podstawie art. 68 § 4a Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie.  Decyzja ustalająca zobowiązanie doręczona po tym czasie nie ma mocy prawnej.

W razie kontroli, podatnik będzie musiał udowodnić fiskusowi skąd pochodzą budzące wątpliwości dochody z ostatnich 5 lat. Jeśli dochody te będą starsze niż 5 lat nie będzie konieczne udowodnienie ich pochodzenia, lecz jedynie samo ich uprawdopodobnienie.